Federalna Służba Integracji Społecznej przeprowadziła kompleksowy audyt Centrum Pomocy Społecznej (CPAS) na Anderlechcie. Kontrola została zlecona po ujawnieniu przypadków klientelizmu, które pod koniec 2024 roku zaprezentowano w programie „Pano” flamandzkiej telewizji publicznej. Wyniki audytu potwierdziły poważne uchybienia w funkcjonowaniu instytucji.
Z raportu wynika, że struktura organizacyjna CPAS jest nieadekwatna, a procedury wewnętrzne – przestarzałe lub nieskuteczne. Pracownicy socjalni działają w dużej mierze bez nadzoru, a podejmowane przez nich decyzje nie zawsze są odpowiednio udokumentowane. Taka sytuacja zwiększa ryzyko arbitralnych rozstrzygnięć w sprawach dotyczących pomocy dla osób w najtrudniejszej sytuacji życiowej.
Dodatkowo, poważne braki kadrowe uniemożliwiają regularne przeprowadzanie corocznych kontroli dokumentów, niezbędnych do sprawdzenia, czy osoby korzystające z pomocy nadal spełniają wymagane kryteria. W niektórych przypadkach, by uniknąć przekroczenia ustawowych terminów administracyjnych, stosowano fikcyjne daty w formularzach – co stanowi rażące naruszenie procedur.
Audyt wykazał również nieprawidłowości w zakresie nadzoru nad wykorzystaniem środków federalnych. Brak kontroli w tym obszarze podważa zaufanie do systemu dystrybucji pomocy publicznej i rodzi poważne pytania o transparentność zarządzania finansami publicznymi.
W odpowiedzi na ustalenia audytorów opracowano plan działań naprawczych, który powstał we współpracy z kierownictwem CPAS. Dokument zawiera konkretne środki zaradcze, przypisuje odpowiedzialność za ich wdrożenie oraz określa harmonogram reform. Jednocześnie instytucja zainicjowała własne działania – między innymi podwojenie budżetu przeznaczonego na szkolenia dla pracowników socjalnych.
Minister integracji społecznej Anneleen Van Bossuyt (N-VA) zapowiedziała skierowanie oficjalnego pisma do ministra-prezydenta Regionu Brukselskiego, Rudiego Vervoorta. „Niewłaściwe zarządzanie tworzy podatny grunt dla nadużyć. Wzywam ministra-prezydenta Vervoorta do interwencji i zastosowania wszelkich dostępnych narzędzi prawnych, by zapobiec dalszemu marnotrawieniu środków publicznych” – oświadczyła minister.
Sytuacja na Anderlechcie uwidacznia głębsze problemy belgijskiego systemu pomocy społecznej, który musi zmagać się z rosnącymi potrzebami społecznymi, presją demograficzną oraz ograniczeniami administracyjnymi i budżetowymi. Reforma zarządzania CPAS i podobnymi instytucjami staje się niezbędna – nie tylko dla poprawy efektywności wydatków publicznych, lecz także dla odbudowy społecznego zaufania do instytucji opieki społecznej.
