Rząd Arizony planuje wprowadzenie istotnych cięć w finansowaniu krajowego przewoźnika kolejowego oraz zarządcy infrastruktury kolejowej. Według prognoz budżetowych na lata 2025-2029, łączna kwota oszczędności, jakie mają zostać wygenerowane w ramach restrukturyzacji i poprawy efektywności w SNCB, wyniesie co najmniej 675 milionów euro. Co więcej, jeśli oszczędności te będą kumulatywne, ostateczna suma może sięgnąć nawet 1,5 miliarda euro. Jednocześnie oczekuje się od kolei większej punktualności, poprawy niezawodności i zwiększenia liczby pasażerów.
Kolej jako priorytet, ale z ograniczonym finansowaniem
Nowa umowa rządowa podkreśla znaczenie transportu kolejowego dla mobilności mieszkańców oraz gospodarki. Deklarowanym celem jest zwiększenie liczby pasażerów oraz ograniczenie wpływu transportu na środowisko. „Kolej stanowi kręgosłup naszego systemu transportu publicznego i jest kluczowa dla przewozu towarów. Jej rola w kontekście społecznym, klimatycznym i gospodarczym jest niezaprzeczalna” – głoszą założenia budżetowe. Wzrost liczby podróżnych ma być osiągnięty poprzez poprawę punktualności, niezawodności oraz zwiększenie prędkości handlowej pociągów.
Pomimo tych ambitnych celów, szczegółowa analiza dokumentów budżetowych ujawnia, że sektor kolejowy będzie musiał funkcjonować w znacznie bardziej wymagających warunkach finansowych. Planowane oszczędności obejmą stopniową redukcję dotacji oraz zmniejszenie wsparcia strukturalnego dla SNCB.
Czy ograniczenie finansowania nie zahamuje rozwoju kolei?
Plan oszczędnościowy przewiduje stopniowe zmniejszanie środków przeznaczonych na kolej: 50 milionów euro w 2025 roku, 100 milionów w 2026, 125 milionów w 2027, 150 milionów w 2028 i aż 250 milionów w 2029 roku. Łącznie daje to 675 milionów euro w ciągu pięciu lat. W porównaniu do całkowitego budżetu SNCB, który w zależności od roku wynosi od 4,3 do 4,8 miliarda euro rocznie, oszczędności te stanowią około 3% całkowitych nakładów finansowych. Choć procentowo może się to wydawać rozsądne, w praktyce oznacza konieczność podjęcia trudnych decyzji dotyczących priorytetów inwestycyjnych i organizacyjnych.
Reformy i przyszłość kolei w Arizonie
Jednym z obszarów, które mogą zostać objęte restrukturyzacją, jest HR-Rail – struktura odpowiedzialna za zatrudnianie personelu kolejowego. Władze wyraziły chęć reformowania tego podmiotu, co może oznaczać zmiany w zarządzaniu kadrami i sposobie finansowania wynagrodzeń pracowników kolei.
Pozostaje pytanie, czy planowane cięcia nie wpłyną negatywnie na jakość usług kolejowych i ambicje zwiększenia liczby pasażerów. W przeszłości podobne oszczędności, przekraczające 2 miliardy euro, były stopniowo ograniczane z powodu trudności w ich realizacji. Nowe władze będą musiały wkrótce określić szczegóły planowanych reform i sposób wdrożenia cięć budżetowych, jednocześnie dążąc do poprawy jakości usług kolejowych i zwiększenia ich atrakcyjności dla pasażerów.
