Czwartkowa debata w Izbie Reprezentantów dotycząca federalnego porozumienia budżetowego przebiegała w wyjątkowo napiętej atmosferze. Opozycja zasypała rząd pytaniami o kluczowe elementy pakietu oszczędnościowego, na które koalicja Arizona nie była w stanie udzielić precyzyjnych odpowiedzi. Socjaliści z PS zarzucali gabinetowi „amatorstwo”, a liberałowie z Open Vld ostrzegali, że „połowa pozycji budżetowych w porozumieniu nie jest jasna”.
Debata nad osiągniętym porozumieniem budżetowym oraz oświadczeniem programowym premiera szybko przerodziła się w ostrą wymianę zdań między większością a opozycją, której irytację potęgował brak odpowiedzi na podstawowe pytania techniczne.
Kluczowe kontrowersje wokół ograniczenia indeksacji
Najwięcej emocji wywołały dwie propozycje: ograniczenie automatycznej indeksacji płac powyżej 4 000 euro brutto oraz emerytur i świadczeń socjalnych powyżej 2 000 euro brutto, a także podwyżka stawki VAT z 6 do 12 procent na posiłki na wynos.
Parlamentarzyści opozycji dopytywali o szczegóły zasad wyliczania progu 4 000 euro: czy obejmie on dodatki kontraktowe, jak potraktuje osoby z dwoma wynagrodzeniami albo pracowników sezonowych, których zarobki znacząco wahają się w ciągu roku. Podobna niepewność dotyczyła podwyżki VAT: czy obejmie ona kantyny szkolne, domy opieki, małych rzemieślników gastronomicznych oraz gotowe posiłki sprzedawane w supermarketach.
Rząd przyznaje brak rozwiązań technicznych
PS, PTB, Ecolo-Groen oraz Open Vld podnosiły kolejne znaki zapytania, nie uzyskując jednoznacznych wyjaśnień. Minister pracy David Clarinval przyznał, że wiele kwestii wymaga dopracowania. „Podjęliśmy decyzję zasadniczą, teraz musimy przygotować teksty prawne, jest masa zagadnień, którymi musimy się zająć” – wyjaśniał.
Minister finansów Jan Jambon próbował uspokajać nastroje: „Budżet to rama, którą ustalamy z przewidywanymi wpływami, następnie trzeba to dopracować. To przecież nie jest trudne do zrozumienia”. Szef grupy parlamentarnej MR, Benoît Piedbœuf, również tonował emocje, odpowiadając opozycji, że szczegóły są naturalnym następnym etapem prac.
Opozycja: porozumienie „zbudowane na piasku”
Socjaliści nie szczędzili krytyki, określając sposób przygotowania porozumienia budżetowego jako „amatorski”. „To niegodne rządu pełnej kadencji” – mówił Pierre-Yves Dermagne z PS. Napięcie było wyczuwalne również w szeregach Open Vld, gdzie posłowie podważali solidność pakietu negocjowanego w rządzie, który już wcześniej zmagał się z wewnętrznymi sporami.
„Połowa pozycji budżetowych w porozumieniu nie jest jasna i jest zbudowana na piasku, to nie jest normalne” – stwierdził Vincent Van Quickenborne, poseł Open Vld i były minister.
Spór o dotrzymywanie obietnic wyborczych
Duże poruszenie wywołała kwestia dotrzymywania obietnic składanych wyborcom. „Zawsze mówiliśmy, że nie usuniemy indeksacji i jej nie usuniemy. Ale wprowadzimy dwie tymczasowe korekty, chroniąc najniższe płace” – tłumaczył Piedbœuf.
Lider PS Paul Magnette ostro skrytykował rządowe deklaracje o „nagradzaniu pracy”: „Setki tysięcy pracowników, którzy odprowadzają składki przez całe życie, stracą setki euro. Przestańcie powtarzać tę narrację o nagradzaniu pracy”.
Liberałowie bronią ogólnej wizji programu
Przedstawiciele Open Vld apelowali o analizę całościowego programu rządu. Podkreślali, że 80 procent wysiłku fiskalnego ma opierać się na redukcji wydatków, a nie zwiększeniu obciążeń podatkowych. „To rząd reform, a nie podwyżek podatków” – argumentowali, próbując podkreślić znaczenie zmiany podejścia do finansów publicznych.
Według liberałów obecny budżet ma symbolizować przejście od modelu opierającego się na zwiększaniu dochodów do modelu racjonalizacji wydatków.
Perspektywy dalszych prac parlamentarnych
Czwartkowa debata pokazała głębokie problemy komunikacyjne między rządem a parlamentem oraz napięcia wewnątrz koalicji Arizona. Brak odpowiedzi na podstawowe pytania techniczne może opóźnić przedstawienie projektów ustaw wdrażających porozumienie budżetowe.
Mieszkańcy Belgii, śledzący debatę, dostali jasny sygnał: decyzje wpływające bezpośrednio na ich finanse i świadczenia wciąż pozostają niejasne. Dla polskiej społeczności w Belgii szczególnie ważne są kwestie indeksacji wynagrodzeń oraz zmiany stawek VAT na posiłki na wynos, które mogą realnie wpłynąć na codzienne koszty życia.
Rząd będzie musiał w najbliższych tygodniach przedstawić szczegółowe projekty ustaw, które odpowiedzą na pytania zgłaszane przez opozycję. Bez tego proces uchwalania budżetu i realizacji planu sanacji finansów publicznych może napotkać poważne przeszkody.
