Od września 2023 roku ofiary niewłaściwych zachowań mogą zgłaszać swoje doświadczenia do Flamandzkiego Punktu Zgłoszeń. Początkowo platforma obejmowała jedynie instytucje publiczne, jednak z czasem rozszerzono jej kompetencje na sektor prywatny. Do tej pory zarejestrowano tam 1 016 skarg, co oznacza średnio ponad 60 zgłoszeń miesięcznie. Dane te zostały przedstawione przez flamandzką minister sprawiedliwości Zuhal Demir (N-VA).
Dominujące problemy: przemoc psychiczna i niepożądane zachowania
Najczęstszym powodem zgłoszeń jest przemoc psychiczna, która stanowi połowę wszystkich przypadków. Kolejne miejsca zajmują niepożądane zachowania o charakterze seksualnym oraz przemoc fizyczna. Około 30% skarg dotyczy sytuacji prywatnych, natomiast 10% odnosi się do środowiska pracy w sektorze prywatnym.
Większość zgłoszeń pochodzi bezpośrednio od osób pokrzywdzonych, choć w jednej trzeciej przypadków inicjatorami są członkowie rodziny, znajomi lub organizacje. Z danych wynika również, że ponad połowa składających skargi to kobiety.
Według profesora medycyny pracy Lode Godderisa, który kieruje zewnętrzną służbą prewencyjną IDEWE, niewłaściwe zachowanie w miejscu pracy ma znaczący wpływ na zdrowie psychiczne pracowników. „Generuje to większy stres, obniża satysfakcję z pracy, zwiększa ryzyko wypalenia zawodowego i negatywnie wpływa na produktywność” – podkreśla.
Rosnąca liczba przypadków agresji
Chociaż całkowita liczba zgłoszeń dotyczących nieodpowiednich zachowań w miejscu pracy pozostaje na podobnym poziomie, zmienia się ich charakter. Eksperci zwracają uwagę na rosnącą liczbę przypadków agresji, zarówno psychicznej, jak i fizycznej. Równocześnie wzrasta liczba skarg na niepożądane zachowania seksualne oraz przypadki dyskryminacji.
Firmy w Belgii są zobowiązane do wdrażania środków zapobiegających niewłaściwemu zachowaniu w miejscu pracy oraz podejmowania działań naprawczych w razie jego wystąpienia. Odpowiednie mechanizmy mogą funkcjonować wewnętrznie w ramach organizacji lub być realizowane przez zewnętrzne służby prewencyjne. Flamandzki Punkt Zgłoszeń stanowi dodatkową instancję, do której mogą się zgłaszać osoby dotknięte problemem.
Wsparcie i pomoc dla zgłaszających
Punkt Zgłoszeń nie tylko rejestruje przypadki niewłaściwego zachowania, ale także oferuje wsparcie osobom pokrzywdzonym. Zespół pracowników wysłuchuje ich historii i wspólnie z nimi poszukuje możliwych rozwiązań. Jeśli zgłaszający wyrazi na to zgodę, Punkt może skontaktować się z działem prewencji danej organizacji, aby zainicjować rozmowy naprawcze, zaproponować wsparcie psychologiczne lub przedstawić zalecenia.
Punkt może również pomóc w rozważeniu kroków prawnych, jednak do tej pory żadne ze zgłoszeń nie doprowadziło jeszcze do wszczęcia postępowania sądowego. Oczekuje się, że takie przypadki będą należały do rzadkości.
Minister Demir podkreśla, że kluczowym celem Punktu Zgłoszeń jest stworzenie bezpiecznej przestrzeni dla osób pokrzywdzonych. „Zależy nam na tym, aby ofiary mogły zgłosić swoje doświadczenia w jak najprostszy sposób” – zaznacza. – „Jeśli wewnętrzne mechanizmy zawodzą, ten punkt stanowi dodatkowe narzędzie wsparcia, zapewniające, że każda sprawa zostanie potraktowana poważnie.”
Zdaniem profesora Godderisa wielu poszkodowanych obawia się zgłoszenia niewłaściwego zachowania, zwłaszcza jeśli sprawa dotyczy długotrwałego mobbingu. „Często zanim sprawa trafi do odpowiednich służb, sytuacja jest już na tyle poważna, że ofiara jest izolowana w miejscu pracy, co utrudnia jej szukanie pomocy” – tłumaczy. – „Wiele z tych przypadków kończy się później na drodze prawnej.”
Aby zwiększyć świadomość społeczną na temat funkcjonowania Punktu Zgłoszeń, minister Demir planuje wprowadzenie kampanii informacyjnej jeszcze w tym roku. Oczekuje się, że dzięki temu liczba zgłoszeń w nadchodzących latach znacząco wzrośnie.
