Czy parkomaty faktycznie przynoszą zyski Regionowi Brukselskiemu? Choć intuicyjnie mogłoby się wydawać, że tak, rzeczywistość wygląda znacznie inaczej. Jak ujawnia dziennik La Libre, który dotarł do dokumentu przygotowanego przez Parking.Brussels na potrzeby regionalnych negocjacji budżetowych, eksploatacja parkomatów okazuje się znacznie mniej opłacalna, niż zakładano. Połowa urządzeń nie jest rentowna, a część z nich generuje nawet straty przewyższające osiągane przychody.
Parking.Brussels, regionalna agencja zarządzająca systemem płatnego parkowania w 13 gminach brukselskich – z wyłączeniem Brukseli-Miasta, Woluwe-Saint-Pierre, Woluwe-Saint-Lambert, Uccle, Etterbeek oraz Saint-Josse – dysponuje obecnie 4 200 fizycznymi parkomatami. Poprzez te urządzenia realizowanych jest około 45% wszystkich płatności za parkowanie, podczas gdy pozostałe 55% odbywa się za pośrednictwem aplikacji mobilnych lub SMS. Agencja przekazuje zebrane środki odpowiednim gminom, jednak analiza kosztów eksploatacji ujawnia niepokojące tendencje finansowe.
Znikomy zysk przy wysokich kosztach operacyjnych
Dane za 2023 rok pokazują skalę problemu. Łączne przychody ze wszystkich parkomatów wyniosły 12,7 miliona euro, przy rocznych kosztach utrzymania sięgających 9,8 miliona euro. Oznacza to, że faktyczny zysk z całej sieci to zaledwie 2,9 miliona euro rocznie – kwota wyjątkowo niska w porównaniu z ponoszonymi wydatkami.
Ta niekorzystna relacja między przychodami a kosztami wynika z kilku równoczesnych czynników, które razem tworzą złożony obraz funkcjonowania infrastruktury parkingowej w stolicy.
Wielowymiarowe źródła wysokich kosztów
Parking.brussels wskazuje na kilka głównych przyczyn rosnących wydatków. Utrzymanie sieci parkomatów wiąże się z kosztowną konserwacją, częstymi przeglądami technicznymi oraz wymianą zużytych lub uszkodzonych elementów. Codzienna obsługa obejmuje kontrole wykonywane przez pojazdy wyposażone w skanery, aktualizacje oprogramowania, naprawy i serwis techniczny.
Jednym z kluczowych czynników obciążających budżet jest wandalizm. Celowe uszkodzenia parkomatów generują znaczne koszty napraw i wymian, a także zmuszają agencję do utrzymywania rezerw części zamiennych. Choć trudno dokładnie oszacować skalę zjawiska, jego wpływ na finanse systemu jest znaczący.
Dodatkowo, nie wszystkie parkomaty zostały rozmieszczone w sposób optymalny. Urządzenia zlokalizowane w miejscach o niskim natężeniu ruchu samochodowego przynoszą niewielkie przychody, które nie pokrywają kosztów ich utrzymania.
Strategia oszczędności przez redukcję liczby urządzeń
W odpowiedzi na trudną sytuację finansową Parking.brussels opracowało plan strategiczny przedstawiony gminom regionu. Zakłada on redukcję liczby fizycznych parkomatów, co – według szacunków agencji – mogłoby przynieść oszczędności rzędu 4,9 miliona euro rocznie.
Strategia „przerzedzenia” sieci opiera się na założeniu, że nowoczesne rozwiązania cyfrowe, takie jak aplikacje mobilne i płatności SMS, mogą skutecznie zastąpić część urządzeń, zwłaszcza w mniej uczęszczanych lokalizacjach. Mieszkańcy Belgii, w tym osoby mieszkające w Brukseli, coraz częściej korzystają z elektronicznych metod płatności, co czyni ten kierunek zmian logicznym etapem modernizacji systemu.
Szerszy kontekst transformacji mobilności miejskiej
Problem parkomatów wpisuje się w szerszy kontekst zarządzania mobilnością w gęsto zaludnionym regionie. Bruksela, jako stolica Belgii i siedziba instytucji europejskich, zmaga się z dużym natężeniem ruchu samochodowego, ograniczoną liczbą miejsc parkingowych oraz koniecznością godzenia interesów różnych użytkowników przestrzeni miejskiej.
Redukcja liczby fizycznych parkomatów na rzecz rozwiązań cyfrowych stanowi część szerszej strategii digitalizacji usług publicznych i poprawy efektywności działania instytucji regionalnych. Niewiadomą pozostaje jednak, jak taka zmiana wpłynie na osoby starsze lub mieszkańców, którzy nie korzystają z technologii mobilnych.
Decyzje dotyczące przyszłości systemu parkowania w Brukseli będą wymagały znalezienia równowagi między efektywnością ekonomiczną, dostępnością usług dla wszystkich grup mieszkańców a celami polityki mobilności promującej alternatywne formy transportu.
