Przed końcem zimy w brukselskim parku Élisabeth zostanie posadzony dąb szkarłatny ku pamięci jedenastoletniego Fabiana, który zginął w czerwcu po policyjnym pościgu. Inicjatywa Bruxelles Environnement ma stworzyć trwałe miejsce pamięci oraz refleksji nad tragedią, która mocno poruszyła mieszkańców stolicy. Sadzenie drzewa odbędzie się z udziałem rodziny chłopca i mieszkańców dzielnicy, a projekt przewiduje również instalację ławki z pamiątkową tablicą. Dodatkowy element wymaga jednak osobnych pozwoleń, ponieważ park jest obszarem chronionym.
Symbolika wybranego gatunku
Bruxelles Environnement wybrała dąb szkarłatny ze względu na jego długowieczność i wyjątkową estetykę. Drzewa tego gatunku mogą żyć setki lat, a jesienią wyróżniają się intensywnie czerwonymi liśćmi. To jeden z powodów, dla których dąb ma stać się „żywym pomnikiem” – symbolem pamięci, ale też nadziei i ciągłości życia.
Decyzja o posadzeniu drzewa wpisuje się w coraz popularniejszy trend tworzenia miejsc pamięci w formie elementów natury, które zmieniają się wraz z czasem i stają się częścią przestrzeni odwiedzanej na co dzień przez mieszkańców.
Partycypacyjny charakter inicjatywy
Sadzenie drzewa ma mieć charakter wspólnotowy. W wydarzeniu wezmą udział bliscy Fabiana i mieszkańcy okolicy. Ma to znaczenie nie tylko symboliczne, ale też społeczne – wspólne działanie może pomóc lokalnej społeczności w przepracowaniu żałoby i traumatycznych doświadczeń związanych z tragedią.
Tego typu inicjatywy wzmacniają poczucie wspólnoty i pozwalają mieszkańcom odzyskać przestrzeń, w której doszło do dramatycznych wydarzeń.
Dodatkowe elementy miejsca pamięci
Projekt zakłada również umieszczenie w pobliżu ławki wykonanej z pnia drzewa oraz tablicy pamiątkowej. Miałaby ona tworzyć przestrzeń do wyciszenia i refleksji. Na ten etap konieczne są jednak dodatkowe zgody administracyjne. Choć zezwolenie na samo posadzenie drzewa już wydano, Bruxelles Environnement prowadzi kolejne procedury w urban.brussels, odpowiedzialnym za kwestie urbanistyczne w regionie.
Procedury administracyjne i ochrona dziedzictwa
Park Élisabeth jest obszarem chronionym, co oznacza restrykcyjne przepisy dotyczące wprowadzania nowych elementów w jego przestrzeni. Ma to na celu ochronę wartości historycznych i przyrodniczych, choć w praktyce wiąże się z długimi procedurami.
W tej sprawie administracja wykazuje jednak elastyczność – uzyskane już zgody wskazują na wolę współpracy w wyjątkowej, społecznie wrażliwej sytuacji.
Kontekst tragedii
Do tragicznych wydarzeń doszło 2 czerwca. Fabian wracał do domu na hulajnodze elektrycznej, gdy próbę kontroli drogowej zastąpił policyjny pościg. W parku Élisabeth policyjny samochód potrącił chłopca, który zmarł na skutek obrażeń.
Sprawa wywołała wzburzenie w Brukseli i w całej Belgii. Pytania o proporcjonalność działań policji, procedury pościgów i bezpieczeństwo dzieci w przestrzeni miejskiej powróciły ze szczególną siłą. Śmierć Fabiana stała się symbolem szerszej debaty o relacjach między służbami porządkowymi a mieszkańcami, zwłaszcza w wielokulturowych dzielnicach miasta.
Szerszy wymiar miejsca pamięci
Planowane miejsce pamięci ma wykraczać poza indywidualne upamiętnienie. Drzewo i ławka mogą stać się punktem refleksji nad bezpieczeństwem, odpowiedzialnością i relacjami społecznymi w przestrzeni publicznej. Dla rodziny będzie to konkretne miejsce, do którego można przyjść i uczcić pamięć dziecka. Dla mieszkańców – przypomnienie o potrzebie ostrożności i wzajemnego szacunku.
Sadzenie przed końcem zimy ma także wymiar symboliczny: nowy początek i nowe życie towarzyszące nadchodzącej wiośnie zamieniają miejsce tragedii w przestrzeń nadziei i wspólnotowej pamięci.
