Flamandzka minister ds. brukselskich Cieltje Van Achter (N-VA) liczy na poprawę znajomości języka niderlandzkiego w brukselskich szpitalach dzięki nowemu projektowi pilotażowemu. Program obejmuje także pierwszą w historii kompleksową ocenę dwujęzyczności w Klinice Saint-Jean. Jak podkreśla Van Achter, to rozwiązanie nie ma precedensu w stolicy Belgii.
Zarówno projekt pilotażowy, jak i planowana ewaluacja realizowane są w ramach programu ToTaalplan Nederlands – szerszej inicjatywy mającej na celu trwałe wzmocnienie pozycji języka niderlandzkiego w Brukseli. Program ma odpowiedzieć na wyzwania związane z funkcjonowaniem dwujęzycznego systemu opieki zdrowotnej w regionie, w którym w praktyce dominuje język francuski.
Bezprecedensowa ocena kompetencji językowych
Według minister Van Achter przeprowadzana ewaluacja stanowi prawdziwą nowość w brukselskiej służbie zdrowia. Po raz pierwszy badanie językowe o tak szerokim zakresie zostanie przeprowadzone w placówce medycznej w Brukseli – w Klinice Saint-Jean przy Botanique, w samym centrum miasta.
Pielęgniarki, lekarze oraz pozostali członkowie personelu będą mogli dobrowolnie sprawdzić swój poziom znajomości języka niderlandzkiego. Ocena zostanie zrealizowana we współpracy z Maison du néerlandais (Domem Języka Niderlandzkiego) i przy wsparciu gabinetu minister.
„To element, którego dotąd brakowało w systemie” – wyjaśniła Van Achter podczas konferencji prasowej w Klinice Saint-Jean. Jak podkreśliła, wstępna ocena pozwoli uzyskać obiektywny i wiarygodny obraz rzeczywistej sytuacji językowej w placówce, co umożliwi wdrożenie skutecznej polityki wspierającej dwujęzyczność.
Długofalowa strategia rozwoju kompetencji językowych
Minister Van Achter wyraziła nadzieję, że projekt pilotażowy otworzy drogę do stworzenia prawdziwie dwujęzycznego sektora szpitalnego w Brukseli. W ramach programu w Klinice Saint-Jean przewidziano regularne testy językowe co dwa lata, które pozwolą śledzić postępy personelu w zakresie znajomości niderlandzkiego.
Projekt obejmuje również kursy językowe organizowane w godzinach pracy, prowadzone we współpracy z Centrum Kształcenia Dorosłych (CVO – Centrum voor Volwassenenonderwijs). Ma to ułatwić personelowi medycznemu podnoszenie kompetencji językowych bez konieczności poświęcania czasu wolnego.
Zachęty finansowe dla dwujęzycznego personelu
Jednym z kluczowych elementów inicjatywy jest wprowadzenie zachęt finansowych dla personelu osiągającego wymagany poziom znajomości języka. Pracownicy, którzy zdadzą oficjalny test językowy, otrzymają premię za dwujęzyczność.
Podobne rozwiązania funkcjonują już w niektórych brukselskich placówkach, m.in. w Uniwersyteckim Szpitalu Dziecięcym Królowej Fabioli (HUDERF – Hôpital universitaire des enfants Reine Fabiola) oraz w szpitalach sieci IRIS Sud. Tam pracownicy, którzy pomyślnie zaliczą testy językowe, otrzymują miesięczną premię w wysokości około 150 euro brutto. Nowy projekt ma rozszerzyć ten model na kolejne szpitale w regionie stołecznym.
Kontekst społeczno-polityczny inicjatywy
Program ToTaalplan Nederlands stanowi odpowiedź na złożoną sytuację językową w Brukseli – oficjalnie regionie dwujęzycznym, w którym jednak język francuski ma wyraźną przewagę. Dla wielu mieszkańców posługujących się wyłącznie niderlandzkim utrudnia to dostęp do opieki medycznej, szczególnie w szpitalach i przychodniach, gdzie nie zawsze można liczyć na obsługę w obu językach urzędowych.
Od lat pojawiają się skargi mieszkańców Flandrii i niderlandzkojęzycznych rezydentów Brukseli na trudności komunikacyjne w kontaktach z personelem medycznym. Projekt Van Achter ma temu zaradzić, stawiając na systemowe podnoszenie kompetencji językowych w sektorze zdrowia.
Inicjatywa wpisuje się w szerszą politykę Wspólnoty Flamandzkiej, której celem jest wzmocnienie pozycji języka niderlandzkiego w stolicy Belgii. Dwujęzyczność w instytucjach publicznych – zwłaszcza w szpitalach – pozostaje jednym z wrażliwych punktów belgijskiej sceny politycznej, odzwierciedlając delikatną równowagę między wspólnotami językowymi kraju.
Efekty projektu pilotażowego w Klinice Saint-Jean mogą stać się punktem odniesienia dla innych brukselskich szpitali. Jeśli inicjatywa zakończy się sukcesem, może doprowadzić do trwałej poprawy jakości dwujęzycznej opieki zdrowotnej w stolicy Belgii.
