Związki zawodowe reprezentujące personel więzienny zapowiedziały na poniedziałek akcję protestacyjną w zakładach karnych w całej Belgii. SLFP/ACOD oraz CGSP/VSOA wezwały swoich członków do stosowania jedynie minimalnego poziomu usług w placówkach, aby zwrócić uwagę minister sprawiedliwości Annelies Verlinden na narastające problemy przeludnienia cel i chronicznego niedoboru personelu. Protest poparł również związek chrześcijański CSC/ACV, choć zapowiedział indywidualną ocenę możliwości przyłączenia się do akcji w każdej placówce. Zapowiedziane działania mogą poważnie zakłócić funkcjonowanie systemu penitencjarnego i stanowią kolejny sygnał pogłębiającego się kryzysu w belgijskim więziennictwie.
Cel i zakres planowanej akcji protestacyjnej
Organizując akcję protestacyjną, związki chcą wymusić na minister Verlinden konkretne działania, które zaradziłyby dwóm kluczowym problemom trapiącym belgijskie więzienia: przeludnieniu zakładów karnych oraz brakowi wystarczającej liczby funkcjonariuszy. Od poniedziałku pracownicy więzień mają wykonywać wyłącznie podstawowe czynności, które zgodnie z przepisami muszą być zapewnione także podczas strajku.
Do tych minimalnych zadań należą: wyżywienie więźniów, możliwość skorzystania z prysznica, opieka medyczna oraz co najmniej jedna godzina spaceru dziennie. Funkcjonariusze będą też umożliwiać kontakt z rodziną, wizyty prawników lub przedstawicieli konsularnych, prowadzenie procedur zwolnień oraz zapewniać opiekę duszpasterską i rozmowy z doradcami świeckimi. Wszystkie inne czynności mogą zostać zawieszone, co przełoży się na znaczne ograniczenie normalnego funkcjonowania zakładów.
Konstruktywne rozmowy z ministerstwem, ale brak przełomu
Przedstawiciele związków określili piątkowe spotkanie z gabinetem minister Verlinden jako „konstruktywne”, co może świadczyć o pewnym postępie w dialogu. Mimo to zaplanowana akcja protestacyjna nie została odwołana, co sugeruje, że dotychczasowe rozmowy nie przyniosły wiążących zobowiązań.
Strony umówiły się na kolejne spotkanie w przyszłym tygodniu, co wskazuje na chęć dalszego dialogu. Jednoczesne prowadzenie rozmów i podtrzymanie protestu może być strategią zwiększającą presję na resort sprawiedliwości i pokazującą skalę niezadowolenia wśród personelu.
Kontekst problemu przeludnienia więzień
Przeludnienie zakładów karnych od lat stanowi jedno z najpoważniejszych wyzwań belgijskiego systemu penitencjarnego. Sama minister Verlinden wielokrotnie przyznawała, że sytuacja wymaga pilnych działań. W ostatnich wypowiedziach podkreślała konieczność „wysłania jasnego sygnału”, że rząd traktuje problem poważnie.
Przeludnienie pociąga za sobą szereg negatywnych skutków. Osadzeni przebywają w warunkach nierzadko odbiegających od standardów humanitarnych, mają ograniczony dostęp do programów resocjalizacyjnych i gorsze warunki sanitarne. Funkcjonariusze z kolei pracują pod większą presją, są bardziej narażeni na niebezpieczeństwo i ponoszą wyższe obciążenie zawodowe.
Niedobór kadr i jego wpływ na funkcjonowanie systemu
Niedobór personelu jest równie istotnym problemem jak przeludnienie. Zbyt mała liczba funkcjonariuszy sprawia, że pracownicy są przeciążeni, co negatywnie wpływa na jakość pracy, bezpieczeństwo w zakładach i możliwość prowadzenia działań resocjalizacyjnych. Braki kadrowe utrudniają też nadzór nad osadzonymi oraz realizację programów edukacyjnych i terapeutycznych.
Związki zawodowe od lat apelują o zwiększenie zatrudnienia i poprawę warunków pracy. Bez odpowiedniej liczby funkcjonariuszy nie da się zapewnić ani humanitarnych warunków dla osadzonych, ani bezpiecznego środowiska dla pracowników więziennictwa.
Perspektywy rozwiązania kryzysu
Naprawa systemu penitencjarnego wymaga kompleksowych działań: inwestycji w infrastrukturę, rozbudowy istniejących zakładów oraz zmian w polityce karnej prowadzących do szerszego stosowania kar alternatywnych. Kluczowe są również długoterminowe inwestycje w kadry, w tym zwiększenie liczby etatów i poprawa warunków zatrudnienia, co mogłoby przyciągnąć nowych pracowników.
Poniedziałkowa akcja protestacyjna pokazuje, że cierpliwość personelu się wyczerpuje, a dotychczasowe deklaracje nie przynoszą oczekiwanych rezultatów. Ministerstwo stoi przed pilnym wyzwaniem wprowadzenia rozwiązań, które złagodzą napięcia i powstrzymają dalszą eskalację konfliktu, przy jednoczesnym opracowaniu strategii długofalowej naprawy sektora.
