Od 1 stycznia 2025 roku właściciele mieszkań w Brukseli będą musieli rejestrować swoje umowy najmu na nowej platformie regionalnej irisrent, dostępnej w systemie administracyjnym IRISbox. Decyzja ta ma ułatwić gromadzenie danych o rynku najmu i lepsze dostosowanie siatki referencyjnej czynszów. Jednak obowiązek ten rodzi zamieszanie, ponieważ wciąż pozostaje w mocy federalna rejestracja na platformie MyRent, co oznacza dla wynajmujących dodatkowe formalności.
Jakie dane trzeba będzie podać?
Nowy obowiązek wynika ze zmiany Kodeksu Mieszkaniowego Regionu Stołecznego Brukseli, która wprowadza konieczność szczegółowej rejestracji umów najmu. Właściciele nieruchomości będą musieli dostarczyć m.in. następujące informacje:
- Dane wynajmującego: imię, nazwisko, adres, data urodzenia, e-mail.
- Dane najemcy: analogiczne informacje jak powyżej.
- Opis nieruchomości: typ lokalu, adres, powierzchnia użytkowa, liczba pokoi, rok budowy, stan techniczny, rodzaj liczników oraz klasa energetyczna (PEB).
- Warunki umowy: wysokość czynszu, okresowość płatności, rodzaj i długość umowy najmu oraz ewentualne dodatkowe opłaty (np. za media).
Nowy obowiązek dotyczy wyłącznie umów zawartych po 1 stycznia 2025 roku. Starsze kontrakty mogą być rejestrowane dobrowolnie, ale nie są objęte przepisami.
Dlaczego wprowadzono platformę irisrent?
Była sekretarz stanu ds. mieszkalnictwa w Regionie Brukselskim, Nawal Ben Hamou, wyjaśniła, że celem nowego systemu jest poprawa jakości danych o rynku wynajmu. Władze regionalne chcą lepiej rozumieć sytuację mieszkaniową w Brukseli, aby precyzyjniej dostosowywać politykę czynszową.
Obecnie dane gromadzone przez platformę federalną MyRent są niewystarczające. Jak wskazano, wiele pól w formularzu rejestracyjnym jest opcjonalnych, przez co właściciele często nie wypełniają wszystkich informacji, co ogranicza ich użyteczność w analizach.
Podwójna rejestracja: konflikt między regionem a władzami federalnymi
Wprowadzenie obowiązkowej rejestracji na poziomie regionalnym spotkało się z krytyką ze strony rządu federalnego. Brukselska ordynacja przewiduje zniesienie obowiązku rejestracji na platformie MyRent, aby uniknąć podwójnych formalności dla wynajmujących.
Jednak minister finansów Vincent Van Peteghem przypomniał, że Region Stołeczny Brukseli nie ma kompetencji do znoszenia obowiązków wynikających z prawa federalnego. Rada Stanu również wyraziła podobne stanowisko, podkreślając, że tego rodzaju zmiany wykraczają poza uprawnienia regionalne.
Co czeka wynajmujących w 2025 roku?
Do czasu rozstrzygnięcia sporu przez Trybunał Konstytucyjny właściciele nieruchomości w Brukseli będą musieli rejestrować swoje umowy zarówno na platformie irisrent, jak i w federalnym systemie MyRent.
– Zalecamy właścicielom rejestrowanie umów na obu platformach, aby uniknąć ewentualnych sankcji, podkreśla Olivier de Clippele, przewodniczący Krajowego Związku Właścicieli i Współwłaścicieli (SNPC). – Mimo zmian wprowadzonych przez Region Brukselski, przepisy federalne wciąż obowiązują – dodaje.
Sankcje i ryzyko
Brak rejestracji na platformie irisrent może mieć poważne konsekwencje dla właścicieli. W przypadku niezarejestrowania umowy:
- Najemca będzie mógł wypowiedzieć umowę w dowolnym momencie bez zachowania okresu wypowiedzenia i bez konieczności wypłaty odszkodowania.
- Właściciel nie będzie mógł indeksować czynszu ani podnosić jego wysokości, nawet w przypadku przeprowadzenia prac remontowych.
Z kolei brak rejestracji w federalnym systemie MyRent grozi grzywną w wysokości 50 euro, a także ryzykiem uznania umowy za „nieważną” w obrocie prawnym, co może być problematyczne np. przy sprzedaży nieruchomości.
Co dalej?
Rząd federalny i Region Stołeczny Brukseli próbują znaleźć kompromis w kwestii wymiany danych między platformami. Jednak ze względu na ograniczenia techniczne i wymogi związane z ochroną danych osobowych (RODO), proces ten może potrwać wiele miesięcy.
Dopóki nie zapadną ostateczne decyzje, właściciele muszą przygotować się na dodatkowe formalności. Choć nowe przepisy mogą wydawać się uciążliwe, ich celem jest zwiększenie przejrzystości na rynku najmu i stworzenie solidniejszych podstaw dla polityki mieszkaniowej w regionie.
