Europa stanęła w obliczu najintensywniejszego opróżniania magazynów gazu od 2018 roku. Przy niskich temperaturach i utrzymujących się wysokich cenach surowca rośnie obciążenie systemu energetycznego. Na początku roku ceny gazu na rynku europejskim osiągnęły poziom 50 euro za megawatogodzinę – najwyższy od października 2023 roku. Do 8 stycznia spadły do 45,56 euro, ale nadal pozostają znacznie powyżej średniej z ostatnich lat.
Sytuację zaostrza zakończenie dostaw gazu z Rosji przez Ukrainę. 1 stycznia rosyjski gaz przestał płynąć rurociągami w wyniku decyzji Kijowa o nieprzedłużaniu kontraktu z 2019 roku. Chociaż dostawy te odpowiadały jedynie za 5% zapotrzebowania Europy, ich utrata wprowadziła nerwowość na rynek. Rosnące zapotrzebowanie na droższy gaz skroplony (LNG) zwiększa koszty dla krajów członkowskich.
Stan rezerw gazu w Europie i Belgii
Obecne rezerwy gazu w Europie są na poziomie 70%, co oznacza spadek w porównaniu z 86% z tego samego okresu rok wcześniej. W Belgii sytuacja wygląda jeszcze bardziej dramatycznie – magazyny są wypełnione w 67,15%, co odpowiada zapasowi energii na około siedem dni w przypadku intensywnych mrozów.
Chociaż nie mówi się jeszcze o bezpośrednim ryzyku niedoboru, zmniejszające się zapasy mogą znacząco utrudnić ich odbudowę w cieplejszych miesiącach. Kraje Europy już teraz intensyfikują import LNG, ale wiąże się to z wyższymi kosztami transportu i przetwarzania.
Wpływ niskich temperatur i wyzwania na przyszłość
Przy spadających temperaturach w całej Europie zapotrzebowanie na gaz znacząco wzrosło, a prognozy wskazują na kontynuację tego trendu. W krajach najbardziej dotkniętych zamknięciem gazociągu, takich jak Niemcy czy Słowacja, konieczne będzie znalezienie alternatywnych dostawców, co może dodatkowo wpłynąć na ceny gazu w całym regionie.
Długoterminowe perspektywy
Europa staje przed wyzwaniem zrównoważenia kosztów bieżących dostaw gazu z koniecznością odbudowy rezerw na przyszłość. Eksperci podkreślają, że kluczowym krokiem będzie przyspieszenie transformacji energetycznej i inwestowanie w efektywność energetyczną. Wzmocnienie infrastruktury LNG i rozwój odnawialnych źródeł energii mogą zmniejszyć zależność od paliw kopalnych oraz ograniczyć wpływ takich kryzysów na gospodarki i obywateli.
Presja związana z rosnącymi kosztami ogrzewania i obciążeniem systemu energetycznego sprawia, że Europa musi działać szybko i skutecznie, by uniknąć dalszych wstrząsów na rynku gazu.
