Władze prowincji Flandrii Wschodniej ostatecznie zatwierdziły zakaz noszenia symboli religijnych, w tym chust islamskich, w szkołach prowincjonalnych. Nowe przepisy wejdą w życie wraz z rozpoczęciem roku szkolnego 2026-2027. Tym razem za przyjęciem regulacji opowiedziała się również partia Vooruit, która wcześniej wstrzymywała się od głosu, co sprawiło, że koalicja rządząca nie musiała opierać się na poparciu opozycji.
Pierwsza próba wprowadzenia zakazu miała miejsce na początku bieżącego roku. Ówczesna decyzja została jednak uchylona przez flamandzką minister spraw wewnętrznych Hilde Crevits z partii CD&V z powodu uchybień proceduralnych. Prowincja nie przeprowadziła wówczas pełnych konsultacji wymaganych przepisami, co stało się podstawą do unieważnienia regulacji.
Zmiana stanowiska w koalicji
Poprzednie głosowanie wywołało poważne napięcia wewnątrz koalicji rządzącej prowincją, tworzonej przez N-VA, CD&V i Vooruit. Socjaldemokraci nie poparli wtedy zakazu, a większość zapewniły głosy opozycyjnej partii Vlaams Belang, co stawiało pod znakiem zapytania stabilność koalicji.
Początkowo władze zapowiadały ponowne głosowanie jeszcze przed rozpoczęciem roku szkolnego 2025-2026, jednak procedura się przedłużyła. Pierwszy zastępca przewodniczącego prowincji Kurt Moens z N-VA zaznaczył, że treść zakazu nie uległa zmianie, a korekcie poddano jedynie harmonogram jego wdrożenia. Przesunięcie terminu ma umożliwić uczniom, którzy nie akceptują nowych zasad, zmianę szkoły z odpowiednim wyprzedzeniem.
Neutralność światopoglądowa jako podstawa decyzji
Uzasadniając przyjęcie zakazu, Kurt Moens odwołał się do zasady neutralności w edukacji publicznej. Podkreślił, że współczesne społeczeństwo jest zróżnicowane, a odpowiedzią na tę różnorodność powinno być akcentowanie wartości wspólnych. Władze prowincji wskazują w tym kontekście na demokratyczne zasady wypracowane w kulturze zachodniej, równość kobiet i mężczyzn, wzajemny szacunek, równe traktowanie oraz wolność wyznania.
Zakaz zostanie wpisany do regulaminów wszystkich szkół prowincjonalnych i obejmie symbole religijne, ideologiczne oraz polityczne. Przepisy będą dotyczyć zarówno uczniów, jak i nauczycieli. Wyjątek przewidziano jedynie dla nauczycieli prowadzących zajęcia z przedmiotów światopoglądowych, w tym lekcje religii islamskiej.
Protesty i głosy sprzeciwu
Największe skutki nowych regulacji odczuje szkoła średnia Richtpunt campus Gent, gdzie spośród około 700 uczniów blisko 100 nosi chusty islamskie. W dniu głosowania przed siedzibą władz prowincji w Gandawie odbyła się demonstracja przeciwników zakazu, którzy skandowali hasła w obronie prawa do noszenia nakryć głowy.
Jedna z nauczycielek, prosząca o zachowanie anonimowości z obawy przed postępowaniem dyscyplinarnym, podkreśliła, że wyznanie uczniów nie ma dla niej znaczenia, a kluczowe jest ich prawo do edukacji. Stefan Haelvoet, sekretarz prowincjonalny związku zawodowego ACOD Onderwijs, zwrócił uwagę na toczące się postępowania wobec nauczycieli, którzy otwarcie wspierają uczniów. Jego zdaniem procedury te są wykorzystywane jako forma nacisku i zastraszania.
Haelvoet przypomniał także niedawne orzeczenie Flamandzkiego Instytutu Praw Człowieka, który uznał, że prowincja dopuściła się dyskryminacji, zakazując jednej z nauczycielek prowadzenia zajęć w chuście. Według związkowca takie działania wywołują efekt mrożący i zniechęcają innych pedagogów do publicznego wspierania uczniów.
Głosowanie i dalsze konsekwencje
Zakaz został przyjęty stosunkiem 26 głosów za, przy 5 głosach przeciw i 2 wstrzymujących się. Kurt Moens, odnosząc się do protestów, zaznaczył, że władze nie kierują się wyłącznie opinią najgłośniej protestujących. Powołał się na wyniki ankiety przeprowadzonej w jednej z dziewięciu szkół prowincjonalnych, z której wynika, że 90 procent rodziców popiera wprowadzenie zakazu.
Od 1 września 2026 r. nauczyciele będą zobowiązani do kierowania uczennic noszących chusty do innych placówek, w których będą mogły kontynuować naukę. Szkoły prowincjonalne we Flandrii Wschodniej działają w Gandawie, Zottegem, Hamme, Oudenaarde, Eeklo oraz Buggenhout.
