Komisja Finansów i Budżetu Izby Reprezentantów zatwierdziła we wtorek projekt prowizorycznych dwunastek budżetowych na pierwsze trzy miesiące 2026 roku. Głosowanie przebiegło zgodnie z podziałem politycznym – większość koalicyjna poparła dokument, a opozycja była przeciw. Projekt trafi teraz na sesję plenarną, gdzie musi zostać przyjęty przed końcem bieżącego roku.
Czym są prowizoryczne dwunastki?
Mechanizm prowizorycznych dwunastek stosuje się, gdy rząd nie zdoła w terminie uzgodnić pełnego budżetu na kolejny rok. Wydatki państwa zostają wtedy ustalone jako miesięczne transze odpowiadające jednej dwunastej budżetu poprzedniego roku. Pozwala to utrzymać ciągłość działania administracji i usług publicznych do momentu przyjęcia właściwego budżetu.
Rząd federalny sięgnął po to rozwiązanie, ponieważ koalicjanci nie osiągnęli porozumienia w sprawie budżetu na 2026 rok w przewidzianym czasie.
Wyjątki od reguły – kontrowersje wokół wydatków na obronność
Projekt przewiduje odstępstwa od zasady prostego przeniesienia ubiegłorocznych wydatków. Największe wątpliwości budzi budżet obronny, który najpierw wyzerowano, a następnie uzupełniono o 1,9 miliarda euro.
Przedstawiciele Trybunału Obrachunkowego obecni na posiedzeniu komisji ocenili to uzasadnienie jako „fragmentaryczne”. Rudi Moens, doradca Trybunału, zaznaczył, że nawet poniedziałkowe wyjaśnienia przedstawione przez resort obrony nie rozwiewają wszystkich wątpliwości. Zapowiedziano również szczegółową kontrolę wydatków wojskowych przy analizie pełnego budżetu na 2026 rok.
Posłowie pytali też, czy Belgia zbliży się do wymaganego przez NATO progu 2% PKB na obronność. Odpowiedź Trybunału była jednoznaczna: „Sami chcielibyśmy to wiedzieć”.
Dług publiczny pod kontrolą – na razie
Zdaniem Trybunału Obrachunkowego brak pełnego budżetu od początku roku nie przyczyni się od razu do szybkiego wzrostu długu. Komisja Europejska ocenia, że różnica między nominalnym wzrostem PKB a stopami procentowymi pozostaje dodatnia i wynosi 0,7% – wobec 1,1% w 2024 roku. Trybunał podkreśla jednak, że sytuacja wymaga dalszego monitorowania.
Indeksacja płac i świadczenia socjalne
Projekt prowizorycznych dwunastek nie przewiduje specjalnych wyjątków dotyczących indeksacji płac w sektorze publicznym. Trybunał uznał takie rozwiązanie za uzasadnione. Przekroczenie indeksu pivot, uruchamiającego automatyczną waloryzację wynagrodzeń i świadczeń, prognozowane jest na styczeń 2026 roku, co przełoży się na rzeczywistą indeksację w marcu.
Dokument zakłada natomiast dwie dodatkowe dwunastki na rekompensaty dla CPAS/OCMW w związku z planowaną reformą zasiłków dla bezrobotnych.
Co dalej?
Minister budżetu Vincent Van Peteghem zapowiedział, że rząd przedstawi pełny budżet na 2026 rok oraz plan budżetowy na kolejne lata „tak szybko, jak to możliwe”. Mechanizm prowizorycznych dwunastek wygaśnie w momencie przyjęcia właściwego budżetu przez parlament.
