Sąd karny w Tournai orzekł we wtorek zawieszenie wyroku dla flamandzkiej aktywistki klimatycznej Anuny De Wever. Proces dotyczył zarzutów umyślnego niszczenia mienia oraz współudziału w przestępstwie. Znana z inicjatywy „Youth for Climate” działaczka została uznana za winną, jednak sąd odstąpił od wymierzenia kary.
Sprawa odnosi się do wydarzeń z grudnia 2023 roku, kiedy grupa aktywistów namalowała graffiti na budynku przedsiębiorstwa w Tournai. Wyrok ogłoszony około godziny 14:00 wywołał mieszane reakcje – od wyrazów solidarności środowisk aktywistycznych po krytykę ze strony przedstawicieli biznesu.
Okoliczności zdarzenia i postępowanie sądowe
Anuna De Wever stanęła przed sądem karnym w Tournai, odpowiadając za umyślne niszczenie mienia i współudział w przestępstwie. Sąd zdecydował o zawieszeniu wyroku w związku z namalowaniem na budynku lokalnego przedsiębiorstwa napisów popierających Palestynę. Oznacza to, że uznano ją winną, ale odstąpiono od wymierzenia kary. Jednocześnie aktywistka została uniewinniona z zarzutu współudziału.
Budynek firmy OIP był w grudniu 2023 roku celem akcji grupy aktywistów, którzy zarzucali jej powiązania z izraelskim koncernem zbrojeniowym Elbit Systems. Przedsiębiorstwo domagało się 6 700 euro odszkodowania za poniesione szkody, jednak sąd przyznał mu jedynie symboliczną kwotę 1 euro tytułem zadośćuczynienia.
Argumentacja obrony i stanowisko prokuratury
Obrona Anuny De Wever przedstawiała jej działanie jako przejaw obywatelskiego nieposłuszeństwa. Adwokaci wnosili o pełne uniewinnienie, argumentując, że aktywistka działała z pobudek moralnych, a nie przestępczych. Ich zdaniem prokuratura, ścigając osobę znaną z działalności na rzecz klimatu i praw człowieka, nie uwzględniła kontekstu społecznego jej czynu.
Obrońcy podkreślali, że działanie miało charakter symboliczny i pokojowy, a jego celem było zwrócenie uwagi na odpowiedzialność przemysłu zbrojeniowego. Sprawa wpisuje się w szerszą debatę o granicach obywatelskiego sprzeciwu i o tym, jak system prawny powinien reagować na formy protestu motywowane przekonaniami etycznymi.
Kontekst polityczny i społeczny
Anuna De Wever jest jedną z najbardziej rozpoznawalnych postaci belgijskiego ruchu klimatycznego. Jako współinicjatorka „Youth for Climate” przyczyniła się do masowej mobilizacji młodzieży na rzecz ochrony środowiska, inspirowanej światową kampanią Grety Thunberg. W Belgii organizowane przez nią demonstracje zgromadziły dziesiątki tysięcy uczestników.
Proces w Tournai wykracza jednak poza indywidualny wymiar sprawy, stając się symbolem napięcia między aktywizmem społecznym a instytucjami państwa i biznesu. Sprawa porusza pytania o granice protestu, odpowiedzialność korporacji w kontekście konfliktów zbrojnych oraz rolę młodego pokolenia w kształtowaniu debaty publicznej.
Mobilizacja społeczna wokół procesu
Podczas wtorkowej rozprawy przed sądem w Tournai zebrała się grupa manifestantów wspierających aktywistkę. Policja przygotowała specjalny plan zabezpieczenia, aby zapewnić bezpieczeństwo uczestnikom zgromadzenia i utrzymać porządek. Obecność sympatyków ruchów klimatycznych i pokojowych dowodzi, że proces Anuny De Wever ma wymiar wykraczający poza samą salę sądową – stał się wydarzeniem społecznym o znaczeniu politycznym.
Implikacje wyroku
Decyzja o zawieszeniu wyroku stanowi kompromis między zasadą odpowiedzialności karnej a uznaniem kontekstu działań aktywistycznych. Sąd uznał, że choć doszło do naruszenia prawa, okoliczności sprawy nie uzasadniają wymierzenia kary. Symboliczne zadośćuczynienie w wysokości 1 euro również wskazuje, że sąd dostrzegł marginalny charakter wyrządzonej szkody.
Wyrok można odczytywać jako sygnał, że belgijski wymiar sprawiedliwości stara się zachować równowagę między poszanowaniem prawa a uwzględnieniem motywacji obywatelskich.
Szerszy kontekst debaty o aktywizmie
Sprawa Anuny De Wever wpisuje się w europejską dyskusję o granicach protestu i obywatelskiego nieposłuszeństwa. W ostatnich latach ruchy klimatyczne i pokojowe coraz częściej sięgają po działania bezpośrednie – od blokad dróg po akcje w muzeach. Władze i sądy w różnych krajach stają przed pytaniem, czy takie czyny traktować jako przejaw zaangażowania obywatelskiego, czy jako naruszenie prawa wymagające reakcji karnej.
W Belgii, gdzie tradycja protestu społecznego jest długa i silna, sprawa De Wever ma szczególny wymiar. Kraj ten uchodził dotąd za stosunkowo tolerancyjny wobec form obywatelskiego sprzeciwu, jednak rosnąca radykalizacja części ruchów społecznych rodzi pytania o granice tej tolerancji.
Sprawa porusza także wątek odpowiedzialności przedsiębiorstw z sektora obronnego. Zarzuty aktywistów wobec OIP i jego powiązań z Elbit Systems wpisują się w szerszą debatę o etyce biznesu i przejrzystości działań korporacji uczestniczących pośrednio w konfliktach zbrojnych.
Wyrok w sprawie Anuny De Wever może mieć precedensowe znaczenie dla przyszłych postępowań dotyczących aktywizmu społecznego w Belgii, wyznaczając kierunek interpretacji granic protestu i proporcjonalności kar wobec działań motywowanych względami obywatelskimi.
