Po 236 dniach negocjacji pięć partii koalicji Arizona osiągnęło porozumienie rządowe. Proces finalizacji umowy trwał do sobotniego poranka, kiedy to w Królewskiej Akademii Wojskowej dopracowano ostatnie szczegóły. Dokument czeka teraz na zatwierdzenie przez kongresy poszczególnych partii, które odbędą się w weekend.
Reforma instytucji państwowych
Najbardziej znaczącą zmianą jest plan natychmiastowej i całkowitej likwidacji Senatu. Zgodnie z umową, jego pracownicy zostaną przeniesieni do innych instytucji publicznych, a budżet zostanie obniżony również w Izbie Reprezentantów. Skrócona zostanie długość wypłat odpraw parlamentarzystów oraz ograniczone wynagrodzenia dla członków komisji i przewodniczących. Nie będzie także indeksacji dotacji dla partii politycznych.
Ponadto koalicja chce znieść mechanizm „dzwonka alarmowego”, który zdaniem sygnatariuszy umowy jest przestarzały w kontekście obecnej struktury polityczno-instytucjonalnej kraju.
Zmiany w systemie wyborczym i relacje między rządem a regionami
Porozumienie przewiduje wzmocnienie współpracy między rządem federalnym a władzami regionów oraz wspólnot. Regiony będą mogły sugerować zmiany w przepisach federalnych, a odmowa ich uwzględnienia będzie wymagała uzasadnienia.
W systemie wyborczym zmienione zostaną zasady głosowania preferencyjnego – głosy oddane na listę wyborczą nie będą już miały wpływu na wynik indywidualnych kandydatów. Belgowie mieszkający za granicą uzyskają prawo do głosowania w wyborach regionalnych.
Polityka migracyjna i azylowa
Umowa obejmuje szczegółowy plan ograniczenia liczby nowych wniosków o azyl oraz miejsc w ośrodkach dla uchodźców. Wprowadzone zostaną przepisy pozwalające na odrzucenie wniosków azylowych na podstawie odmowy współpracy, np. przy kontroli urządzeń elektronicznych. Wnioskodawcy będą musieli czekać pięć lat na prawo do pomocy społecznej, a osoby odrzucone będą objęte bardziej rygorystycznymi procedurami deportacyjnymi.
Zdrowie publiczne
W sektorze zdrowia przewidziano reformę finansowania szpitali oraz zwiększenie liczby miejsc na studiach medycznych i dla dentystów. Planuje się ograniczenie dodatkowych opłat za usługi medyczne oraz wprowadzenie bezpośredniego dostępu do fizjoterapeutów dla pacjentów z łagodnymi dolegliwościami.
Koalicja chce także rozszerzyć zakaz palenia na tarasy i wprowadzić go na obozy młodzieżowe. Zostaną również ograniczone smaki w e-papierosach, a pomoc w rzucaniu palenia stanie się bardziej dostępna.
Reforma systemu emerytalnego
W obliczu rosnących kosztów starzenia się społeczeństwa, koalicja zapowiada stopniowe podnoszenie wieku emerytalnego oraz wprowadzenie systemu bonusów i kar. Osoby, które przejdą na wcześniejszą emeryturę, będą miały obniżoną stawkę świadczeń, podczas gdy pracujący ponad 35 lat otrzymają dodatkowe premie. Reforma obejmie także harmonizację systemów emerytalnych dla pracowników, przedsiębiorców i urzędników.
Bezpieczeństwo publiczne i wymiar sprawiedliwości
Koalicja zamierza wydłużyć okres odbywania kary przez osoby skazane za ciężkie przestępstwa, zwłaszcza przestępstwa seksualne i powtarzające się wykroczenia. Planowane jest zwiększenie liczby miejsc w więzieniach oraz poprawa warunków pracy dla personelu penitencjarnego.
W kodeksie karnym zostanie wprowadzona nowa kategoria „homicyd drogowy”. Będzie ona skierowana na skuteczniejsze karanie sprawców poważnych wypadków drogowych.
Obronność
Belgijski rząd zobowiązuje się przeznaczyć 2% PKB na obronność do 2029 roku. Planowane są inwestycje w nowe samoloty bojowe, drony, helikoptery oraz rozbudowę współpracy obronnej w ramach krajów Beneluksu. Wprowadzony zostanie także fundusz obronny finansowany z wybranych aktywów państwowych.
Prawa etyczne i społeczne
Nowa koalicja planuje wprowadzenie regulacji dotyczących macierzyństwa zastępczego, likwidacji anonimowości dawców spermy oraz stworzenie procedury „dyskretnego porodu”. Zagadnienia związane z aborcją i eutanazją pozostają nadal otwarte, a zmiany w tych obszarach będą wymagały konsensusu politycznego.
Koalicja Arizona stawia sobie za cel reformy instytucjonalne, gospodarcze i społeczne, które mają przynieść stabilność oraz lepszą współpracę między poziomami władzy w Belgii.
