W poniedziałek przed sądem przysięgłych w Brukseli rozpoczął się proces jednej z najbardziej brutalnych zbrodni ostatnich lat. Na ławie oskarżonych zasiada 26-letni Hiszpan César A., któremu zarzucono zamordowanie swojej byłej partnerki, 23-letniej Teresy Rodriguez Llamazares. Młoda kobieta została zabita w swoim mieszkaniu w centrum Brukseli, w pobliżu Grand-Place. Raport z sekcji zwłok wykazał, że zadano jej ponad 150 ciosów ostrym narzędziem. Oskarżony od momentu zatrzymania przebywa w areszcie śledczym w więzieniu w Haren. Ława przysięgłych, wyłoniona w poniedziałek rano, będzie decydować o jego winie. Proces, który potrwa kilka dni, uznawany jest za jeden z najbardziej wstrząsających przypadków przemocy domowej w Belgii w ostatnich latach.
Okoliczności odkrycia zbrodni
Ciało Teresy Rodriguez Llamazares znaleziono 27 października 2022 r. w jej mieszkaniu w ścisłym centrum Brukseli, w sąsiedztwie Grand-Place. Stan ofiary nie pozostawiał wątpliwości co do wyjątkowej brutalności czynu. Autopsja wykazała 153 rany kłute, nie licząc licznych powierzchownych obrażeń.
Skala przemocy sugeruje działanie w stanie silnej agresji i utraty kontroli emocjonalnej. Eksperci kryminalistyczni wskazują, że tak duża liczba ciosów zadanych po śmierci ofiary może świadczyć o zjawisku tzw. „overkill” – kontynuowaniu ataku mimo braku potrzeby fizycznej, co wiąże się z całkowitą dehumanizacją ofiary przez sprawcę.
Profil ofiary i tło tragedii
Teresa Rodriguez Llamazares, obywatelka Hiszpanii, mieszkała w Brukseli od czerwca 2022 r. Pracowała w niepełnym wymiarze jako pielęgniarka w szpitalu Erasme, jednocześnie kontynuując studia. Była młodą, ambitną kobietą, która budowała życie zawodowe w nowym kraju.
Jej związek z Césarem A. trwał blisko dwa lata, ale rozpadł się niedługo przed zbrodnią. Śledczy ustalili, że oskarżony przybył do Belgii 22 października 2022 r. – pięć dni przed odnalezieniem ciała. Oficjalnie miał odwiedzić byłą partnerkę, lecz śledczy podejrzewają, że jego przyjazd był starannie zaplanowany.
Wątki wskazujące na premedytację
Zgromadzone dowody sugerują, że zbrodnia mogła być zaplanowana. Z tego powodu prokuratura zakwalifikowała czyn jako morderstwo, a nie zabójstwo w afekcie.
Choć szczegóły nie zostały ujawnione przed procesem, śledczy dysponują materiałem dowodowym obejmującym m.in. analizę komunikacji między ofiarą a sprawcą, aktywność elektroniczną oskarżonego w dniach poprzedzających zbrodnię, a także sposób, w jaki przygotował on narzędzie zbrodni i przyjazd do Belgii.
Kontekst prawny i kwestia feminicidium
Akt oskarżenia nie odnosi się bezpośrednio do pojęcia „kobietobójstwa” – zabójstwa kobiety przez byłego lub obecnego partnera – mimo że zbrodnia w pełni wpisuje się w tę definicję. Belgijska ustawa uznająca kobietobójstwa (féminicide) została uchwalona dopiero w lipcu 2023 r., a więc po wydarzeniach z 2022 r., i nie może być stosowana wstecz.
Nowe przepisy mają jednak przede wszystkim znaczenie symboliczne – nie wprowadzają odrębnego przestępstwa, lecz podkreślają społeczne i etyczne znaczenie przemocy motywowanej płcią. Już wcześniej belgijski kodeks karny przewidywał zaostrzenie kary w przypadku zabójstwa popełnionego przez byłego partnera ofiary – i ten element zapewne zostanie uwzględniony przez sąd przysięgłych.
