Trybunał Obrachunkowy przekazał w czwartek Parlamentowi Federalnemu raport ujawniający nieprawidłowości w funkcjonowaniu niektórych Centrów Publicznej Pomocy Społecznej. Instytucje te nielegalnie ograniczają dostęp do opieki zdrowotnej w ramach nagłej pomocy medycznej przeznaczonej dla osób przebywających nielegalnie na terytorium kraju.
Kontekst prawny i finansowy
Osoby niemające tytułu pobytu i pozbawione środków finansowych mają prawo do pokrycia kosztów opieki medycznej przez CPAS, pod warunkiem spełnienia określonych kryteriów. W 2023 roku z nagłej pomocy medycznej skorzystało 23 032 osoby, generując koszty w wysokości 80,7 miliona euro pokryte przez Federalną Służbę Publiczną Integracji Społecznej. Kwota ta nie obejmuje jednak pełnych kosztów faktycznie udzielonych świadczeń.
Procedury dostępu do pomocy medycznej regulowane są przepisami federalnymi, które gwarantują równe traktowanie wszystkich uprawnionych beneficjentów na terytorium kraju.
Nieprawidłowości w praktyce administracyjnej
Audyt wykazał, że kilka CPAS arbitralnie nakłada z góry określone limity dostępu do opieki medycznej lub ogranicza wybór świadczeniodawcy do jednego szpitala. Te praktyki przekraczają kompetencje instytucji, które nie posiadają uprawnień w dziedzinie zdrowia publicznego.
Takie ograniczenia są sprzeczne z obowiązującym prawodawstwem i mogą pogorszyć stan zdrowia beneficjentów, generując jednocześnie ryzyko dla całej populacji, szczególnie w przypadku chorób zakaźnych.
Konsekwencje ekonomiczne i zdrowotne
Wprowadzane bariery hamują dostęp do wczesnej i prewencyjnej opieki medycznej, zwiększając tym samym wykorzystanie kosztownych usług szpitalnych. W 2023 roku 85 procent świadczeń w ramach nagłej pomocy medycznej dotyczyło opieki szpitalnej, podczas gdy w populacji ogólnej ten wskaźnik wynosi jedynie 11 procent.
Promowanie ambulatoryjnej opieki zdrowotnej przynosiłoby korzyści zarówno finansowe, jak i z perspektywy zdrowia publicznego, umożliwiając bardziej efektywne wykorzystanie zasobów medycznych.
Wyzwania systemowe i administracyjne
System elektronicznego rozliczania Mediprima, mający ułatwić proces refundacji, pozostaje ograniczony do szpitali i lekarzy rodzinnych. To ograniczenie zwiększa obciążenie administracyjne CPAS, które nie otrzymują żadnej kompensaty za koszty zarządzania, mimo ponoszenia części kosztów opieki medycznej.
Brak wsparcia finansowego dla kosztów administracyjnych wpływa na jakość obsługi i może ograniczać zaangażowanie niektórych instytucji w pełną realizację swoich obowiązków.
Deficyty nadzoru i kontroli
Trybunał Obrachunkowy wskazuje na niewystarczający nadzór Federalnej Służby Publicznej Integracji Społecznej nad praktykami CPAS. Brakuje systematycznej weryfikacji terminów realizacji świadczeń, uzasadnień odmów czy rzeczywistego dostępu do opieki medycznej.
Ta sytuacja skutkuje brakiem gwarancji równego traktowania beneficjentów w różnych regionach kraju, co podważa fundamentalne zasady systemu pomocy społecznej.
Implikacje dla polityki publicznej
Zidentyfikowane nieprawidłowości wymagają systemowych rozwiązań na poziomie federalnym, obejmujących wzmocnienie mechanizmów kontroli oraz ujednolicenie praktyk administracyjnych. Konieczne jest również rozważenie wprowadzenia rekompensaty dla CPAS za koszty administracyjne związane z realizacją nagłej pomocy medycznej.
