Według danych przedstawionych przez Centralną Radę Gospodarczą (CCE), w najbliższych dwóch latach, poza automatyczną indeksacją (rewaloryzacją), nie będzie możliwości negocjowania podwyżek płac w sektorze prywatnym. Wynika to z obowiązującej ustawy o wynagrodzeniach i konkurencyjności.
Raport techniczny i jego znaczenie
Obliczenia te są kluczowym elementem tzw. raportu technicznego, który CCE publikuje co roku. Raport ten stanowi podstawę do ustalania międzybranżowego porozumienia płacowego (AIP), negocjowanego przez przedstawicieli pracodawców i związków zawodowych. Oficjalna prezentacja raportu odbędzie się 19 lutego, po czym rozpoczną się negocjacje w ramach Grupy Dziesięciu – głównego organu dialogu społecznego w Belgii.
Przyczyny braku marginesu na podwyżki
Prognozy wskazują, że teoretycznie Belgia mogłaby osiągnąć 1% marginesu na wzrost wynagrodzeń w latach 2025-2026. Jednak z powodu zapisów ustawy z 1996 roku, zaktualizowanej w 2017 roku, stosuje się korektę o 0,5%, a kolejny 0,5% wynika z niewykorzystanej poprzedniej rezerwy płacowej. W efekcie końcowym margines na podwyżki zostaje całkowicie wyzerowany.
Równocześnie, w 2024 roku różnica w kosztach pracy między Belgią a sąsiednimi krajami (Niemcy, Francja, Holandia) wynosiła 1%, co oznacza poprawę w porównaniu do wcześniejszych prognoz, które zakładały 1,8%.
Spór między związkami zawodowymi a pracodawcami
Związki zawodowe krytykują obecne przepisy, które od 2017 roku mają charakter wiążący, podczas gdy wcześniej były jedynie wskazówką. Związki uważają również, że kalkulacja marginesu jest zaniżona przez nieuwzględnienie dotacji płacowych, które w Belgii są wyższe niż w krajach sąsiednich. Według ich obliczeń, Belgia miała w 2023 roku przewagę płacową na poziomie 2,4% w porównaniu z sąsiadami.
Pracodawcy, reprezentowani przez Federację Przedsiębiorstw Belgijskich (FEB), odrzucają te argumenty. Edward Roosens z FEB podkreśla, że z 11 miliardów euro rocznych dotacji płacowych, połowa przeznaczona jest na sektory takie jak usługi społeczne, szpitale i program Maribel social. Roosens przypomina również, że ustawa została wprowadzona w celu redukcji historycznego obciążenia płacowego Belgii. Zwraca uwagę na wysoką inflację, która nadal podnosi koszty pracy dla firm.
Potrzeba reformy przepisów
Rząd, w swoim programie większościowym, zobowiązał partnerów społecznych do opracowania do końca 2026 roku propozycji reformy ustawy o wynagrodzeniach. Oczekuje się, że równolegle przedstawiona zostanie również propozycja zmian w mechanizmie indeksacji płac, co może mieć kluczowe znaczenie dla przyszłych negocjacji płacowych.