Komisja Edukacji Parlamentu Federacji Walonia-Bruksela zatwierdziła w poniedziałek projekt dekretu reformującego procedurę zapisów do pierwszej klasy szkoły średniej. Najistotniejszą zmianą jest usunięcie ósmego kryterium selekcji, które brało pod uwagę wskaźnik socjoekonomiczny szkoły podstawowej pochodzenia ucznia.
Kontekst systemu przydziału miejsc szkolnych
W regionie Walonia-Bruksela przydział miejsc w najbardziej obleganych szkołach opiera się na tzw. indeksie złożonym, tworzonym indywidualnie dla każdego ucznia. Uwzględnia on różne elementy, m.in. odległość między domem a szkołą. W poprzedniej kadencji dodano ósme kryterium, bazujące na wskaźniku socjoekonomicznym szkoły podstawowej.
Zdaniem obecnego rządu rozwiązanie to miało niepożądane skutki dla części rodzin, zwłaszcza z północno-zachodniej Brukseli – obszaru, gdzie konkurencja o miejsca szkolne jest szczególnie wysoka. Nowy dekret znosi to kryterium.
Dodatkowe modyfikacje
Wprowadzono też inne zmiany. Złagodzono zasady przyznawania statusu „szkoły prawdopodobnie niepełnej”, co pozwoli większej liczbie placówek szybciej go odzyskać i od razu potwierdzać zapisy.
Nowe przepisy przewidują również sankcje za nadużycia w procesie rekrutacji, takie jak fałszywe zameldowania. W przypadku wykrycia oszustwa formularze zostaną anulowane, a rodzice będą mogli uczestniczyć jedynie w drugiej fazie zapisów – tzw. chronologicznej – ograniczając się do dostępnych jeszcze miejsc.
Podziały polityczne
Projekt został przyjęty głosami partii rządzących MR i Les Engagés. Opozycja – PS, Ecolo i PTB – mimo pozytywnej oceny niektórych zmian, zagłosowała przeciw. Krytycy wskazują, że rezygnacja z kryterium socjoekonomicznego może pogłębić nierówności społeczne.
Perspektywa wdrożenia
Będzie to już piąta zmiana dekretu o zapisach w ciągu piętnastu lat jego obowiązywania. Głosowanie plenarne zaplanowano za dwa tygodnie. Jeśli reforma zostanie zatwierdzona, nowe zasady będą obowiązywać podczas rekrutacji rozpoczynającej się w lutym 2026 roku i obejmą około 50 tysięcy dzieci kończących szkołę podstawową.
Analiza społecznych konsekwencji
Zniesienie kryterium socjoekonomicznego wzbudza obawy o ryzyko segregacji społecznej – uczniowie z podobnym tłem społecznym mogą koncentrować się w tych samych szkołach, co stoi w sprzeczności z polityką równości szans.
Zwolennicy zmian podkreślają natomiast, że ósme kryterium generowało poważne trudności w praktyce, zwłaszcza w dzielnicach o dużej konkurencji. Według nich konieczna jest równowaga między promowaniem mieszania społecznego a praktycznymi potrzebami rodzin.
Szerszy kontekst
Debata o zapisach pokazuje szersze wyzwania belgijskiego systemu edukacji – jak godzić równość dostępu do dobrej szkoły z ograniczoną liczbą miejsc w najbardziej pożądanych placówkach. Reforma ilustruje trudność w pogodzeniu celów społecznych z efektywnością administracyjną i przejrzystością procedur.
