Komisja Zdrowia Publicznego Izby Reprezentantów podjęła decyzję o przeprowadzeniu przesłuchań w następstwie skandalu dotyczącego dawstwa nasienia, który ujawnił systemowe nieprawidłowości w belgijskich centrach płodności. Inicjatywa ta może prowadzić do utworzenia komisji specjalnej lub komisji śledczej, co sygnalizuje wagę problemu w ocenie organów ustawodawczych.
Skandal dotyczy pięćdziesięciu dwóch dzieci poczętych przy użyciu nasienia tego samego dawcy w belgijskich centrach płodności, które potencjalnie są nosicielami genu odpowiedzialnego za predyspozycje do niektórych nowotworów. Minister zdrowia publicznego Frank Vandenbroucke oraz Federalna Agencja Leków i Produktów Zdrowotnych przekazali w piątek informacje o naruszeniu obowiązujących przepisów, które ograniczają użycie nasienia jednego dawcy do maksymalnie sześciu kobiet. Ujawnione dane wskazują na pięćdziesiąt dwoje dzieci pochodzących z trzydziestu siedmiu różnych rodzin, co stanowi ponad ośmiokrotne przekroczenie limitów prawnych.
Reakcja parlamentarna i procedury kontrolne
Stefaan Van Hecke z Ecolo-Groen, występujący w imieniu nieobecnej Petry De Sutter, złożył we wtorek w komisji wniosek o przeprowadzenie przesłuchań. Ekolodzy zażądali w pierwszym etapie ograniczonych audycji z udziałem przedstawicieli Federalnej Agencji Leków i Produktów Zdrowotnych oraz centrów płodności. Propozycja została zaakceptowana przez komisję, a przesłuchania mają się rozpocząć w przyszłym tygodniu. Deputowani podejmą następnie decyzję o dalszych krokach proceduralnych w tej sprawie.
Konsensus polityczny dotyczy konieczności wprowadzenia dodatkowych środków kontrolnych. Na wniosek ministra Vandenbroucke federalny audyt wewnętrzny bada zarówno sam skandal, jak i funkcjonowanie Federalnej Agencji Leków i Produktów Zdrowotnych. Frieda Gijbels z N-VA potwierdziła gotowość do utworzenia komisji specjalnej w przypadku wykrycia dalszych luk po zakończeniu tego badania. Daniel Bacquelaine z MR, również reprezentujący większość rządową, określił sytuację jako „problem główny”, dla którego komisja specjalna może okazać się niezbędna.
Reformy systemowe i zmiany legislacyjne
Koalicja rządząca zamierza znieść anonimowość dawców nasienia, co zostało zapisane w umowie rządowej jako element szerszej reformy systemu reprodukcji wspomaganej. N-VA przedstawiła swoją propozycję ustawy we wtorek, podczas gdy CD&V również dysponuje gotowym projektem legislacyjnym w tej kwestii. Te inicjatywy prawne mają na celu zwiększenie transparentności procedur oraz umożliwienie dzieciom poczętym z wykorzystaniem dawstwa dostępu do informacji o pochodzeniu genetycznym.
Systemowe nieprawidłowości ujawnione w tej sprawie wskazują na konieczność kompleksowej reformy nadzoru nad centrami płodności oraz procedurami dawstwa materiału genetycznego. Brak skutecznej bazy danych umożliwiającej śledzenie wykorzystania nasienia poszczególnych dawców przez różne centra reprodukcji wspomaganej okazał się kluczową luką w systemie kontrolnym, która umożliwiła wielokrotne przekroczenie limitów prawnych.
Kontekst medyczny i społeczny
Sprawa ta stawia fundamentalne pytania dotyczące bezpieczeństwa procedur reprodukcji wspomaganej oraz ochrony zdrowia dzieci poczętych przy użyciu dawstwa. Obecność genu predysponującego do nowotworów u znacznej liczby dzieci pochodzących od jednego dawcy ilustruje potencjalne konsekwencje zdrowotne nieprawidłowości w systemie kontroli genetycznej materiału dawczego. Rodziny dotknięte problemem będą wymagały długoterminowego monitorowania medycznego oraz wsparcia psychologicznego w obliczu zwiększonego ryzyka onkologicznego.
Parlamentarne przesłuchania mają wyjaśnić mechanizmy, które umożliwiły te naruszenia, oraz ocenić skuteczność istniejących procedur nadzorczych. Wyniki tych działań kontrolnych będą kluczowe dla przyszłych reform systemu reprodukcji wspomaganej w Belgii oraz mogą wpłynąć na standardy międzynarodowe w tym obszarze medycyny. Sprawa ta podkreśla także znaczenie transparentności i odpowiedzialności instytucjonalnej w sektorach medycznych o wysokim wpływie społecznym.
