Belgijskie firmy i osoby prowadzące działalność gospodarczą czekają istotne zmiany. Od 28 marca 2025 roku każdy nowy podmiot gospodarczy będzie mógł wskazać maksymalnie pięć kodów działalności głównej w Centralnym Rejestrze Przedsiębiorstw (BCE/KBO). Inicjatywa ta, wprowadzana przez belgijskie Ministerstwo Gospodarki, ma zwiększyć przejrzystość danych i ułatwić ich odczytywanie zarówno przez instytucje publiczne, jak i podmioty gospodarcze.
Aktualizacja systemu klasyfikacji działalności
Równolegle z ograniczeniem liczby kodów, Centralny Rejestr Przedsiębiorstw wprowadza nową wersję nomenklatury NACE-BEL (belgijski odpowiednik kodów PKD). Oznacza to konwersję dotychczasowych kodów z wersji 2008 na nowszą z 2025 roku.
Kody NACE-BEL są statystycznymi identyfikatorami, które określają podstawową działalność ekonomiczną każdej firmy. Bazują na europejskiej klasyfikacji, służącej do uporządkowania informacji gospodarczych oraz ustalania obowiązków prawnych i administracyjnych.
Firmy, które już funkcjonują na rynku i są zarejestrowane w BCE, otrzymają wydłużony okres przejściowy. Dostosowanie się do nowego limitu pięciu kodów będzie wymagane dopiero od listopada 2026 roku.
Jak te zmiany wpłyną na codzienne funkcjonowanie firm?
Pierwsza zmiana, dotycząca aktualizacji nomenklatury NACE-BEL, będzie przeprowadzona automatycznie. W praktyce oznacza to, że dotychczasowe kody przestaną obowiązywać 31 grudnia 2024 roku, a nowe wejdą w życie od 1 stycznia 2025 roku (z mocą wsteczną). Zmiana ta jest elementem szerszego procesu ujednolicania systemów, dzięki któremu różne instytucje (urząd skarbowy, belgijski zakład ubezpieczeń społecznych oraz rejestr przedsiębiorstw) będą stosować identyczne kody, co do tej pory nie było standardem.
Druga zmiana dotyczy strukturalnej organizacji informacji o firmach. Od końca marca każdy nowy podmiot będzie mógł wskazać maksymalnie pięć głównych obszarów działalności (czyli takich, które generują znaczącą część przychodów) w Centralnym Rejestrze. Do tej pory nie istniało takie ograniczenie.
Pozostałe rodzaje działalności, które nie spełniają kryteriów głównych obszarów, będą mogły być nadal rejestrowane, ale jako działalności dodatkowe. Liczba działalności dodatkowych nie będzie ograniczona, jednak wszystkie muszą być realnie wykonywane przez przedsiębiorcę.
Sytuacje z życia codziennego przedsiębiorców
Dla lepszego zrozumienia nowych regulacji warto przywołać konkretne przykłady. Programista, który oprócz świadczenia usług sprzedaje również kosmetyki do autodetailingu, nie będzie mógł zarejestrować tej sprzedaży jako działalności głównej, jeśli nie stanowi ona istotnej części jego obrotów. W takiej sytuacji usługi programistyczne zostaną zarejestrowane jako działalność główna, a sprzedaż produktów jako dodatkowa.
Analogiczna zasada będzie dotyczyć tłumacza, który poza tłumaczeniami oferuje również np. usługi biurowe lub administracyjne.
Metody identyfikacji najistotniejszych obszarów działalności
Przy wyborze kodów najlepiej odzwierciedlających specyfikę firmy, przedsiębiorcy mogą kierować się różnymi kryteriami. Najpopularniejsze to wielkość obrotów generowanych przez poszczególne rodzaje działalności oraz liczba pracowników (w przeliczeniu na pełne etaty) zaangażowanych w dany obszar.
W tym procesie eksperci zalecają konsultację z biurem obsługi socjalnej lub z księgowym przedsiębiorstwa.
Szerszy kontekst reform administracyjnych
Wprowadzane zmiany wpisują się w strategię uproszczenia procedur administracyjnych. Olivier Vandenabeele zwraca uwagę na istniejący problem: „Często zdarza się, że firmy zgłaszają zbyt wiele kodów jako działalności główne, czasem zupełnie oderwane od ich rzeczywistej sytuacji gospodarczej, co powoduje chaos informacyjny i utrudnia pracę administracji.”
Zasada ta zobowiązuje instytucje publiczne do wykorzystywania już posiadanych danych, aby unikać wielokrotnego żądania tych samych informacji od przedsiębiorców. Jak podsumowuje Vandenabeele, regulacja ta jest wciąż stosowana w niewystarczającym stopniu, głównie z powodu braku przejrzystości niektórych danych w systemie.
