Wstępne śledztwo przeprowadzone przez władze greckie ujawniło skalę domniemanych nadużyć związanych z europejskimi subwencjami rolnymi przyznanymi Grecji. Sprawa jest obecnie przedmiotem postępowania europejskiego. Minister ochrony obywateli Michalis Chryssochoïdes poinformował we wtorek, że wartość wykrytych oszustw sięgnęła 22,6 miliona euro.
Analiza przypadków i mechanizmy nadużyć
Greckie organy kontrolne zbadały dotychczas 6 354 wnioski o dotacje rolnicze. Spośród nich 1 036 okazało się nielegalnych, a łączna kwota nienależnie przyznanych środków wyniosła 22 667 522 euro. Minister Chryssochoïdes podkreślił, że wykorzystywanie publicznych funduszy w sposób nieuprawniony nie może być tolerowane. Zaznaczył, że subwencje miały wspierać greckie rolnictwo, a nie służyć nielegalnemu wzbogacaniu się.
Najczęściej stosowane mechanizmy nadużyć polegały na fałszowaniu deklaracji własności gruntów rolnych oraz podawaniu nieprawdziwych informacji o posiadanym pogłowiu zwierząt gospodarskich. To właśnie te praktyki stanowiły podstawę większości ujawnionych przypadków nielegalnego pobierania unijnych funduszy.
Postępowanie prawne i konsekwencje
Wstępne ustalenia zostały przekazane do greckiego wymiaru sprawiedliwości, który podejmie działania w kierunku konfiskaty majątku osób odpowiedzialnych za nadużycia. Minister zapowiedział zdecydowane kroki wobec wszystkich sprawców.
Śledztwo w Grecji jest konsekwencją operacji przeprowadzonej przez Prokuraturę Europejską ponad trzy miesiące temu. W jej ramach przeszukano siedzibę agencji Opekepe w Atenach, odpowiedzialnej za dystrybucję dopłat rolnych, zabezpieczając dokumenty i sprzęt elektroniczny.
Geograficzna koncentracja nadużyć
Z dotychczasowych ustaleń wynika, że znaczna część oszustw miała miejsce na Krecie. Media i eksperci wskazują na problem klientelizmu i korupcji, które od lat dotykają grecki sektor rolny. Ujawniono również nagrania rozmów telefonicznych, w których wicedyrektor Opekepe ostrzegał rolników przed kontrolami, umożliwiając im chwilowe uzupełnianie braków w deklarowanym pogłowiu zwierząt.
Kontekst polityczny i instytucjonalny
Nadużycia miały miejsce w latach 2019–2024, a więc obejmują zarówno pierwszą, jak i obecną kadencję prawicowego premiera Kyriakosa Mitsotakisa. Afera doprowadziła do skandalu politycznego i dymisji ministra, dyrektora Opekepe oraz dwóch innych wysokich urzędników państwowych. Sama agencja została rozwiązana.
Jak poinformował minister rolnictwa Kostas Tsiaras, Opekepe dysponowała rocznie budżetem ponad 3 miliardów euro, przekazywanych 680 tysiącom beneficjentów. Tymczasem w czerwcu Komisja Europejska nałożyła na Grecję wysoką karę finansową za niewłaściwe zarządzanie funduszami rolnymi w latach 2016–2023, co dodatkowo potwierdza systemowy charakter problemów w tym obszarze.
