Środowiska seniorów, farmaceutów i lekarzy rodzinnych tworzą zjednoczony front sprzeciwu wobec rozważanej na szczeblu europejskim koncepcji wycofania papierowych ulotek dołączanych do leków. Sprawa odsłania głębsze podziały w podejściu do cyfryzacji systemu ochrony zdrowia.
Belgijskie stowarzyszenie Bachi, reprezentujące interesy producentów leków bez recepty, przedstawiło w środę stanowczą argumentację za wprowadzeniem cyfrowych ulotek. Tym samym organizacja otwarcie przeciwstawiła się koalicji 14 ugrupowań działających w imieniu konsumentów, pacjentów, środowisk farmaceutycznych, lekarzy pierwszego kontaktu oraz seniorów, którzy kategorycznie sprzeciwiają się eliminacji papierowych informacji o lekach – inicjatywie obecnie analizowanej przez instytucje Unii Europejskiej.
W oficjalnym komunikacie Bachi przytacza argumentację wskazującą, że cyfrowe ulotki umożliwią „maksymalizację bezpieczeństwa pacjentów poprzez zapewnienie stale aktualizowanych informacji”. Stowarzyszenie podkreśla przewagę wersji elektronicznej, która „będzie na bieżąco uwzględniać najnowsze dane dotyczące bezpieczeństwa, dawkowania oraz przeciwwskazań”, podczas gdy tradycyjne papierowe ulotki pozostają niezmienione przez cały okres przydatności medykamentu. Bachi akcentuje również aspekt ekologiczny – elektroniczna informacja o produktach (bio)farmaceutycznych (ePI) pozwoli „ograniczyć negatywny wpływ na środowisko naturalne poprzez redukcję zużycia papieru”.
Przedstawiciele przemysłu farmaceutycznego jednoznacznie opowiadają się za całkowitą dematerializacją ulotek. „Obecnie dostęp do sieci jest praktycznie uniwersalny – ponad 94% mieszkańców Belgii posiada połączenie internetowe. Poszukiwanie informacji zdrowotnych w internecie stało się powszechną praktyką wśród większości obywateli”, przekonuje stowarzyszenie. „W nielicznych przypadkach, gdy pacjent napotyka trudności z dostępem do wersji cyfrowej, farmaceuta może zaoferować niezbędną pomoc”, doprecyzowuje Bachi.
Po przeciwnej stronie sporu stoi konsorcjum czternastu organizacji, w skład którego wchodzą: Testachats, APB, OPHACO, GBO, Solidaris, Mutualités Chrétiennes, Mutualités Libres, LUSS, VPP, Unia, Okra, Enéo, Gezinsbond oraz Kom op Tegen Kanker. Koalicja ta nie kwestionuje zasadności istnienia cyfrowych ulotek jako uzupełnienia wersji papierowych, wyraża jednak poważne obawy, że całkowita eliminacja drukowanych informacji może mieć negatywne konsekwencje dla licznych grup szczególnie wrażliwych pacjentów.
Według analizy przedstawionej przez koalicję organizacji społecznych, odejście od papierowych ulotek w praktyce uzależni dostęp do informacji o lekach od posiadania łącza internetowego, urządzeń mobilnych oraz odpowiednich kompetencji cyfrowych. Taka zmiana systemowa bezpośrednio dotknie przede wszystkim osoby starsze, pacjentów z niepełnosprawnościami, obywateli o niskich dochodach oraz mieszkańców peryferyjnych obszarów.
Organizacje społeczne zwracają dodatkowo uwagę na ekonomiczny wymiar proponowanych zmian. Ich zdaniem, likwidacja papierowych ulotek skutecznie przerzuci koszty i obciążenia praktyczne (związane z drukowaniem, zakupem atramentu oraz wykorzystaniem internetu) z koncernów farmaceutycznych na barki farmaceutów i indywidualnych pacjentów. W odpowiedzi na narastającą debatę, Bachi zapowiedziało przeprowadzenie kompleksowego badania, które ma obiektywnie przeanalizować i udokumentować rzeczywiste oczekiwania pacjentów i konsumentów w tej kontrowersyjnej kwestii.
