Centra pomocy społecznej CPAS/OCMW w całej Belgii przygotowują się na znaczący napływ osób, które od 1 stycznia 2026 r. stracą prawo do zasiłku dla bezrobotnych w związku z reformą systemu świadczeń. Na zaledwie miesiąc przed wejściem zmian w życie ośrodki dowiedziały się jednak, że federalne rekompensaty będą znacznie niższe niż pierwotnie przewidywano, co rodzi obawy o ich możliwości finansowe i organizacyjne.
Wykluczenie beneficjentów zasiłków integracyjnych z systemu rekompensat
Federacja CPAS/OCMW poinformowała w czwartek o istotnej zmianie dotyczącej zasad przyznawania rekompensat. Rząd federalny zdecydował, że podwyższona stawka zwrotu kosztów dochodu integracyjnego obejmie wyłącznie osoby wykluczone z systemu zasiłków dla bezrobotnych. Z mechanizmu tego wyłączono natomiast osoby tracące prawo do zasiłków integracyjnych – świadczeń wypłacanych przede wszystkim młodym osobom wchodzącym na rynek pracy, które nie zdołały wypracować wystarczającego stażu uprawniającego do standardowego zasiłku dla bezrobotnych.
W praktyce oznacza to, że około 18 000 młodych osób nie zostanie ujętych w wyliczeniach dotyczących rekompensat. Choć może to brzmieć jak szczegół techniczny, skutki finansowe są znaczące. Według szacunków Federacji luka w budżetach CPAS/OCMW wyniesie 10 milionów euro już w pierwszym roku obowiązywania reformy, a łączne straty sięgną 37 milionów euro.
Problem świadczeń pochodnych dla członków rodzin
Dodatkowym obciążeniem dla lokalnych ośrodków będzie kwestia tzw. praw pochodnych. Rząd federalny potwierdził, że jeśli wykluczenie jednej osoby z systemu zasiłków dla bezrobotnych spowoduje konieczność przyznania dochodu integracyjnego również innym członkom rodziny, podwyższona stawka zwrotu obejmie tylko osobę bezpośrednio wykluczoną. Świadczenia wypłacone pozostałym domownikom będą w całości pokrywane przez budżety CPAS/OCMW.
Niepewność budżetowa na miesiąc przed reformą
Federacja zrzeszająca ośrodki pomocy społecznej wyraziła głębokie zaniepokojenie sytuacją. Obie decyzje, ogłoszone zaledwie miesiąc przed wdrożeniem reformy, znacząco komplikują przygotowania do roku 2026 i kolejnych lat. Dodatkowym problemem jest fakt, że środki przewidziane na 2025 rok, które miały umożliwić CPAS/OCMW odpowiednie przygotowanie się do zmian, nadal nie zostały uruchomione.
W efekcie pojawiają się poważne wątpliwości, czy system pomocy społecznej poradzi sobie z dużym wzrostem liczby nowych beneficjentów w warunkach ograniczonego finansowania i niepewności dotyczącej ostatecznego kształtu mechanizmów kompensacyjnych.