Struktura i przebieg procesu
Zgodnie z belgijską procedurą, to obywatele zasiadający w ławie przysięgłych zdecydują o winie oskarżonego. Ich zadaniem jest wysłuchanie wszystkich stron, przeanalizowanie dowodów oraz podjęcie decyzji o odpowiedzialności karnej.
Proces rozpocznie się formalnie w czwartek i potrwa kilka dni. Przewidziano przesłuchania świadków, przedstawienie opinii biegłych – w tym psychologów i psychiatrów – oraz wystąpienia stron. To sąd przysięgłych, a nie zawodowy sędzia, zdecyduje, czy César A. działał z premedytacją, czy w stanie afektu.
Przemoc wobec kobiet – kontekst społeczny
Tragedia Teresy wpisuje się w szerszy problem przemocy wobec kobiet. Kobietobójstwo, rozumiane jako zabójstwo kobiety w kontekście relacji intymnej, pozostaje najbardziej drastyczną formą przemocy ze względu na płeć.
Statystyki europejskie pokazują, że największe ryzyko dla kobiet pojawia się w momencie rozstania – gdy sprawca traci kontrolę nad partnerką. W Belgii każdego roku dochodzi do kilkudziesięciu zabójstw kobiet przez ich partnerów lub byłych partnerów.
W odpowiedzi na te dane w 2023 r. przyjęto ustawę uznającą kobietobójstwo za osobną kategorię zjawiska, co miało podnieść świadomość społeczną i usprawnić prewencję.
Wymiar międzynarodowy i reakcja społeczności
Zarówno ofiara, jak i oskarżony pochodzili z Hiszpanii, a sprawa odbiła się szerokim echem wśród hiszpańskiej społeczności w Brukseli. Stolica Belgii, będąca domem dla tysięcy młodych profesjonalistów z całej Europy, stała się miejscem tragedii, która wstrząsnęła środowiskiem międzynarodowym.
Śmierć Teresy to przypomnienie, że przemoc partnerska nie zna granic – dotyka ludzi niezależnie od wykształcenia, statusu czy narodowości.
Znaczenie procesu dla ofiar przemocy
Proces Césara A. będzie obserwowany przez media i organizacje walczące z przemocą wobec kobiet. Jego wynik może mieć znaczenie symboliczne – pokazać, że sprawcy przemocy domowej i zabójstw o charakterze partnerskim spotykają się z jednoznaczną reakcją wymiaru sprawiedliwości.
Dla ofiar przemocy domowej proces ten może stanowić sygnał, że państwo traktuje takie przypadki z najwyższą powagą i że każda forma przemocy wobec kobiet spotka się z konsekwencjami prawnymi.
Gdzie szukać pomocy
W Belgii osoby doświadczające przemocy domowej mogą uzyskać wsparcie, dzwoniąc na numer alarmowy 1712. Linia działa całodobowo i oferuje pomoc w kilku językach. Ofiary mogą liczyć na pomoc psychologiczną, prawną i schronienie w sytuacjach zagrożenia.
Polscy mieszkańcy Belgii również mają pełne prawo do korzystania z tych form wsparcia – niezależnie od statusu pobytu. Belgijski system ochrony ofiar stawia ich bezpieczeństwo i poufność na pierwszym miejscu.
Proces Césara A. to nie tylko rozprawa o jedną z najokrutniejszych zbrodni ostatnich lat, ale także symboliczna próba dla belgijskiego społeczeństwa i jego gotowości do reagowania na przemoc wobec kobiet. Pamięć o Teresie Rodriguez Llamazares powinna stać się impulsem do dalszej walki z przemocą domową – poprzez edukację, ochronę i wsparcie osób zagrożonych.
