Trzy centrale związkowe, organizacje społeczeństwa obywatelskiego oraz dziewięć osób fizycznych złożyły do Trybunału Konstytucyjnego wniosek o zawieszenie reformy zasiłków dla bezrobotnych. Według skarżących termin wejścia przepisów w życie, ustalony przez rząd Arizony, jest zbyt krótki i uniemożliwia osobom objętym zmianami realne przygotowanie się na utratę świadczeń. Nowe regulacje w pierwszej kolejności dotkną niemal 194 tysięcy osób w całym kraju.
Ryzyko poważnych i trudno odwracalnych szkód
Podczas rozprawy mecenas Neven, reprezentujący wnioskodawców, opisał sytuację trzech osób fizycznych, które przyłączyły się do skargi. Jak wskazał, od chwili wejścia reformy w życie osoby te natychmiast poniosą stratę dochodów netto, co zmusi je do rezygnacji z uzupełniającej działalności gospodarczej lub przerwania kształcenia zawodowego. Zwrócił również uwagę, że już od stycznia będą one narażone na ryzyko poważnych i trudno odwracalnych szkód. Odwołał się przy tym do opinii ONEM/RVA, według której osoby zagrożone utratą zasiłków mają niewielkie szanse na znalezienie zatrudnienia w tak krótkim czasie.
Fundamentalna zmiana charakteru systemu
Skarżący podkreślają, że reforma nie stanowi jedynie technicznej korekty, lecz poważnie zmienia filozofię funkcjonowania systemu zabezpieczenia społecznego. Mecenas Letellier argumentował, że nowe przepisy przenoszą ciężar odpowiedzialności z systemu ubezpieczeniowego na pomoc społeczną, kierując osoby wykluczone z prawa do zasiłków do ośrodków pomocy społecznej CPAS/OCMW lub na utrzymanie bliskich. Zdaniem skarżących to ochrona ubezpieczeniowa powinna pozostać podstawowym filarem systemu. Uznają reformę za pośpieszną, niesprawiedliwą i sprzeczną z artykułem 23 Konstytucji, który gwarantuje prawo do zabezpieczenia społecznego.
Argumenty rządu
Prawnicy reprezentujący stronę rządową utrzymują, że osoby objęte reformą mogą aktywnie poszukiwać pracy i nic nie stoi temu na przeszkodzie. Według nich zawieszenie reformy wyrządziłoby większą i trudniejszą do odwrócenia szkodę społeczeństwu jako całości, szczególnie w kontekście celów polityki aktywizacji zawodowej.
Wyrok jeszcze w tym roku
Trybunał Konstytucyjny rozpoczął naradę nad sprawą. Orzeczenie ma zostać ogłoszone jeszcze przed końcem roku. Jego skutki będą kluczowe dla blisko 194 tysięcy osób, które w pierwszej kolejności mają zostać objęte reformą – w tym około 13 tysięcy mieszkańców Regionu Brukseli, poinformowanych już przez ONEM/RVA o planowanej utracie prawa do świadczeń.
