Chociaż jakość powietrza w stolicy Belgii spełnia europejskie normy środowiskowe, organizacje zdrowotne podkreślają potrzebę dalszych działań w celu ochrony mieszkańców przed szkodliwym wpływem zanieczyszczeń.
Najnowszy raport roczny Bruxelles Environnement potwierdza utrzymanie pozytywnej tendencji w zakresie czystości powietrza w regionie stołecznym. Od dekady poziomy zanieczyszczeń sukcesywnie spadają, co oznacza realną poprawę warunków środowiskowych dla mieszkańców metropolii.
Agencja przypisuje te zmiany wprowadzeniu w 2018 roku strefy niskich emisji, stopniowemu odchodzeniu od napędów diesla na rzecz bardziej ekologicznych rozwiązań, zmianom w sposobie korzystania z transportu oraz postępowi technologicznemu w motoryzacji. Wszystkie te czynniki razem przyczyniły się do wyraźnego zmniejszenia stężeń szkodliwych substancji w atmosferze.
W 2024 roku Bruksela osiągnęła zgodność z obowiązującymi normami europejskimi w zakresie głównych wskaźników jakości powietrza. Pomiary potwierdziły, że stężenia dwutlenku azotu, pyłów zawieszonych PM10 i PM2.5, ozonu, dwutlenku siarki oraz tlenku węgla mieściły się w granicach dopuszczonych przez prawo unijne. Co więcej, część nowych, bardziej rygorystycznych norm przewidzianych do 2030 roku została już spełniona – wyjątek stanowią stacje pomiarowe przy małej obwodnicy, gdzie silny ruch samochodowy wciąż wpływa na wyższe wyniki.
Mimo tego sukcesu, z punktu widzenia zdrowotnego sytuacja pozostaje niepokojąca. Standardy zalecane przez Światową Organizację Zdrowia, znacznie ostrzejsze niż przepisy unijne, nie są jeszcze osiągane w Brukseli. Przekroczenia dotyczą szczególnie stężeń dwutlenku azotu, pyłów PM2.5 oraz ozonu troposferycznego, co oznacza, że mieszkańcy nadal są narażeni na poziomy zagrażające zdrowiu.
Bruxelles Environnement podkreśla konieczność intensyfikacji działań na rzecz osiągnięcia rekomendacji WHO, wskazując, że redukcja emisji musi dotyczyć nie tylko transportu w skali lokalnej, ale wymaga też zdecydowanych działań na poziomie europejskim i globalnym z uwagi na transgraniczny charakter zanieczyszczeń.
Konsekwencje zdrowotne obecnych poziomów są znaczące. Według Europejskiej Agencji Środowiska w Belgii w 2022 roku około 4100 przedwczesnych zgonów miało związek z ekspozycją na drobne cząstki PM2.5, a 1230 przypadków wiązano z działaniem dwutlenku azotu. Dane te ukazują skalę wyzwania, przed jakim stoi system ochrony zdrowia publicznego.
Zanieczyszczenia powietrza, zwłaszcza cząstki stałe i dwutlenek azotu, przyczyniają się do rozwoju chorób układu sercowo-naczyniowego i oddechowego, zwiększając liczbę zachorowań i zgonów w obszarach miejskich. W Brukseli, gęsto zaludnionej i charakteryzującej się intensywnym ruchem drogowym, problem jakości powietrza staje się kluczowy w planowaniu polityki zdrowotnej i środowiskowej.
Osiągnięcie standardów WHO wymaga kompleksowych działań, obejmujących dalsze ograniczenia emisji z transportu, modernizację infrastruktury miejskiej oraz ścisłą współpracę z sąsiednimi regionami i krajami europejskimi w walce z transgranicznymi źródłami zanieczyszczeń.
