Od 1 stycznia 2026 roku długoterminowa opieka psychiatryczna zostanie w pełni objęta systemem maksymalnego limitu płatności (MAF). Do tej pory pacjenci psychiatryczni korzystali z tej ochrony finansowej jedynie przez pierwszy rok hospitalizacji, co stawiało ich w gorszej sytuacji niż osoby wymagające długotrwałego leczenia chorób somatycznych. Zmiana ta ma zlikwidować tę nierówność i wzmocnić wsparcie dla najbardziej potrzebujących pacjentów.
Koniec dyskryminacji pacjentów psychiatrycznych
System maksymalnego limitu płatności (MAF) ogranicza roczne wydatki gospodarstw domowych na opiekę zdrowotną. Gdy koszty przekraczają ustalony próg, ubezpieczyciel automatycznie zwraca pacjentowi dopłaty do świadczeń medycznych. Dotychczas pacjenci psychiatryczni korzystali z tego zabezpieczenia jedynie przez pierwsze 365 dni hospitalizacji. Po upływie roku musieli sami pokrywać znaczną część kosztów leczenia, co tworzyło wyraźną nierówność wobec pacjentów z chorobami fizycznymi objętych ochroną bez ograniczeń czasowych.
„Chcemy zlikwidować tę nierówność i wzmocnić ochronę finansową wszystkich pacjentów psychiatrycznych, którzy potrzebują długoterminowej opieki” – wyjaśnił minister zdrowia Frank Vandenbroucke z partii Vooruit. Koszt wprowadzenia tej zmiany szacuje się na 1,6 miliona euro w 2026 roku.
Decyzja ta kończy wieloletnią praktykę, która faktycznie dyskryminowała osoby z przewlekłymi schorzeniami psychicznymi. Dla wielu rodzin oznacza to koniec dramatycznych obciążeń finansowych, jakie towarzyszyły długotrwałemu leczeniu psychiatrycznemu.
Jak działa system maksymalnego limitu płatności
System MAF stanowi kluczowy element belgijskiej ochrony zdrowotnej. Zapewnia wsparcie nie tylko pacjentom z chorobami przewlekłymi, ale też dzieciom, osobom starszym oraz rodzinom o niskich dochodach. Wysokość progu wydatków różni się w zależności od sytuacji finansowej gospodarstwa domowego – limit jest niższy dla rodzin o ograniczonych dochodach oraz dla osób poniżej 19. roku życia.
Mechanizm działa automatycznie – pacjenci nie muszą składać żadnych wniosków. Kasy chorych monitorują wydatki i dokonują zwrotu kosztów po przekroczeniu ustalonego progu, co czyni system prostym i przejrzystym.
Skala oddziaływania systemu
Z systemu MAF korzysta obecnie 755 085 gospodarstw domowych w Belgii. Średnia kwota rocznego zwrotu dopłat do świadczeń medycznych wynosi około 435 euro na gospodarstwo domowe. Dane te pokazują, jak duże znaczenie ma ten mechanizm dla finansowej stabilności belgijskich rodzin.
Rozszerzenie systemu na długoterminową opiekę psychiatryczną zwiększy liczbę beneficjentów i poprawi sytuację jednej z najbardziej wrażliwych grup pacjentów. Wysokie koszty przedłużonej hospitalizacji psychiatrycznej często prowadziły do zadłużenia lub ubóstwa całych rodzin – nowa regulacja ma temu zapobiec.
Kontekst szerszych reform w opiece psychiatrycznej
Objęcie długoterminowej opieki psychiatrycznej systemem MAF wpisuje się w szerszy proces reform belgijskiego systemu zdrowia psychicznego. Coraz częściej podkreśla się potrzebę równego traktowania zdrowia psychicznego i fizycznego – zarówno w dostępie do świadczeń, jak i w zakresie ochrony finansowej pacjentów.
Zmiana ta może także przyczynić się do ograniczenia stygmatyzacji osób z zaburzeniami psychicznymi, pokazując, że ich potrzeby są traktowane z równą powagą jak potrzeby pacjentów z chorobami somatycznymi. Długoterminowa hospitalizacja psychiatryczna dotyczy często osób z najcięższymi zaburzeniami, które wymagają ciągłego i kosztownego leczenia, dlatego szczególnie potrzebują stabilnego wsparcia systemowego.
Eksperci ds. polityki zdrowotnej zwracają uwagę, że choć koszt reformy wynosi 1,6 miliona euro, to długofalowe korzyści – zarówno społeczne, jak i ekonomiczne – będą znacznie większe. Stała ochrona finansowa może poprawić wyniki leczenia, zmniejszyć ryzyko przerwania terapii i ograniczyć obciążenie rodzin, które dotąd musiały ponosić znaczną część kosztów.
