Rada gminy Turnhout zatwierdziła w poniedziałkowy wieczór nowy plan parkingowy i drogowy. Decyzja zapadła po prawie trzygodzinnej debacie, podczas której uwidoczniły się głębokie podziały w ocenie skutków proponowanych zmian. Choć część elementów planu zyskała szeroką aprobatę, inne spotkały się z ostrą krytyką opozycji, która obawia się wzrostu natężenia ruchu i większego ryzyka na obwodnicy miasta.
Dyskusja nad planem trwała znacznie dłużej, niż przewidywano – tak długo, że nie rozpatrzono wszystkich punktów porządku obrad. Nowy plan drogowy całkowicie zdominował posiedzenie, stając się głównym przedmiotem sporu politycznego.
Konsensus w sprawie komunikacji miejskiej
Jednym z nielicznych punktów, które uzyskały pełne poparcie, była decyzja o wyprowadzeniu autobusów De Lijn z Gasthuisstraat – głównej ulicy handlowej w Turnhout. Zmiana ta ma odciążyć centrum od ruchu autobusowego, poprawić warunki dla pieszych oraz zwiększyć atrakcyjność przestrzeni handlowej.
To rozwiązanie wpisuje się w trend europejskich miast, które ograniczają ruch kołowy w centrach, dążąc do bardziej przyjaznej przestrzeni publicznej. W Turnhout, gdzie Gasthuisstraat odgrywa ważną rolę w życiu społecznym i handlowym, decyzja ta może znacząco zmienić charakter tej części miasta.
Obawy dotyczące obwodnicy i bezpieczeństwa
Najwięcej kontrowersji wzbudziły propozycje przekierowania większej części ruchu na obwodnicę. Opozycyjne ugrupowania TIM i Vlaams Belang ostrzegają, że obwodnica jest już mocno obciążona, a dodatkowy ruch może pogorszyć sytuację i zwiększyć ryzyko wypadków.
„Jeśli na obwodnicy pojawi się więcej ruchu, również tam muszą zostać przeprowadzone konieczne inwestycje” – podkreśla Reccino Van Lommel z Vlaams Belang. Zwraca uwagę, że za drogę odpowiada rząd Flandrii, a nie miasto, co może utrudnić realizację niezbędnych ulepszeń.
„Agencja Dróg i Ruchu Drogowego Flandrii składała nam już wiele obietnic, a inwestycji nie widać. Dlatego mamy w tej sprawie pytania” – dodaje.
Ta krytyka wskazuje na szerszy problem koordynacji między władzami lokalnymi a regionalnymi w zakresie planowania transportu. Zmiany w ruchu miejskim często przenoszą skutki na drogi regionalne, bez gwarancji, że region zrealizuje potrzebne inwestycje.
Skrzyżowanie Steenweg op Mol budzi największy niepokój
Najwięcej obaw dotyczy skrzyżowania Steenweg op Mol z Parklaan. „To już teraz jest niebezpieczne miejsce. Jeśli część ruchu z centrum będzie tam kierowana, skrzyżowanie trzeba będzie przebudować” – ostrzega opozycja.
Wzrost natężenia ruchu na skrzyżowaniu uznawanym za niebezpieczne w flamandzkiej terminologii drogowej, bez wcześniejszych prac modernizacyjnych, może zwiększyć liczbę zdarzeń drogowych. Plan zakłada, że ruch z Otterstraat będzie tam kierowany, co potęguje obawy o bezpieczeństwo.
Zapewnienia władz i stanowisko koalicji
Stijn Adriaensens, radny ds. mobilności (N-VA/CD&V), zapewnia, że Agencja Dróg i Ruchu Drogowego dostosuje programowanie sygnalizacji świetlnej do zwiększonego natężenia ruchu.
Opozycja podkreśla jednak, że przeprogramowanie świateł to działanie niewystarczające, jeśli równolegle nie zostanie zmodernizowana infrastruktura – liczba pasów, geometria skrzyżowania, rozwiązania dla pieszych i rowerzystów.
Spór dotyczy więc zakresu koniecznych inwestycji: koalicja stawia na szybkie i niedrogie interwencje, a opozycja domaga się kompleksowej przebudowy.
Harmonogram wdrażania i plan parkingowy
Nowy plan dotyczący ruchu zacznie obowiązywać od 1 stycznia 2027 r. Plan parkingowy wejdzie w życie rok wcześniej – od 1 stycznia 2026 r. Miasto będzie miało więc ponad rok na przygotowanie infrastruktury i poinformowanie mieszkańców o zmianach.
Plan parkingowy zakłada rozszerzenie obszaru płatnego parkowania. Ma to zachęcić kierowców do korzystania z parkingów zamiast zajmowania miejsc na ulicach.
To rozwiązanie stosowane w wielu europejskich miastach – ogranicza ruch poszukujący miejsc parkingowych, który potrafi stanowić znaczną część natężenia ruchu w centrach.
Wpływy z opłat mogą również zasilić budżet działań związanych z poprawą mobilności, takich jak transport publiczny czy infrastruktura rowerowa.
Szerszy kontekst polityki mobilności
Plan Turnhout wpisuje się w kierunek polityki mobilności w wielu flamandzkich miastach, które starają się ograniczać ruch samochodowy w centrach, poprawiać jakość powietrza i zwiększać atrakcyjność przestrzeni publicznych.
Mieszkańcy mogą doceniać te zmiany ze względu na komfort i bezpieczeństwo, ale część przedsiębiorców oraz kierowców obawia się utrudnień i możliwych strat ekonomicznych.
Dla polskiej społeczności w Turnhout, często dojeżdżającej samochodem do pracy w różnych częściach Flandrii, zmiany mogą wymagać dostosowania codziennych tras i planowania przejazdów w nowej organizacji ruchu.
Wyzwania współpracy między szczeblami władzy
Debata odsłoniła kluczowy problem: brak efektywnej koordynacji między gminą a Regionem Flamandzkim. Lokalne decyzje dotyczące ruchu mają bezpośredni wpływ na drogi regionalne, które podlegają innej administracji i wymagają odrębnych decyzji inwestycyjnych.
To wyzwanie jest typowe dla wielu flamandzkich miast wprowadzających plany mobilności, które oddziałują na ruch w szerszym ujęciu regionalnym.
Pełna ocena skuteczności planu będzie możliwa dopiero po jego wdrożeniu. Kluczowe będzie monitorowanie natężenia ruchu, bezpieczeństwa oraz dostępności różnych części miasta – i gotowość władz do korekt, jeśli pojawią się problemy.
