Minister Obrony zapowiedział, że nie podpisze nowego zamówienia na pojazdy opancerzone z Francją, jeśli nie zostanie osiągnięta nowa równowaga we współpracy.
Minister Obrony Theo Francken nie ukrywał w środę swojej krytyki dotyczącej dotychczasowego przebiegu partnerstwa wojskowego Capacité Motorisée (Camo) zawartego z Francją. Ostrzegł, że nie podpisze nowego formularza zamówienia, dopóki nie zostanie znaleziona nowa równowaga w relacjach.
Koszty tego partnerstwa nie zostały prawidłowo oszacowane i są znacznie wyższe niż przewidywano, według projektu raportu Trybunału Obrachunkowego. Mowa jest o 14,4 miliardach euro w ciągu 25 lat, podczas gdy początkowe szacunki wynosiły 1,5 miliarda euro, plus 1,6 miliarda na budżet operacyjny. Po stronie belgijskiej frustracje są również duże w kwestii zwrotu przemysłowego. Premier Bart De Wever poruszył ten problem we wtorek z prezydentem Francji Emmanuelem Macronem i zapowiedziano zrównoważenie partnerstwa.
Już podczas pierwszego spotkania ze swoim francuskim odpowiednikiem Sébastienem Lecornu, Francken również poruszył tę sprawę. „Temat jest na radarze Paryża” – stwierdził przed komisją Obrony Izby Reprezentantów. „Dobre partnerstwo z Francją pozostaje, we wszystkich scenariuszach, szczególnie ważne w niepokojącym kontekście geopolitycznym, ale każdy musi również dbać o swoje interesy” – kontynuował.
To partnerstwo zawarte w 2017 roku pod egidą Stevena Vandeputa (N-VA) ma na celu uczynienie francuskich i belgijskich jednostek bojowych lądowych w pełni interoperacyjnymi w ramach dwustronnego „partnerstwa strategicznego” wokół wspólnych pojazdów, ale także identycznych struktur i doktryn.
Zamówienie o wartości 700 milionów euro
Rezydenci Belgii zamówili już prawie 400 pojazdów „Griffon” i „Jaguar”. Oczekiwane są nowe pojazdy, w szczególności „Serval”, lekki wielozadaniowy pojazd opancerzony zaprojektowany przez firmy Nexter i Texelis. Formularz zamówienia o wartości około 700 milionów euro znajduje się na biurku ministra, ale ten ostatni zajął stanowcze stanowisko: „Jeszcze go nie podpisałem, ponieważ czekam na ponowne zrównoważenie. Zrobię to, jeśli zostanie osiągnięte porozumienie” – ostrzegł.
Minister z partii N-VA nie kwestionuje partnerstwa – Belgia nie ma środków na gwałtowną zmianę polityki, a Francja posiada „silną” armię lądową i „niesamowity” przemysł obronny – ale konieczne są zmiany: „Będziemy kontynuować, jeśli znajdziemy równowagę” – dodał.
W przyszłości takim projektom powinny towarzyszyć realistyczne szacunki kosztów na cały okres ich trwania i powinny one przyczyniać się do strukturalnej wartości dodanej dla przemysłu na terenie Belgii, argumentuje Francken. Królestwo będzie również bardziej systematycznie stosować artykuł 346 Traktatu o Unii Europejskiej: pozwala on państwu członkowskiemu na odstępstwo od zasad zamówień publicznych w sprawach wojskowych w celu ochrony swoich podstawowych interesów bezpieczeństwa.
Opozycja domaga się raportu Trybunału Obrachunkowego
„Nie ma trupów w szafie” – zapewnił minister. Koszty programu Camo są jak dotąd zintegrowane z wieloletnimi programami Obrony i nie jest niczym niezwykłym, że koszty ewoluują z biegiem czasu, ponieważ długoterminowy projekt dotyczy rozwoju nowych pojazdów. Opozycja zażądała udostępnienia raportu Trybunału Obrachunkowego. Ostateczna wersja powinna być dostępna w czerwcu.
Tymczasem PS, partia poprzedniczki Franckena, Ludivine Dedonder, i N-VA sprawiały wrażenie, że debatują przy użyciu zawoalowanych argumentów. Socjaliści podkreślali dodatkowe koszty Wizji Strategicznej Vandeputa, którą odziedziczyli w 2020 roku, czy to zamówienie F-35, nowych fregat, czy dziś partnerstwa Camo. Bardziej fundamentalnie obawiają się atlantyckiego tropizmu Franckena. „Nie chciałbym, aby używano tych argumentów przeciwko Europie Obrony” – ostrzegł Christophe Lacroix.
PTB przyjęło ostry ton. „Dyscyplina budżetowa, o której mówi, gdy chodzi o pracowników, znika, gdy stoimy przed kompleksem wojskowo-przemysłowym” – oskarżył Nabil Boukili. „W opozycji N-VA pouczała wszystkich o budżecie, ale gdy jest u władzy, jest jeszcze gorzej”.
