Belgijska kolej państwowa SNCB/NMBS wdrożyła w środę, 15 października, nowy system taryfikacji biletów, który – według zapewnień przewoźnika – będzie korzystniejszy dla około 80 procent podróżnych. Reforma wprowadza istotne zmiany w strukturze cen, likwiduje dotychczasowe karty wieloprzejazdowe i wprowadza program lojalnościowy Train+, mający zachęcić pasażerów do częstszego korzystania z kolei.
Nowy system jest efektem wielomiesięcznych prac nad uproszczeniem dotychczas skomplikowanego modelu taryfowego, który od lat budził krytykę zarówno wśród pasażerów, jak i ekspertów ds. mobilności. Głównym celem reformy jest stworzenie bardziej przejrzystej struktury cenowej z automatycznymi zniżkami dla określonych grup społecznych oraz wprowadzenie mechanizmów promujących regularne podróże.
Likwidacja kart Multi i nowy system standardowych cen
Najważniejszą zmianą jest całkowite wycofanie kart Multi – przedpłaconych kart wieloprzejazdowych, które przez lata stanowiły podstawę oferty dla osób regularnie podróżujących koleją. Zastąpił je system cen standardowych z procentowymi zniżkami dla wybranych grup: młodzieży, seniorów oraz beneficjentów zwiększonej interwencji społecznej.
Zmiana ta oznacza odejście od modelu przedpłaconych pakietów na rzecz dynamicznych zniżek stosowanych przy zakupie pojedynczych biletów. Dla wielu pasażerów oznacza to konieczność dostosowania się do nowych zasad i przeliczenia opłacalności poszczególnych opcji podróżowania.
Obniżenie maksymalnej ceny biletu i nowe progi kilometrowe
Ważną modyfikacją w strukturze taryfowej jest zmniejszenie maksymalnej liczby kilometrów uwzględnianych przy kalkulacji ceny biletu – ze 150 do 120 km. W praktyce oznacza to obniżenie maksymalnej ceny biletu w jedną stronę z 26 do 20,90 euro, czyli o około 20 procent na najdłuższych trasach.
Decyzja ta opiera się na analizie rzeczywistych wzorców podróży. Zdecydowana większość przejazdów odbywa się na dystansach krótszych niż 120 km, co sprawia, że nowa taryfa będzie korzystniejsza dla przeciętnego pasażera, choć osoby dojeżdżające regularnie na długich trasach odczują mniejszą korzyść.
Automatyczne zniżki dla grup uprzywilejowanych
Nowa taryfikacja wprowadza automatyczne 40-procentowe zniżki dla trzech kategorii pasażerów określonych w umowie o świadczenie usług publicznych: młodzieży w wieku 0–25 lat, seniorów powyżej 65. roku życia oraz beneficjentów zwiększonej interwencji społecznej (BIM), czyli osób korzystających z pomocy CPAS/OCMW lub innych form wsparcia socjalnego.
Zniżki te stosowane są automatycznie – niezależnie od długości i czasu podróży – co upraszcza proces zakupu biletów i eliminuje wcześniejsze zawiłości. Dla młodzieży oznacza to koszt podróży na poziomie 4 euro miesięcznie w ramach karty Train+ lub 32 euro rocznie przy wykupieniu abonamentu rocznego. Seniorzy i osoby z BIM zapłacą identyczne stawki.
Warto jednak zauważyć, że seniorzy nieco stracą na zmianie: dotychczas mogli korzystać z biletu powrotnego za 8,50 euro na dowolną odległość, o ile wracali tego samego dnia. W nowym systemie podróż w dwie strony kosztuje 11 euro (2 × 5,50 euro), ale nie ma już obowiązku powrotu tego samego dnia, co zwiększa elastyczność podróży.
Program lojalnościowy Train+ i jego warianty cenowe
Sercem nowego systemu jest program lojalnościowy Train+, który daje dostęp do dodatkowych zniżek i udogodnień. Karta Train+ dostępna jest w dwóch wariantach: miesięcznym i rocznym, z różnymi stawkami dla poszczególnych grup.
Dla dorosłych w wieku 26–64 lata karta kosztuje 6 euro miesięcznie lub 48 euro rocznie. Młodzież, seniorzy i beneficjenci BIM płacą 4 euro miesięcznie lub 32 euro rocznie. W 2026 roku stawki te mają pozostać niezmienione.
Posiadacze karty Train+ zyskują prawo do najniższych taryf również w godzinach szczytu, zniżki na bilety pierwszej klasy oraz możliwość odbywania podróży powrotnych w różnych dniach. Nowy system eliminuje więc wcześniejsze ograniczenia czasowe charakterystyczne dla części ofert promocyjnych.
