Piątkowe zakończenie tygodniowej akcji protestacyjnej belgijskich nauczycieli przyniosło nie tylko podsumowanie dotychczasowych działań, ale także zapowiedź długofalowej strategii oporu wobec reform proponowanych przez koalicję rządową MR-Engagés w Federacji Walonia-Bruksela.
Głównym przedmiotem kontestacji pozostaje fundamentalna reforma statusu zawodowego nauczycieli, zakładająca likwidację systemu nominacji, czyli odpowiednika polskiego mianowania. Wspólny front związkowy, zrzeszający reprezentatywne organizacje pracownicze sektora edukacji, zorganizował w piątek konferencję prasową, podczas której przedstawił ocenę przeprowadzonych działań.
Związkowcy nie kryją satysfakcji z przebiegu protestu, określając go jako wydarzenie o historycznym znaczeniu dla francuskojęzycznej oświaty w Walonii i Brukseli. W tygodniu między 7 a 11 kwietnia zastosowano strategię rotacyjnych strajków prowincjonalnych, co stanowiło kulminację trwającej od miesięcy kampanii przeciwko proponowanym zmianom strukturalnym oraz zapowiedzianym cięciom w szkolnictwie zawodowym.
„Tydzień akcji okazał się skuteczną strategią” – oświadczył Roland Lahaye, sekretarz generalny chrześcijańskiego związku zawodowego CSC Enseignement. „Naszym celem było dotarcie do opinii publicznej z wyjaśnieniem rzeczywistych przyczyn nauczycielskiego sprzeciwu.”
Symboliczną wymowę konferencji wzmocniła obecność worków jutowych z napisem „Do poświęcenia”, wypełnionych setkami listów autorstwa nauczycieli, ilustrujących skalę niepokoju środowiska. Organizatorzy powstrzymali się od precyzyjnego szacowania liczby uczestników, ograniczając się do przypomnienia, że w Liège, według danych związkowych, manifestowało 8000 osób (według policji – 4500), a w poniedziałek symbolicznym wyrazem protestu było pokrycie 374 stopni słynnych schodów Montagne de Bueren kolorami symbolizującymi poszczególne organizacje związkowe.
Perspektywa dalszego sporu
Strategia związków zawodowych zakłada kontynuację działań protestacyjnych przy jednoczesnym uwzględnieniu cyklu roku szkolnego. Zapowiedziano nowe akcje uświadamiające na maj, jednak z wyraźnym zastrzeżeniem, że masowe strajki nie będą organizowane przed rozpoczęciem roku szkolnego 2025-2026, co ma umożliwić szkołom niezakłócone przeprowadzenie egzaminów końcowych.
„Przed nami długotrwała konfrontacja” – stwierdził Roland Lahaye, przemawiając do zgromadzonych delegatów związkowych i przedstawicieli mediów. „Pięć długich lat dzieli nas od kolejnych wyborów… z nadzieją, że następnym razem wyborcy podejmą inne decyzje.”
Od początku funkcjonowania koalicji MR-Engagés związki zawodowe systematycznie krytykują kierunki reform zapisane w deklaracji polityki wspólnotowej. Główne punkty sporu obejmują nie tylko restrukturyzację szkolnictwa zawodowego i likwidację systemu nominacji, ale również planowane modyfikacje obciążenia godzinowego nauczycieli. Pomimo podjętych działań protestacyjnych, reprezentanci środowiska nauczycielskiego oceniają, że nie otrzymali satysfakcjonującej odpowiedzi ze strony decydentów politycznych.
Konflikt wokół reformy oświaty wpisuje się w szerszy kontekst transformacji sektora publicznego w belgijskiej części francuskojęzycznej. Eksperci polityczni wskazują, że spór o status zawodowy nauczycieli odzwierciedla fundamentalny dylemat dotyczący przyszłości służby publicznej w regionie i może wywrzeć istotny wpływ na jakość systemu edukacyjnego w perspektywie długoterminowej.
