Formowanie belgijskiego rządu federalnego pod przewodnictwem Barta De Wevera (N-VA) napotyka na coraz większe trudności. W ostatnich dniach socjaliści flamandzcy z partii Vooruit, kierowani przez Connera Rousseau, przedstawili 500 poprawek do „super-noty” socjoekonomicznej, kluczowego dokumentu negocjacyjnego. Ten ruch wzbudził frustrację wśród pozostałych negocjatorów i może opóźnić finalizację umowy rządowej, która była planowana na styczeń.
„Super-nota” jako fundament koalicji
„Super-nota” Barta De Wevera, będąca podstawą przyszłego porozumienia rządowego, obejmuje kwestie związane z zatrudnieniem, systemem podatkowym i reformą emerytalną. Dokument powstał w sierpniu i był wielokrotnie dostosowywany na przestrzeni negocjacji z partnerami koalicji: MR, Engagés, CD&V i Vooruit.
W zeszłym tygodniu De Wever poprosił partie o przedstawienie ostatecznych uwag do najnowszej wersji dokumentu. Zaznaczył przy tym, że poprawki powinny być ograniczone. „Dwa lub trzy można przyjąć, ale dziesięć to już problem” – ostrzegł. Tymczasem Vooruit zaskoczył wszystkich, wnosząc aż 500 poprawek, co wywołało kryzys negocjacyjny.
Kontrowersyjne zmiany Vooruit
Poprawki zaproponowane przez Vooruit dotyczą kluczowych kwestii budżetowych i fiskalnych, które miały być już uzgodnione. Szczególne kontrowersje wzbudza próba zmiany podziału wysiłku budżetowego.
Według pierwotnego założenia:
- 2/3 oszczędności miało pochodzić z reform strukturalnych, takich jak zmiany w systemie emerytalnym i rynku pracy,
- 1/3 z dochodów budżetowych, z czego większość miała wynikać z oszczędności, a tylko niewielka część z podatków nakładanych na najzamożniejszych.
Vooruit proponuje jednak usunięcie ograniczeń dotyczących opodatkowania najbogatszych, otwierając drogę do zwiększenia obciążeń podatkowych tej grupy. Ponadto partia postuluje zmianę mechanizmu „VVPR” (Verlaagde Voorheffing/Précompte Réduit), który umożliwia firmom korzystne opodatkowanie dystrybucji dywidend. Vooruit chce wprowadzenia minimalnej stawki podatkowej wynoszącej 20% oraz zaostrzenia zasad opodatkowania w przypadku wykupu akcji własnych przez spółki.
Napięcia w koalicji
Propozycje Vooruit wywołały falę krytyki. Według jednej z osób bliskich negocjacjom, socjaliści „próbują przedefiniować całość porozumienia”, co znacząco utrudnia osiągnięcie kompromisu. „Conner Rousseau podważa cały proces” – stwierdziło źródło federalne.
Bart De Wever, który miał nadzieję przedstawić porozumienie rządowe na audiencji u króla 7 stycznia, może być zmuszony do odroczenia finalizacji negocjacji. Niektórzy analitycy sugerują, że powstanie rządu „Arizona” może przeciągnąć się nawet do Wielkanocy.
Obrona stanowiska Vooruit
Rzeczniczka Connera Rousseau broni stanowiska partii, podkreślając, że socjaliści walczą o sprawiedliwy podział obciążeń budżetowych. „Naszym celem jest, aby osoby zamożne również ponosiły odpowiedzialność za finanse publiczne. Zwykli Belgowie płacą zbyt wiele podatków, podczas gdy najbogatsi często unikają tych obciążeń” – tłumaczyła.
Przyszłość koalicji „Arizona”
500 poprawek Vooruit i eskalujące napięcia w negocjacjach podważają perspektywę szybkiego sformowania nowego rządu federalnego. Ostateczne porozumienie wymaga wypracowania kompromisu między różnorodnymi interesami partnerów koalicji, co w obecnym klimacie politycznym wydaje się coraz trudniejsze.
Choć w Belgii polityczny impas nie jest niczym nowym, sytuacja wokół „super-noty” pokazuje, że droga do powstania koalicji „Arizona” jest bardziej wyboista, niż zakładano.