Zniżki grupowe zamiast taryfy rodzinnej
Dotychczasową taryfę dla rodzin wielodzietnych zastępuje nowy system zniżek grupowych. Grupy liczące od 4 do 14 osób otrzymują automatycznie 40-procentową zniżkę, natomiast grupy powyżej 15 osób – aż 60 procent, pod warunkiem wcześniejszej rezerwacji. Ma to ułatwić podróżowanie rodzinom, szkolnym grupom wycieczkowym i stowarzyszeniom.
Nowy system nie opiera się już na więzach rodzinnych, lecz na liczbie osób podróżujących wspólnie, co czyni go bardziej elastycznym, ale wymaga, by wszyscy uczestnicy podróży przemieszczali się tym samym pociągiem.
Promocja wprowadzająca i zachęty do rejestracji
Aby zachęcić pasażerów do przyjęcia nowego systemu, SNCB/NMBS uruchomiła promocję: do 4 stycznia 2026 r. karty Train+ dostępne są z 50-procentową zniżką. Oznacza to, że dorośli zapłacą 3 euro miesięcznie lub 24 euro rocznie, a młodzież, seniorzy i beneficjenci BIM – 2 euro miesięcznie lub 16 euro rocznie.
Aby skorzystać z karty, pasażerowie muszą zarejestrować się w systemie MySNCB, co pozwala zarządzać biletami, kartami i preferencjami podróżnymi online. Choć wymóg ten może być trudnością dla osób mniej obeznanych z technologią, stanowi część szerszego trendu cyfryzacji usług transportowych.
Narzędzia wsparcia i informacje dla pasażerów
W celu ułatwienia adaptacji do nowego systemu przewoźnik uruchomił na swojej stronie internetowej symulator taryfowy, który pozwala porównać ceny biletów w starym i nowym systemie. Dodatkowo SNCB/NMBS wzmocniła infolinię i rozpoczęła kampanię informacyjną w mediach, wyjaśniając zasady reformy i sposób korzystania z programu Train+.
Kontrowersje i krytyka reformy
Pomimo zapewnień o korzyściach dla większości pasażerów, reforma spotkała się z krytyką. Część organizacji konsumenckich zwraca uwagę, że system – mimo deklarowanego uproszczenia – pozostaje złożony i może być mylący dla okazjonalnych podróżnych. Kontrowersje budzi też fakt, że najkorzystniejsze stawki dostępne są wyłącznie dla posiadaczy płatnej karty Train+, co zdaniem krytyków stanowi „ukryty koszt” podróży.
Dla osób podróżujących rzadko koszt zakupu karty może przewyższyć potencjalne oszczędności, co osłabia argument o powszechnej dostępności nowych zniżek.
Zróżnicowany wpływ na pasażerów
Wpływ reformy na koszty podróży będzie różny w zależności od profilu użytkownika. Młodzież, seniorzy, beneficjenci pomocy społecznej i osoby podróżujące regularnie na średnich dystansach faktycznie skorzystają z nowych stawek. Natomiast dorośli pasażerowie podróżujący sporadycznie, zwłaszcza na krótkich trasach, mogą nie odczuć oszczędności lub nawet zapłacić więcej niż dotychczas.
Dla tej grupy kluczowe będzie indywidualne przeliczenie kosztów za pomocą udostępnionego przez SNCB/NMBS symulatora taryf.
Szerszy kontekst i znaczenie reformy
Zmiana taryfikacji wpisuje się w szerszą strategię promowania transportu publicznego jako alternatywy dla samochodu, zgodnie z celami klimatycznymi Unii Europejskiej. Jednocześnie stanowi próbę pogodzenia społecznych oczekiwań dostępności z ekonomicznymi realiami funkcjonowania kolei. Płatna karta Train+ jest tu kompromisem między polityką społeczną a wymogami rentowności.
Rekomendacje dla polskiej społeczności w Belgii
Dla osób mieszkających w Belgii i często korzystających z kolei – zarówno w dojazdach do pracy, jak i w podróżach weekendowych – kluczowe będzie zapoznanie się z zasadami nowej taryfikacji. Warto skorzystać z symulatora na stronie SNCB/NMBS i sprawdzić, czy zakup karty Train+ w okresie promocyjnym przyniesie realne oszczędności.
Rodziny z dziećmi powinny również rozważyć zniżki grupowe, które w wielu przypadkach mogą okazać się korzystniejsze niż wcześniejsze taryfy rodzinne. Warto też poznać funkcje platformy MySNCB, aby w pełni wykorzystać dostępne narzędzia i uniknąć problemów podczas podróży.
