Budowa tunelu łączącego istniejący odcinek premerta z nowym, prowadzącym do stacji końcowej Bordet, została zatrzymana już wiosną 2023 roku. Teraz rząd Brukseli odmawia zatwierdzenia dodatkowych środków, obawiając się dalszego wzrostu kosztów i niestabilności finansowej projektu.
Projekt, który utknął w miejscu
Realizacja metra 3 od lat napotyka na kolejne przeszkody. Najnowsza decyzja brukselskiego rządu, działającego obecnie w trybie spraw bieżących, oznacza kolejne opóźnienie – odmówiono zatwierdzenia kluczowego aneksu, który pozwoliłby na kontynuację prac przy budowie tunelu łączącego na stacji Gare du Nord. Władze uznały, że nie mogą zatwierdzić dodatkowych wydatków w sytuacji, gdy stabilność budżetowa całego przedsięwzięcia stoi pod znakiem zapytania.
Choć budowa tego tunelu nie jest szeroko znana opinii publicznej, stanowi on kluczowy element projektu. Po ukończeniu odcinka Albert – Gare du Nord ma on pełnić funkcję zaplecza technicznego dla składów metra, umożliwiając ich nawracanie. Docelowo ma też połączyć dotychczasowy tunel z nowym, prowadzącym aż do Bordet.
Nieprzewidziane trudności techniczne i gwałtowny wzrost kosztów
Prace budowlane na tym odcinku zostały wstrzymane wiosną 2023 roku po odkryciu nieoczekiwanej warstwy wód gruntowych. Początkowo zakładano wznowienie budowy dzięki zastosowaniu alternatywnych rozwiązań technicznych, jednak wiąże się to z koniecznością wydania dodatkowych środków. W kwietniu 2023 roku rozpoczęto procedurę uzyskania zmodyfikowanego pozwolenia urbanistycznego, ale nie ma pewności, kiedy zostanie ono zatwierdzone.
Według minister mobilności Elke Van den Brandt (Groen) podjęto decyzję o podniesieniu poziomu tunelu, aby uniknąć problemów z wodami gruntowymi. Taka zmiana oznacza konieczność budowy większej konstrukcji, co wydłuży czas realizacji i podniesie koszty.
Pierwotnie przewidziany budżet na budowę tunelu wynosił 44 miliony euro, jednak według dokumentów rządowych, do których dotarł dziennik L’Écho, obecne szacunki sięgają już 88 milionów euro – dwukrotnie więcej niż zakładano.
Lawinowy wzrost kosztów całego projektu
Problemy finansowe nie dotyczą wyłącznie tunelu na Gare du Nord. Cały odcinek Albert – Gare du Nord, realizowany przez STIB, już wcześniej generował dodatkowe wydatki. Transformacja istniejącego premerta w pełnoprawną linię metra była skomplikowana, a dodatkowe trudności – takie jak prace przy Pałacu Midi, stacji Gare du Nord oraz wzrost kosztów materiałów budowlanych – znacząco podbiły rachunek.
Początkowo koszt realizacji tego etapu projektu szacowano na 700 milionów euro. Obecnie mówi się już o 1,1 miliarda euro, z czego 722 miliony euro ma zostać wydane w latach 2025–2029.
Nieoficjalne źródła sugerują, że całkowity koszt tego odcinka może sięgnąć nawet 1,5 miliarda euro, biorąc pod uwagę już wydane środki oraz inwestycje, które jeszcze trzeba sfinansować.
Polityczny impas i groźba kolejnych opóźnień
Wstrzymanie decyzji przez rząd Brukseli jest efektem braku konsensusu między koalicjantami. Podczas gdy Zieloni nalegali na wstrzymanie prac, socjaliści byli bardziej skłonni do ich kontynuacji. Opóźnienie może mieć jednak poważne skutki – brak zatwierdzenia dodatkowego finansowania już teraz grozi przesunięciem całego harmonogramu o kolejne miesiące.
Obecny kalendarz prac zakładał koordynację robót STIB i Beliris z planowanymi przerwami w ruchu kolejowym na potrzeby konserwacji infrastruktury przez Infrabel. Teraz przewiduje się, że decyzja o wstrzymaniu finansowania może spowodować opóźnienie o 12 do 18 miesięcy. Część urzędników uspokaja jednak, że opóźnienie wyniesie jedynie sześć miesięcy.
Podział projektu i przyszłość metra 3
Projekt metra 3 podzielony jest na dwa główne etapy. Pierwszy, realizowany przez STIB, obejmuje modernizację premerta na odcinku Albert – Gare du Nord, w tym przebudowę stacji Albert, budowę nowej stacji Toots Thielemans oraz stworzenie nowego tunelu przystosowanego do ruchu metra. Jego koszt sięga obecnie niemal 1,5 miliarda euro, a planowany termin oddania do użytku to 2031 rok.
Druga część, obejmująca trasę Gare du Nord – Bordet, nadzorowana jest przez Beliris. Obejmuje budowę siedmiu nowych stacji na terenie Brukseli, Schaerbeek i Evere, a także nowego tunelu o długości 4,5 km i zajezdni w Haren. W maju 2023 roku projekt został zawieszony z powodu wysokich kosztów przedstawionych w ofertach firm budowlanych. Ostateczna decyzja o kontynuacji tego etapu będzie należała do nowego rządu Brukseli, który będzie musiał także określić nowy model finansowania.
Brak decyzji to kolejne wyzwanie dla metra 3
Zamrożenie projektu na Gare du Nord nie tylko podważa jego rentowność, ale także stawia pod znakiem zapytania jego realizację w obecnej formie. Bruksela stoi przed trudnym wyborem: czy kontynuować budowę mimo rosnących kosztów, czy szukać alternatywnych rozwiązań, które mogą dodatkowo opóźnić oddanie linii do użytku?
Bez politycznego konsensusu i jasnej strategii finansowej, przyszłość metra 3 pozostaje niepewna.
