Przedstawiciele Parlamentu Europejskiego i krajów członkowskich wspólnie wypracowali nowe regulacje, które zrewolucjonizują system karania za poważne wykroczenia drogowe. Przyjęte zasady wprowadzają jednolity mechanizm uznawania sankcji drogowych we wszystkich 27 państwach Unii.
Nowe przepisy fundamentalnie zmieniają dotychczasową praktykę. Od momentu wejścia w życie ustaleń, restrykcje i ograniczenia nałożone przez organy jednego z państw członkowskich w związku z poważnym naruszeniem bezpieczeństwa drogowego będą obowiązywały również w kraju, który wydał dokument. Co więcej, państwo wydające prawo jazdy zostanie zobligowane do egzekwowania nałożonego zakazu na obszarze całej Unii Europejskiej.
Dotychczasowe regulacje umożliwiały ominięcie konsekwencji, gdyż kary za wykroczenia drogowe dotyczyły wyłącznie terytorium państwa, w którym doszło do naruszenia przepisów. Zmiana ta znacząco wzmacnia system egzekwowania odpowiedzialności za niebezpieczne zachowania na drogach.
Sprawozdawca projektu, europoseł Matteo Ricci, podkreślił znaczenie nowych regulacji: „Wprowadzenie bardziej przejrzystych i adekwatnych kryteriów zawieszania uprawnień do kierowania pojazdami w przypadku poważnych wykroczeń stanowi ochronę nie tylko dla odpowiedzialnych uczestników ruchu, ale dla całego społeczeństwa”.
Nadchodzi era cyfrowego prawa jazdy
Równolegle do powyższych ustaleń, instytucje unijne osiągnęły konsensus w sprawie cyfryzacji dokumentów uprawniających do prowadzenia pojazdów. Zgodnie z przyjętym harmonogramem, do końca 2030 roku na terenie całej Wspólnoty zostanie wprowadzone cyfrowe prawo jazdy.
Dokument w formie elektronicznej, dostępny poprzez aplikację w telefonie komórkowym, będzie posiadał identyczną moc prawną jak tradycyjny, fizyczny odpowiednik. Warto zaznaczyć, że obywatele zachowają możliwość ubiegania się o dokument w dotychczasowej formie.
Jedną z najbardziej spornych kwestii podczas negocjacji była sprawa obowiązkowych badań lekarskich przy wydawaniu dokumentu. Wypracowany w nocy z poniedziałku na wtorek kompromis zakłada, że państwa członkowskie będą miały swobodę wyboru między wymogiem przeprowadzenia badania medycznego a systemem weryfikacji opartym na samoocenie kierowcy.
Zgodnie z przyjętymi ustaleniami, prawo jazdy zachowa ważność przez 15 lat, po czym nastąpi procedura jego odnowienia. Z kolei nowi kierowcy zostaną objęci minimum dwuletnim okresem próbnym, w trakcie którego będą podlegać zaostrzonym przepisom i surowszym karom za prowadzenie pojazdu pod wpływem substancji psychoaktywnych.
Formalne przyjęcie porozumienia w sprawie cyfrowego prawa jazdy wymaga jeszcze oficjalnego głosowania w Parlamencie Europejskim oraz akceptacji przez wszystkie 27 państw członkowskich, co po osiągnięciu konsensusu staje się procedurą czysto formalną.
Zróżnicowanie bezpieczeństwa na europejskich drogach
Dane statystyczne z 2024 roku pokazują, że na drogach Unii Europejskiej życie straciło 19 800 osób, co wskazuje na niewielki spadek o 3% w porównaniu z rokiem poprzednim.
Analiza bezpieczeństwa ruchu drogowego uwidacznia znaczące dysproporcje między poszczególnymi krajami Wspólnoty. Skandynawskie państwa utrzymują pozycję liderów w zakresie ochrony życia uczestników ruchu – Szwecja i Dania mogą pochwalić się najniższymi wskaźnikami śmiertelności, wynoszącymi odpowiednio 20 i 24 ofiary śmiertelne na milion mieszkańców. Na przeciwległym biegunie znajdują się Bułgaria i Rumunia, gdzie statystyki są zdecydowanie mniej korzystne – odpowiednio 74 i 77 zgonów na milion mieszkańców.
