Chociaż posiadanie własnego mieszkania pozostaje dominującym modelem wśród mieszkańców Flandrii, obserwuje się rosnące zainteresowanie najmem wśród osób aktywnych zawodowo i rodzin o wysokich zarobkach. Ta tendencja prowadzi do większego zróżnicowania społeczno-ekonomicznego na prywatnym rynku najmu, co potwierdza najnowsze Badanie Mieszkaniowe zamówione przez władze regionu flamandzkiego. Równocześnie rośnie popularność mniejszych powierzchni mieszkalnych.
Zakres przeprowadzonej analizy
Badanie Mieszkaniowe 2023 objęło 4417 rodzin z Flandrii, analizując ich warunki mieszkaniowe, sytuację życiową oraz status społeczno-ekonomiczny. Dodatkowo 2706 mieszkań przeszło szczegółową ocenę techniczną przeprowadzoną przez specjalistów. Poprzednia tego typu analiza miała miejsce w 2018 roku, natomiast ostatnia inspekcja techniczna lokali została wykonana w 2013 roku.
Dynamika sektora najmu prywatnego
We flamandzkim segmencie mieszkaniowym co czwarte gospodarstwo domowe korzysta z usług najmu prywatnego. Wskaźnik ten wzrósł w porównaniu z danymi z 2018 roku. Przyrost koncentruje się przede wszystkim w dwóch przeciwstawnych grupach dochodowych – wśród gospodarstw o najmniejszych oraz największych zarobkach.
Udział osób korzystających z mieszkań społecznych utrzymał się na stałym poziomie w latach 2018-2023. Około 5 procent wszystkich flamandzkich rodzin mieszka w lokalach społecznych.
Charakterystyka różnych grup najemców
Połowę wszystkich najemców – niezależnie od tego, czy korzystają z sektora prywatnego czy społecznego – stanowią osoby prowadzące jednoosobowe gospodarstwa domowe. Ich profile demograficzne znacznie się jednak różnią. Wśród najemców prywatnych około 60 procent to osoby aktywne zawodowo, podczas gdy w mieszkalnictwie społecznym odsetek ten wynosi jedynie 33 procent. Emerytów jest 25 procent wśród najemców prywatnych, ale aż 40 procent w sektorze społecznym. Mieszkańcy lokali społecznych częściej borykają się z niezdolnością do pracy, mają niższe wykształcenie, posiadają belgijskie obywatelstwo i należą do grup o najskromniejszych dochodach.
Koncentracja własności pozostaje niska
Siedemdziesiąt procent najemców wynajmuje mieszkania od indywidualnych właścicieli – proporcja identyczna jak w 2018 roku. Oznacza to brak trendu ku korporatyzacji prywatnego rynku najmu. Większość właścicieli (70 procent) dysponuje tylko jednym lokalem przeznaczonym na wynajem, uzyskując z tego tytułu średnio 664 euro miesięcznego dochodu netto. Dziewięciu na dziesięciu wynajmujących ocenia relacje ze swoimi lokatorami jako dobre, a 80 procent najemców wyraża satysfakcję z współpracy z właścicielami.
Modernizacja energetyczna nabiera tempa
W obszarze usprawniania energetycznego i termomodernizacji nastąpił wyraźny postęp od 2018 roku. Większa liczba lokali została wyposażona w izolację stropodachu, ścian i posadzek, okna z podwójnymi szybami, instalacje fotowoltaiczne oraz efektywne energetycznie systemy ogrzewania. Jednak systematycznie z takich udogodnień korzystają przede wszystkim zamożniejsze rodziny oraz właściciele mieszkający we własnych nieruchomościach. Osoby o wyższych dochodach mają możliwości finansowe na modernizację i częściej sięgają po regionalne dotacje remontowe.
Te przemiany w sektorze mieszkaniowym odzwierciedlają głębsze zmiany społeczne i gospodarcze zachodzące we Flandrii, gdzie klasyczny model własnościowy stopniowo ustępuje miejsca bardziej elastycznym i zróżnicowanym formom zamieszkania.
