Nowe badanie przeprowadzone przez organizację Idewe, zajmującą się dobrostanem pracowników, oraz Katolicki Uniwersytet w Leuven ujawnia niepokojące dane dotyczące skuteczności powrotu do pracy po długotrwałej absencji spowodowanej problemami psychicznymi. Analiza pokazuje, że około 28 procent osób, które wróciły do obowiązków zawodowych po okresie nieobecności związanej z wypaleniem zawodowym, depresją lub zaburzeniami lękowymi, doświadcza nawrotu w ciągu pierwszego roku po wznowieniu pracy.
Wyniki, opublikowane 29 października 2025 r., rzucają światło na skalę problemów ze zdrowiem psychicznym w miejscu pracy oraz na ograniczoną skuteczność obecnych mechanizmów wsparcia osób wracających do pracy po kryzysie.
Metodologia i zakres badania
Idewe przeanalizowało dane pochodzące od 148 pracowników z różnych sektorów belgijskiej gospodarki. Badanie objęło osoby powracające do pracy po dłuższej absencji z powodu problemów psychicznych, które następnie były monitorowane co trzy miesiące przez okres roku.
Dzięki tej długoterminowej obserwacji możliwe było zidentyfikowanie momentów największego ryzyka nawrotu objawów oraz lepsze zrozumienie, jak osoby po kryzysie funkcjonują po powrocie do pracy.
Wnioski zgodne z danymi europejskimi
Z raportu wynika, że 28 procent badanych doświadczyło nawrotu problemów psychicznych w ciągu dwunastu miesięcy od powrotu do pracy. Jak podkreśla profesor Lode Godderis, dyrektor generalny Idewe i profesor medycyny pracy na Katolickim Uniwersytecie w Leuven, wskaźnik ten jest zbliżony do danych z innych krajów europejskich.
„Zbyt często osoby wracające do pracy wpadają w stare schematy, ponieważ brakuje systemowego wsparcia po powrocie” – wyjaśnia Godderis.
Główne wyzwanie: brak trwałego wsparcia
Profesor zwraca uwagę, że choć w momencie powrotu do pracy często wprowadza się pewne dostosowania, to po dwóch tygodniach wszystko wraca do stanu „business as usual”. Tymczasem to właśnie moment powrotu powinien stać się okazją do trwałej reorganizacji zadań i obowiązków.
Godderis podkreśla, że kluczowe znaczenie ma porozumienie między pracownikiem, pracodawcą, działem HR i lekarzem medycyny pracy – nie tylko formalne, lecz także konsekwentnie przestrzegane w dłuższym okresie. Tylko takie podejście może ograniczyć ryzyko nawrotu i pomóc w skutecznej reintegracji.
Zmiana podejścia: skupienie na możliwościach
Zdaniem badaczy konieczna jest zmiana perspektywy w podejściu do osób wracających po kryzysie psychicznym. Zamiast skupiać się na tym, czego pracownik nie może już robić, należy koncentrować się na jego możliwościach i mocnych stronach.
„Powrót do pracy to szansa na lepszy podział zadań w zespole – zgodny z kompetencjami i zainteresowaniami każdego pracownika” – podkreśla profesor Godderis. Takie rozwiązanie może nie tylko wspierać osobę po kryzysie, ale także poprawić efektywność całego zespołu.
Szerszy kontekst: zdrowie psychiczne w pracy
Wyniki badania wpisują się w szerszą dyskusję o zdrowiu psychicznym w miejscu pracy w Belgii i w całej Europie. Wypalenie zawodowe, depresja i zaburzenia lękowe stają się coraz bardziej powszechne w środowisku zawodowym, które charakteryzuje się wysokimi wymaganiami, presją efektywności i trudnością w zachowaniu równowagi między życiem prywatnym a zawodowym.
Dla belgijskich pracodawców oraz instytucji odpowiedzialnych za politykę społeczną badanie Idewe stanowi wyraźne ostrzeżenie: powrót do pracy po kryzysie psychicznym nie może być traktowany jako koniec problemu, lecz jako początek procesu wymagającego stałego wsparcia i nadzoru.
Znaczenie dla polskiej społeczności w Belgii
Kwestia ta ma szczególne znaczenie również dla polskich pracowników w Belgii, którzy często funkcjonują w wymagającym, obcojęzycznym środowisku, z dala od rodziny i naturalnych sieci wsparcia. W takich warunkach ryzyko problemów psychicznych, w tym wypalenia zawodowego, może być jeszcze większe.
Znajomość przysługujących praw oraz dostępnych form pomocy – takich jak służby medycyny pracy, programy wsparcia psychologicznego czy organizacje zajmujące się dobrostanem pracowników – może odegrać kluczową rolę w zapobieganiu nawrotom.
Wyniki badania Idewe i KU Leuven przypominają, że skuteczny powrót do pracy po kryzysie psychicznym wymaga współpracy wszystkich stron – pracownika, pracodawcy i specjalistów. Tylko kompleksowe, długofalowe wsparcie może zapewnić trwałą reintegrację zawodową i ochronić zdrowie psychiczne osób pracujących w Belgii.
