Fundacja Child Focus przedstawiła analizę najważniejszych ryzyk, z jakimi mierzą się dzieci i młodzież w środowisku cyfrowym. Organizacja podkreśla, że choć technologie otwierają przed młodymi nowe możliwości rozwoju i ekspresji, jednocześnie wzmacniają tradycyjne zagrożenia społeczne.
Nadège Bastiaenen, koordynatorka projektów w Child Focus, zwraca uwagę na dwoistą naturę przestrzeni wirtualnej. Internet pozwala młodym ludziom nawiązywać kontakty, kształtować osobowość i rozwijać krytyczne myślenie, ale równocześnie tworzy warunki sprzyjające eskalacji ryzyk. Do najpoważniejszych należą: wykorzystywanie seksualne nieletnich online, cybernękanie oraz kontakt z nieodpowiednimi treściami. Jak obrazowo określa Bastiaenen, media społecznościowe przypominają najmłodszym swoistą „dżunglę” pełną nieprzewidywalnych zagrożeń.
Ekspertka zauważa, że problemy takie jak przemoc, seksizm czy obraźliwe komentarze istniały już wcześniej, jednak dopiero technologie nadały im większą skalę i widoczność. Internet pełni dziś rolę megafonu, wzmacniającego negatywne zjawiska społeczne.
Kontekst lęków rodzicielskich ukształtowała afera Dutroux, która odcisnęła silne piętno na belgijskim społeczeństwie. Bastiaenen podkreśla, że choć obawy rodziców wobec bezpieczeństwa dzieci pozostają podobne jak dawniej, to nowe technologie dodatkowo je potęgują, stając się źródłem wyzwań wychowawczych, z którymi wielu opiekunów nie potrafi sobie radzić.
Child Focus wskazuje trzy kluczowe obszary zagrożeń. Najpoważniejszym pozostaje wykorzystywanie seksualne nieletnich online, przeciwko któremu organizacja prowadzi intensywne działania prewencyjne i lobbingowe we współpracy z politykami oraz branżą technologiczną. Drugą kategorią są ryzykowne kontakty społeczne, zwłaszcza cybernękanie – kontynuacja tradycyjnego dręczenia w przestrzeni cyfrowej, cechująca się większą intensywnością i brakiem bezpiecznej przestrzeni dla ofiar. Trzeci obszar to nieodpowiednie treści, zarówno nielegalne, jak i prawnie dozwolone, lecz szkodliwe, np. promujące zaburzenia odżywiania czy przemoc.
Jednocześnie Bastiaenen dostrzega pozytywny potencjał sztucznej inteligencji, która może wspierać młodych w poszukiwaniu informacji na tematy intymne bez ryzyka oceny ze strony otoczenia. AI może pełnić funkcję pierwszej pomocy informacyjnej, choć nigdy nie zastąpi specjalistycznego wsparcia psychologicznego ani działań kryzysowych Child Focus.
Odpowiedzią fundacji na zidentyfikowane zagrożenia jest projekt MAX. Zakłada on, że każde dziecko powinno jeszcze przed okresem dojrzewania wskazać osobę dorosłą, której może w pełni zaufać. Celem jest stworzenie sieci bezpieczeństwa, która chroniłaby młodych przed ryzykownymi zachowaniami w internecie. Projekt uwzględnia różnorodne sytuacje rodzinne – nie wszystkie dzieci wychowują się w domach pełnych wsparcia, część dorasta w instytucjach czy doświadcza bezdomności. Dlatego do inicjatywy włączani są nauczyciele i inni specjaliści, którzy mogą pełnić rolę osób referencyjnych.
Projekt MAX to proaktywne narzędzie wzmacniania odporności psychospołecznej młodzieży. Poprzez budowanie stabilnych relacji jeszcze przed wejściem w okres największej podatności na manipulacje online, program ma realną szansę ograniczyć ryzyko wykorzystywania i cyberprzemocy w środowisku cyfrowym.
