Minister ds. emerytur Jan Jambon zapowiedział możliwość uznania niektórych okresów nieaktywności zawodowej jako przepracowanych. Jednocześnie potwierdził tymczasowe zawieszenie kalkulacji emerytalnych na platformie federalnej służby emerytalnej do momentu doprecyzowania szczegółów reformy, co ma szczególne znaczenie dla środowiska nauczycielskiego.
Strategiczne zmiany w systemie emerytalnym
Na środowym posiedzeniu komisji do spraw socjalnych Jan Jambon (N-VA) stanął przed koniecznością rozwinięcia kwestii poruszonych tydzień wcześniej w przedstawionej nocie politycznej. Parlamentarzyści oczekiwali doprecyzowania planowanych rozwiązań, szczególnie w kontekście reformy emerytalnej przygotowywanej przez rząd federalny.
Najistotniejsze informacje dotyczyły mechanizmu kary emerytalnej, która będzie stosowana wobec osób decydujących się na wcześniejsze zakończenie aktywności zawodowej bez wymaganego stażu 35 lat kariery obejmującego 156 dni pracy rocznie oraz łącznie 7.020 dni efektywnego zatrudnienia. Minister zapowiedział, że krótkotrwałe nieobecności chorobowe (poniżej 14 dni dla pracowników fizycznych i miesiąca dla pracowników umysłowych) zostaną zachowane jako okresy traktowane na równi z pracą. Kwestia długoterminowych absencji pozostaje przedmiotem dalszych debat rządowych. Podobną decyzję musi podjąć koalicja Arizona w sprawie tymczasowego bezrobocia z przyczyn ekonomicznych – rząd zastanawia się, czy zaliczyć je do efektywnego czasu pracy.
Wyzwania demograficzne i napięcia społeczne
W trakcie dyskusji minister podkreślił, że „koszty starzenia się społeczeństwa stanowią realny problem” wynikający z przemian demograficznych w kraju. Argumentacja ta spotkała się z krytyką ze strony Kima De Witte (PTB), który zwrócił uwagę, że choć proporcja między osobami aktywnymi zawodowo a emerytami będzie spadać w perspektywie najbliższych 25 lat, to stosunek osób pracujących do wszystkich nieaktywnych zawodowo (uwzględniając dzieci, emerytów, bezrobotnych i osoby długotrwale chore) utrzyma się na poziomie 1:1,6. Wobec deklaracji ministra o „reformie zmierzającej do zwiększenia sprawiedliwości systemu”, opozycja przypomniała o znaczących różnicach w oczekiwanej długości życia w dobrym zdrowiu między najuboższymi a najbogatszymi grupami społecznymi.
Zawieszenie procedur przejściowych
Jambon podkreślił konieczność transformacji trudnych zawodów w „zawody wykonalne poprzez implementację polityki prewencyjnej”. Wyraził również zamiar udostępnienia opcji emerytury w wymiarze połowy etatu dla pracowników pragnących zredukować obciążenia zawodowe w końcowym etapie kariery. Te rozwiązania będą funkcjonować równolegle z zaostrzeniem kryteriów dostępu (wymóg 35 lat kariery z minimum 156 dniami pracy rocznie). Strategicznym celem koalicji Arizona pozostaje zwiększenie wskaźnika zatrudnienia, a kolejnym krokiem będzie aktywizacja zawodowa osób długotrwale chorych. Rząd zamierza również zreformować specjalne systemy emerytalne w sektorze publicznym „bez naruszania nabytych już uprawnień”. Zmieni się natomiast sposób obliczania wysokości emerytury – będzie uwzględniał całą karierę zawodową, a nie tylko ostatnią dekadę aktywności.
Reformy w kontekście europejskim
Minister odniósł się również do likwidacji bonusu emerytalnego wprowadzonego w ubiegłym roku przez koalicję Vivaldi. Decyzja ta stanowi odpowiedź na oczekiwania Komisji Europejskiej, która wstrzymuje wypłatę 30 milionów euro z Europejskiego Funduszu Odbudowy z powodu nadmiernego deficytu budżetowego Belgii. „W minionym miesiącu poinformowaliśmy Komisję Europejską o zastąpieniu dotychczasowego rozwiązania systemem bonus-malus,” wyjaśnił minister. „Komisja Europejska zweryfikuje, czy wdrożenie przebiega zgodnie z uzgodnioną ścieżką.”
W końcowej części wystąpienia minister uzasadnił zawieszenie kalkulacji na platformie MyPension.be okresem przejściowym – wnioski złożone po 1 lutego bieżącego roku, dotyczące emerytury planowanej od 1 stycznia przyszłego roku, pozostają w zawieszeniu do czasu określenia szczegółowych warunków reformy. Ta sytuacja ma szczególne znaczenie dla systemu dostępności poprzedzającej przejście na emeryturę (DPPR) funkcjonującego w sektorze edukacji.
