Minister edukacji Valérie Glatigny ogłosiła wprowadzenie istotnych modyfikacji w belgijskim systemie oświaty, obejmujących przywrócenie możliwości powtarzania klasy szóstej w szkole podstawowej oraz wdrożenie wspólnego trzonu programowego. Decyzja ta wpisuje się w strategię podnoszenia jakości kształcenia w Federacji Walonia-Bruksela, choć budzi mieszane reakcje w środowisku pedagogicznym.
Reformulacja zasad promocji uczniów i egzaminów zewnętrznych
Nowe przepisy przewidują rezygnację z automatycznego przejścia uczniów do szkoły średniej na rzecz bardziej rygorystycznej oceny ich osiągnięć. Powtarzanie roku będzie możliwe wyłącznie wtedy, gdy uzna się je za uzasadnione pedagogicznie i dopiero po wyczerpaniu innych form wsparcia dydaktycznego.
Planowane jest również podwyższenie progu zdawalności egzaminów zewnętrznych CE1D i CESS z 50 do 60 procent. Ma to stanowić sygnał podniesienia wymagań wobec uczniów. Zdaniem minister, wynik 50 procent może oznaczać niewystarczające przygotowanie do kolejnego etapu edukacyjnego. Jednocześnie większe uprawnienia zyskają komisje szkolne, które będą mogły decydować o promocji ucznia na podstawie jego całorocznych postępów, nawet jeśli nie osiągnie on wymaganego progu punktowego.
Implementacja wspólnego trzonu programowego w szkole podstawowej
W klasie szóstej szkoły podstawowej wprowadzony zostanie wspólny trzon programowy, obejmujący m.in. zwiększenie liczby godzin wychowania fizycznego z dwóch do trzech tygodniowo oraz rozwinięcie indywidualnych form wsparcia pedagogicznego. Zmiany te mają lepiej przygotować uczniów do nauki w szkole średniej, a jednocześnie pozwolić na większą elastyczność w dostosowywaniu programu do potrzeb dzieci.
W planach znajduje się również reforma szkół średnich, w ramach której w pierwszych trzech latach nauki pojawi się więcej zajęć orientacyjnych. Pełne wdrożenie wspólnego trzonu programowego w trzeciej klasie szkoły średniej przewidziane jest na rok szkolny 2028–2029.
Wyzwania kadrowe i finansowe systemu oświaty
Ambitne reformy napotykają na ograniczenia związane z niedoborem nauczycieli. Minister zapowiedziała utworzenie dwóch rezerw zastępstw oraz działania mające na celu przyciągnięcie osób rozpoczynających drugą karierę zawodową do pracy w szkołach. Zaznaczyła, że obecność wykwalifikowanego pedagoga w każdej klasie pozostaje podstawowym warunkiem skuteczności reform.
Trudności wynikają również z kontekstu finansowego – Federacja Walonia-Bruksela zmaga się z deficytem budżetowym rzędu 2 miliardów euro przy całkowitych wydatkach na poziomie 15 miliardów. Planowane są oszczędności sięgające 300 milionów euro, częściowo w sektorze edukacyjnym, co może ograniczyć możliwości rozbudowy programów wsparcia, takich jak darmowe przybory szkolne dla kolejnych klas.
Dialog społeczny i perspektywy wdrożenia reform
Zmiany spotykają się z krytyką związków zawodowych, które obawiają się wzrostu obciążeń nauczycieli bez odpowiedniego zabezpieczenia finansowego. Minister zapowiada kontynuację konsultacji ze środowiskiem pedagogicznym i podkreśla wagę dialogu społecznego dla powodzenia reform. Równocześnie zapewnia, że polityka oszczędności będzie polegała głównie na likwidacji nadmiernych struktur administracyjnych, a nie ograniczaniu oferty edukacyjnej dla uczniów.
Ostateczny sukces reform będzie zależeć od zdolności systemu do pogodzenia wyższych wymagań akademickich z realnymi możliwościami kadrowymi i finansowymi, przy zachowaniu wysokiej jakości kształcenia na wszystkich poziomach edukacji.
