Najnowszy raport roczny federalnego ministerstwa transportu ujawnia paradoks belgijskiego transportu kolejowego: liczba pasażerów rośnie, ale łączna liczba przejechanych kilometrów pozostaje niższa niż w okresie przed pandemią.
Wskaźniki poniżej oczekiwań władz
W 2024 r. pasażerowie SNCB/NMBS przejechali łącznie 10,394 mld kilometrów pasażerskich – mniej niż w 2023 r. (10,441 mld) i wyraźnie poniżej poziomu z 2019 r. (10,849 mld). Wynik ten uplasował się poniżej progu minimalnego uzgodnionego z rządem federalnym, co skutkuje konsekwencjami finansowymi dla przewoźnika.
Założony cel wynosił 10,963 mld kilometrów, a minimalny próg – 10,415 mld. Osiągnięcie niższych wartości oznacza konieczność przygotowania planu naprawczego oraz poniesienia przewidzianych kar.
Rosnąca liczba pasażerów przy krótszych trasach
Szczegółowa analiza danych wskazuje, że liczba podróżnych wzrosła do 245,1 mln w 2024 r. Zmieniła się jednak struktura podróży: więcej osób wybiera pociąg, ale na krótsze dystanse.
Eksperci zwracają uwagę na dwa główne czynniki: utrwalony wpływ pracy zdalnej, która zmniejszyła liczbę długodystansowych dojazdów, oraz rosnącą popularność połączeń regionalnych. Coraz częściej mieszkańcy korzystają z kolei do lokalnych podróży zamiast codziennych przejazdów między odległymi miastami.
Kompleksowa ocena działalności przewoźnika
Raport roczny ocenia SNCB/NMBS w oparciu o 12 wskaźników efektywności. Obraz działalności spółki jest mieszany: w trzech obszarach udało się przekroczyć założone cele, natomiast w dwóch kategoriach wynik był poniżej oczekiwań.
Największe trudności dotyczą liczby kilometrów pasażerskich oraz dostępności taboru – wysoki odsetek pociągów czasowo wyłączonych z eksploatacji negatywnie wpłynął na ocenę przewoźnika.
Obszary sukcesu i wyzwania
Raport podkreśla sukcesy SNCB/NMBS w trzech kluczowych aspektach: jakości systemu informowania pasażerów podczas zakłóceń, efektywności energetycznej pociągów elektrycznych oraz redukcji emisji CO₂. Osiągnięcia te wpisują się w cele zrównoważonego rozwoju i poprawy jakości obsługi klientów, mimo że inne obszary działalności wymagają poprawy.
Konsekwencje finansowe i inwestycje
Bilans finansowy za 2024 r. przyniósł SNCB/NMBS niewielką premię w wysokości 417 tys. euro. Jest to efekt trzech bonusów za realizację celów i dwóch kar za ich niedotrzymanie.
Spółka zapowiedziała, że cała kwota zostanie przeznaczona na projekty poprawiające warunki pracy pracowników kolejowych, co wpisuje się w strategię inwestowania w zasoby ludzkie jako kluczowy element rozwoju.
Perspektywy i kontekst społeczny
Wyniki raportu odzwierciedlają zmiany w mobilności mieszkańców Belgii po pandemii. Upowszechnienie pracy hybrydowej, zmiana wzorców komunikacyjnych w miastach oraz rosnące znaczenie transportu regionalnego wymagają od SNCB/NMBS dostosowania modelu działania do nowych realiów.
Plan naprawczy przewoźnika będzie musiał uwzględniać zarówno wymogi operacyjne i środowiskowe, jak i strukturalne przemiany w sposobach korzystania z kolei.
