W Belgii coraz więcej sklepów, takich jak MediaMarkt, Trafic, Broze czy Medi-Market, prosi klientów o zeskanowanie dowodu osobistego w zamian za możliwość zbierania punktów lojalnościowych. Chociaż dla wielu konsumentów wydaje się to wygodne, Autoriteit Persoonsgegevens (APD) – organ ochrony danych osobowych – ostrzega, że może to naruszać przepisy dotyczące prywatności.
Nie tylko karta lojalnościowa
Według APD, system ten nie jest zwykłym programem lojalnościowym. Za jego działaniem stoi belgijska firma Freedelity, specjalizująca się w zbieraniu i przetwarzaniu danych osobowych.
Dane z dowodu osobistego klientów są automatycznie udostępniane wszystkim sklepom współpracującym z Freedelity, do których należą m.in. Intermarché, Pizza Hut, Bongo, Comptoir des Vins, Hairdis, Prik & Tik oraz Deli. W praktyce oznacza to, że jeśli klient podał swój adres e-mail lub numer telefonu w jednym z tych sklepów, informacje te mogą być udostępnione również innym partnerom Freedelity.
Brak świadomej zgody klientów
Głównym zarzutem APD jest fakt, że klienci nie są odpowiednio informowani o tym, jak ich dane są wykorzystywane.
- W większości sklepów sprzedawcy nie tłumaczą jasno, że dane będą udostępniane wielu firmom.
- Konsumenci często nie zdają sobie sprawy, że przekazując swój dowód osobisty np. w Medi-Market, automatycznie udostępniają swoje dane całej sieci partnerów.
Firma Freedelity odpiera zarzuty, argumentując, że klienci otrzymują później wiadomość e-mail z pełnymi informacjami oraz linkiem do strony internetowej, gdzie mogą zapoznać się z regulaminem.
Czy to zgodne z prawem?
APD kwestionuje również zgodność tego systemu z unijnymi przepisami o ochronie danych osobowych (RODO/GDPR). Według przepisów zgoda użytkownika musi być dobrowolna i świadoma.
- W obecnym systemie klienci są pod presją, ponieważ jeśli nie zgodzą się na użycie dowodu osobistego, tracą możliwość korzystania z rabatów i promocji.
- APD podkreśla, że sklepy powinny oferować alternatywę, np. tradycyjne karty lojalnościowe, które nie wymagają przekazywania dowodu osobistego.
Jak chronić swoje dane?
Jeśli nie chcesz, aby Twoje dane były udostępniane szerokiej sieci sklepów i firm reklamowych, możesz:
- Zapytać sprzedawcę o alternatywę – w niektórych przypadkach istnieje możliwość korzystania z klasycznej karty lojalnościowej.
- Nie podawać dowodu osobistego – jeśli sklep nie oferuje innej opcji, warto zastanowić się, czy korzyści z programu lojalnościowego są warte udostępniania wrażliwych danych.
- Sprawdzić warunki korzystania z programu – po zapisaniu się do systemu Freedelity warto przeczytać regulamin i ewentualnie zażądać usunięcia swoich danych.
W świetle obaw zgłaszanych przez APD, można spodziewać się, że temat ten stanie się przedmiotem dalszych regulacji prawnych. Tymczasem konsumenci powinni być świadomi, jakie informacje przekazują i kto może mieć do nich dostęp.
