Ukraińskie organy ścigania poinformowały o zatrzymaniach w sprawie dotyczącej rozbudowanej siatki korupcyjnej w sektorze obronnym. Według śledczych, proceder objął wysokich rangą urzędników państwowych i wojskowych, w tym członka parlamentu. Zatrzymania ogłoszono zaledwie kilka dni po zakończeniu ostrego kryzysu politycznego wokół niezależności instytucji antykorupcyjnych.
Krajowa Agencja Antykorupcyjna (NAZK), we współpracy ze Specjalną Prokuraturą Antykorupcyjną (SAP), ujawniła istnienie „systemu korupcji na wielką skalę” przy zakupach dronów i sprzętu do wojny radioelektronicznej. Zatrzymano cztery osoby, w tym członków Gwardii Narodowej, jednak ich tożsamości i funkcji nie ujawniono.
Tło polityczne: walka o niezależność struktur antykorupcyjnych
Aresztowania nastąpiły w momencie szczególnie wrażliwym dla administracji prezydenta Wołodymyra Zełenskiego. Pod koniec lipca Rada Najwyższa przyjęła ustawę podporządkowującą NAZK i SAP prokuratorowi generalnemu, mianowanemu przez prezydenta. Ustawa ta wywołała falę krytyki ze strony społeczeństwa obywatelskiego, a także ostrą reakcję ze strony Unii Europejskiej. W Kijowie odbyły się pierwsze od początku rosyjskiej inwazji demonstracje przeciwko osłabianiu niezależności instytucji antykorupcyjnych.
Pod presją krajową i międzynarodową Zełenski wycofał się z tego rozwiązania. W miniony czwartek podpisał nową ustawę przywracającą niezależność agencji i prokuratury, co zostało pozytywnie odebrane przez społeczność międzynarodową i organizacje monitorujące proces reform na Ukrainie.
Mechanizm procederu korupcyjnego
Według śledczych, od 2024 do 2025 roku sprawcy systematycznie przywłaszczali środki publiczne przeznaczone na zakupy wojskowe. Chodzi o sprzęt szczególnie istotny w kontekście trwającej wojny: drony FPV oraz systemy walki radioelektronicznej. Minister spraw wewnętrznych Ihor Kłymenko poinformował o zawieszeniu funkcjonariuszy Gwardii Narodowej zamieszanych w sprawę.
Zakres i charakter nadużyć wskazują na poważne luki w systemie zamówień publicznych w sektorze obronnym. Korupcja przy zakupach sprzętu dla wojska w czasie wojny zagraża nie tylko bezpieczeństwu żołnierzy, ale i zdolności obronnych całego państwa.
Reakcja władz i wyzwania na przyszłość
Prezydent Zełenski w osobnym oświadczeniu podziękował instytucjom antykorupcyjnym za ich działania, podkreślając, że zapewnienie im niezależności to kluczowy warunek skuteczności. Podkreślił również, że uchwalona ustawa daje agencjom pełne narzędzia do zwalczania korupcji, co jest niezbędne dla zachowania wiarygodności Ukrainy na arenie międzynarodowej.
Korupcja pozostaje jednym z najpoważniejszych wyzwań strukturalnych państwa. Od początku rosyjskiej agresji w 2022 roku na jaw wyszły liczne afery w armii i ministerstwie obrony. Dla Ukrainy, otrzymującej miliardy euro w formie pomocy finansowej i militarnej, sprawność systemu kontroli i transparentność wydatków stają się kluczowe nie tylko z punktu widzenia wewnętrznego, ale też relacji z partnerami zagranicznymi.
Obecna sprawa będzie testem dla odbudowanej niezależności instytucji antykorupcyjnych oraz dla realnej woli politycznej do rozliczania nadużyć w obszarach kluczowych dla funkcjonowania państwa. Od jej rozwoju zależeć będzie nie tylko zaufanie obywateli, ale też dalsze zaangażowanie Zachodu w odbudowę i wsparcie Ukrainy.
