Według Rady ds. Sporów Cudzoziemców (CCE), nowe środki przewidziane w porozumieniu koalicyjnym rządu Arizona mogą zagrozić jej funkcjonowaniu oraz niezależności. Marc Oswald, przewodniczący tej instytucji, wyraził swoje obawy podczas posiedzenia parlamentarnego, podkreślając, że niektóre propozycje rządowe mogą naruszać zasady konstytucyjne. W najbliższym czasie ma spotkać się w tej sprawie z Anneleen Van Bossuyt (N-VA), nową minister ds. azylu i migracji.
Zmiany w statusie sędziów budzą kontrowersje
Jednym z kluczowych punktów budzących niepokój jest zmiana statusu sędziów w CCE. W myśl nowego porozumienia, sędziowie mieliby być mianowani na pięcioletnie, odnawialne kadencje, a wiek powołania zostałby ograniczony do 37 lat.
Dla Marca Oswalda taka reforma jest niezgodna z belgijską konstytucją, która gwarantuje dożywotnie mianowanie sędziów, zapewniając ich niezależność. „Nie wiemy, na jakich warunkach sędziowie będą ponownie mianowani. To może budzić obawy o ich bezstronność” – zauważa Oswald.
Progresywni deputowani opozycji wskazują, że takie zmiany naruszają zasadę nieusuwalności sędziów, co może wpłynąć na ich niezależność w orzekaniu.
Nowa instytucja „SPF Migration” zagrożeniem dla autonomii CCE?
Rząd Arizona dąży również do centralizacji polityki migracyjnej, łącząc kluczowe instytucje – Urząd ds. Cudzoziemców (OE), Fedasil oraz Komisariat Generalny ds. Uchodźców i Bezpaństwowców (CGRA) – w nową strukturę administracyjną „SPF Migration”.
Marc Oswald zwraca uwagę, że CCE jest niezależnym organem sądowniczym, a włączenie go do SPF Migration mogłoby naruszyć tę autonomię. „Nasza instytucja nie jest ministerialnym organem administracyjnym, ale pełnoprawnym sądem. Umieszczenie jej pod nadzorem SPF oznaczałoby odejście od jej niezależności” – podkreśla Oswald.
Ograniczenie procedur apelacyjnych i ryzyko naruszenia praw człowieka
Kolejną kontrowersyjną propozycją jest uproszczenie procedur odwoławczych poprzez wyeliminowanie większości rozpraw ustnych. Nowe regulacje przewidują, że większość spraw miałaby być rozpatrywana wyłącznie na podstawie dokumentacji pisemnej, a rozprawy ustne miałyby być wyjątkiem.
Oswald zauważa, że taka zmiana może naruszać standardy międzynarodowe, w tym artykuł 6 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka oraz artykuł 47 Karty Praw Podstawowych UE, które gwarantują prawo do publicznego rozpatrzenia sprawy przez sąd. „Ustne debaty są kluczowe w sprawach dotyczących azylu, gdzie często kluczowe są niuanse i kontekst. Brak rozpraw może osłabić jakość orzekania” – podkreśla.
Zmiana kompetencji i ryzyko przeciążenia sądów
Rząd Arizona rozważa również przeniesienie kompetencji dotyczących odwołań w sprawach pomocy materialnej dla uchodźców z sądów pracy do CCE.
Marc Oswald zwraca uwagę, że takie zmiany mogą doprowadzić do jeszcze większego przeciążenia systemu. Już teraz zaległości w CCE wynoszą ponad 8000 spraw, a dodatkowe obowiązki sprawią, że rozpatrywanie spraw uchodźców będzie jeszcze bardziej opóźnione.
Mimo tych obaw przewodniczący CCE wyraża gotowość do rozmów z rządem i zamierza przedstawić swoje zastrzeżenia nowej minister ds. migracji. Potwierdził to również jej gabinet, zapowiadając otwartość na dialog w tej sprawie.
