Belgia zamierza umocnić swoją pozycję lidera w dziedzinie medycyny nuklearnej, zapewniając szeroki dostęp do terapii radioligandowej (RLT) – innowacyjnego, celowanego podejścia w leczeniu zaawansowanych i przerzutowych nowotworów. W ramach programu RLT4BE uruchomiono jednocześnie cztery projekty mające na celu przyspieszenie integracji tej technologii w krajowym systemie opieki zdrowotnej.
Terapia radioligandowa polega na połączeniu cząsteczki celującej w komórki nowotworowe (ligandu) z radioizotopem, który precyzyjnie je niszczy, oszczędzając zdrowe tkanki. Działa niczym „kierowany pocisk”, docierając z wyjątkową dokładnością do guza, co stanowi przełom w onkologii w porównaniu z tradycyjnymi metodami leczenia.
Cztery filary rozwoju
Plan RLT4BE zakłada kompleksowe działania obejmujące inwestycje w infrastrukturę, reformę systemu refundacji, rozwój komunikacji i szkolenia specjalistów oraz stworzenie krajowej sieci badań klinicznych. Celem jest nie tylko zapewnienie dostępności nowoczesnej technologii, lecz także przygotowanie personelu i stworzenie sprawnie funkcjonującego systemu opieki.
Według prognoz zapotrzebowanie na terapię radioligandową podwoi się do 2027 roku. Konieczny będzie rozwój wyspecjalizowanych sal zabiegowych, zaawansowanych urządzeń diagnostycznych i instalacji do produkcji radioizotopów. Belgia, mająca długoletnie doświadczenie w ich wytwarzaniu, posiada solidne podstawy, by sprostać tym wyzwaniom.
Wizja długoterminowa
„To wymaga długofalowej wizji” – podkreśla Sarah Baatout, zastępca dyrektora instytutu Nuclear Medical Applications w SCK CEN, odpowiedzialnego za koordynację programu. – „Planujemy w perspektywie dziesięcioletniej, uwzględniając rosnącą zachorowalność na raka, rozwój nowych terapii i wcześniejsze interwencje w procesie leczenia. Jednocześnie staramy się efektywnie wykorzystać istniejące sale zabiegowe, by żaden pacjent ani żadne badanie kliniczne nie musiały czekać” – dodaje.
Takie podejście uwzględnia złożoność wprowadzania zaawansowanych technologii medycznych. Nie chodzi jedynie o zakup sprzętu, lecz o stworzenie spójnego systemu, obejmującego produkcję, dystrybucję, zastosowanie kliniczne oraz monitoring efektów leczenia.
Obecne zastosowania i perspektywy
Terapia radioligandowa jest obecnie dostępna w 25 szpitalach w całym kraju. Stosuje się ją głównie w leczeniu raka prostaty i guzów neuroendokrynnych, ale obiecujące wyniki obserwuje się również w terapii nowotworów piersi, płuc, trzustki i mózgu. Poszerzenie wskazań klinicznych może znacząco zwiększyć liczbę pacjentów kwalifikujących się do leczenia.
Równomierne rozmieszczenie ośrodków oferujących RLT ma kluczowe znaczenie dla zapewnienia równego dostępu do terapii w całym kraju. W państwie o złożonej strukturze administracyjnej, jak Belgia, uwzględnienie potrzeb Flandrii, Walonii i Regionu Stołecznego Brukseli stanowi istotny element krajowej strategii zdrowotnej.
Perspektywa pacjentów i jakość życia
„Innowacyjne terapie takie jak RLT dają szansę pacjentom, u których zawiodły tradycyjne metody leczenia. Dają im nie tylko więcej czasu, ale i lepszą jakość życia” – mówi Erik Briers, prezes organizacji pacjentów Europa Uomo, zajmującej się walką z rakiem prostaty.
Aspekt jakości życia zyskuje coraz większe znaczenie w nowoczesnej onkologii. Chemioterapia czy radioterapia często powodują poważne skutki uboczne wpływające na codzienne funkcjonowanie. Terapia radioligandowa, dzięki precyzyjnemu działaniu, może te skutki ograniczyć, poprawiając komfort pacjentów z zaawansowanymi nowotworami.
Belgia w kontekście europejskim
Belgia od wielu lat odgrywa znaczącą rolę w rozwoju medycyny nuklearnej, między innymi dzięki produkcji izotopów medycznych w ośrodku SCK CEN w Mol. Program RLT4BE stanowi kontynuację tej tradycji i wykorzystuje istniejący potencjał naukowy i technologiczny do budowania przewagi w dziedzinie onkologii precyzyjnej.
Na poziomie europejskim rozwój terapii radioligandowej wpisuje się w trend personalizacji leczenia i poszukiwania coraz bardziej celowanych metod walki z rakiem. Inwestycje w infrastrukturę badawczą i kliniczną mogą przyciągnąć międzynarodowe badania oraz wzmocnić pozycję belgijskich ośrodków akademickich w globalnej sieci onkologicznej.
Realizacja programu RLT4BE wymaga ścisłej współpracy instytucji naukowych, szpitali, władz publicznych odpowiedzialnych za refundację oraz organizacji pacjentów. Tylko skoordynowane działania wszystkich stron mogą zapewnić skuteczne wdrożenie tej technologii i realną poprawę dostępu do innowacyjnych terapii dla mieszkańców Belgii.
