Od 1 października 2025 roku wszystkie pojazdy wykorzystywane przez Bpost w 19 gminach Regionu Stołecznego Brukseli są już w pełni elektryczne. Belgijska poczta zakończyła proces przechodzenia na dystrybucję bezpośrednio bezemisyjną na tzw. ostatnim kilometrze – we wszystkich codziennych dostawach listów i paczek w stolicy. To przedsięwzięcie wymagało lat przygotowań i dużych nakładów inwestycyjnych, a mimo sukcesu Bpost w całym sektorze logistycznym wciąż istnieją bariery utrudniające pełną elektryfikację.
Od października wszystkie trasy dostawcze w stolicy realizowane są wyłącznie elektrycznie – pieszo, rowerami cargo, rowerami elektrycznymi z przyczepami, furgonetkami elektrycznymi, a także przy wsparciu punktów odbioru.
Europejski precedens i skala przedsięwzięcia
Bruksela stała się pierwszą dużą metropolią w Europie, gdzie wszystkie dostawy pocztowe odbywają się bez emisji spalin. Sama realizacja projektu trwała około trzech lat – od negocjacji z miastem do uruchomienia niezbędnej infrastruktury, w tym stacji ładowania i kabiny wysokiego napięcia.
Bpost wskazuje, że inwestycja wiązała się ze skomplikowanymi procedurami i dużymi kosztami, ale przynosi wymierne efekty. Operator oszczędza rocznie około 500 000 euro i redukuje emisję CO2 o 750 ton. Kolejnym krokiem jest stopniowa elektryfikacja całej floty krajowej i międzynarodowej, aby osiągnąć unijny cel neutralności klimatycznej do 2050 roku.
Bariery hamujące elektryfikację logistyki
Cały sektor logistyczny widzi potencjał w elektryfikacji, ale napotyka przeszkody techniczne i prawne. Największym problemem jest masa baterii. Elektryczna furgonetka o podobnej ładowności jak pojazd spalinowy waży ponad 3,5 tony. To oznacza konieczność zatrudnienia kierowców z prawem jazdy kategorii C, których na rynku już teraz brakuje.
Dodatkowo, pojazdy powyżej 3,5 tony muszą być wyposażone w tachograf rejestrujący czas pracy, co generuje dodatkowe obowiązki administracyjne.
Projekt pilotażowy i zmiany prawne
Od 2024 roku testowany jest projekt federalny przewidujący, że zeroemisyjne furgonetki o masie do 4250 kg będzie można prowadzić na prawo jazdy kategorii B – bez obowiązku tachografu. Ma to ułatwić przedsiębiorstwom przejście na elektryki.
Problemem pozostają też znaki zakazujące wjazdu pojazdów powyżej 3,5 tony, powszechne w miastach. Federacja Febetra proponuje, by wyjątek objął także elektryczne furgonetki do 4250 kg. Negocjacje są jednak skomplikowane, bo w sprawę zaangażowane są zarówno władze federalne, jak i regionalne oraz gminne.
Stabilność regulacyjna i dostęp do infrastruktury
Firmy chcą inwestować w pojazdy elektryczne, ale oczekują stabilności prawa. Obawiają się, że przepisy zmienią się w trakcie eksploatacji floty. Potrzebna jest też rozbudowana sieć stacji ładowania oraz możliwość łatwej instalacji własnych punktów – co w wielu miejscach stanowi wyzwanie.
Statystyki elektryfikacji – długi proces przed sektorem
Dane rejestracyjne pokazują, że tempo elektryfikacji jest bardzo powolne. W pierwszym kwartale 2025 roku spośród 20 247 zarejestrowanych w Belgii furgonetek tylko 1128 było elektrycznych. W całym 2024 roku – 2644 z 65 780.
Pokazuje to, że choć plany klimatyczne i technologiczne idą naprzód, logistyka jako sektor masowo przestawi się na pojazdy elektryczne dopiero w dłuższej perspektywie.
Kontekst klimatyczny i regulacyjny
Transformacja transportu wpisuje się w cele Unii Europejskiej dotyczące neutralności węglowej do 2050 roku. Bruksela ma być jednym z liderów tego procesu. Coraz ostrzejsze normy emisji będą dodatkowo wymuszać zmiany, a rozwój technologii akumulatorów i infrastruktury ułatwi przejście na napędy elektryczne.
Przykład Bpost dowodzi, że przy odpowiednich inwestycjach i zapleczu organizacyjnym możliwa jest całkowita elektryfikacja dostaw miejskich.
Wyzwania dla mniejszych przedsiębiorstw
Duże firmy, takie jak Bpost, dysponują środkami i możliwościami wdrażania innowacji. Małe i średnie przedsiębiorstwa logistyczne mierzą się z większymi trudnościami – wysokimi kosztami zakupu pojazdów, ograniczonym dostępem do infrastruktury i niepewnością regulacyjną.
Dlatego potrzebne są mechanizmy wsparcia – od dopłat i ulg podatkowych po ułatwienia administracyjne i gwarancje prawne.
Perspektywy rozwoju
Sukces Bpost to przykład, że transformacja jest możliwa. Jednak by cały sektor w Belgii przeszedł na zeroemisyjne rozwiązania, konieczna będzie współpraca władz różnych szczebli, firm i instytucji europejskich. Stabilne przepisy, rozwój infrastruktury ładowania i wsparcie dla MŚP okażą się decydujące.
Dla mieszkańców Brukseli, w tym polskiej społeczności, oznacza to czystsze powietrze, mniej hałasu i lepszą jakość życia. To dowód, że działania jednego dużego operatora mogą realnie zmieniać codzienne warunki w mieście.
