Władze Mechelen uruchamiają program skierowany do młodych mieszkańców miasta przejawiających zachowania przestępcze. Każdej z około 25 osób zostanie przydzielony funkcjonariusz policji oraz pracownik miejskiej służby prewencji, którzy mają zapewnić indywidualny nadzór i wsparcie. Program jest odpowiedzią na poważne zdarzenia z udziałem nieletnich, w tym ciężkie pobicie mężczyzny na dworcu na początku listopada, którego sprawcami byli 14–16-latkowie.
Inicjatywa zakłada długoterminowe i kompleksowe podejście do zapobiegania przestępczości młodzieży, wykraczające poza standardowe działania interwencyjne. Jak podkreśla burmistrz Bart Somers z koalicji Voor Mechelen: „To nie jest propozycja do przyjęcia lub odrzucenia, to obowiązek”. Decyzja o wprowadzeniu programu odzwierciedla rosnące obawy dotyczące eskalacji przemocy wśród nieletnich.
Charakterystyka grupy objętej programem
Około 25 młodych osób zostało wskazanych przez policję jako wymagające szczególnej interwencji. „Są zagrożeni wejściem na drogę przestępczości i już dokonali szeregu czynów, które są całkowicie niedopuszczalne” – podkreśla burmistrz Somers. Wśród zachowań tej grupy znajdują się akty przemocy i inne poważne naruszenia porządku publicznego.
Silnym impulsem do wdrożenia programu był przypadek z początku listopada, gdy na dworcu kolejowym pobito mężczyznę, który doznał zagrażających życiu obrażeń. Podejrzani okazali się nieletni mający zaledwie 14–16 lat. Zdarzenie potwierdziło konieczność zdecydowanej i wczesnej interwencji.
Model indywidualnego wsparcia i nadzoru
Każdej osobie objętej programem przydzielony zostanie funkcjonariusz policji oraz pracownik ds. prewencji. „To trochę jak wujek policjant, który podnosi kciuk do góry, gdy młoda osoba jest na dobrej drodze, ale może też interweniować, gdy coś idzie nie tak” – obrazowo opisuje Somers.
Model łączy elementy kontroli i wsparcia. Policjant pełni rolę osoby odpowiedzialnej za egzekwowanie zasad i reagowanie na nieprawidłowe zachowania, natomiast pracownik prewencji skupia się na budowaniu relacji, wspieraniu młodego człowieka i szukaniu alternatywnych ścieżek rozwoju.
Regularny, indywidualny kontakt z przedstawicielami instytucji publicznych ma skuteczniej wpływać na zmianę zachowań niż sporadyczne środki represyjne. Dwuosobowy zespół pozwala na połączenie różnych kompetencji – bezpieczeństwa i wsparcia społecznego.
Zaangażowanie rodzin i środowiska społecznego
Program obejmuje również pracę z rodzicami i najbliższym otoczeniem młodych osób. „Rodzice także są przypominani o swojej odpowiedzialności. Nie każdy ma już kontrolę nad swoim dzieckiem, a w tym również otrzyma pomoc” – zaznacza Somers.
Włączenie rodziny jest kluczowe zwłaszcza tam, gdzie opieka rodzicielska jest niewystarczająca lub gdzie występują poważne trudności środowiskowe. Współpraca będzie prowadzona także ze szkołami, organizacjami młodzieżowymi i klubami sportowymi, w których młodzież jest aktywna. „Chcemy uchronić ich przed przejściem drogi od placówki dla nieletnich do więzienia” – podkreśla Somers.
Holistyczne podejście ma stworzyć spójną sieć wsparcia i nadzoru, która ograniczy ryzyko powrotu do środowisk sprzyjających przestępczości.
Specyfika przypadków o podłożu rodzinnym
Część młodych ludzi pochodzi z rodzin powiązanych z przestępczością. W takich przypadkach konieczna jest ścisła współpraca z prokuraturą i służbami społecznymi. „Chodzi o kilka rodzin związanych ze światem narkotyków lub zorganizowanej przestępczości. Nie jesteśmy ślepi na leżące u podstaw problemy społeczne” – mówi Somers.
Interwencja musi uwzględniać cały kontekst rodzinny, aby przeciwdziałać utrwalonym wzorcom przestępczego zachowania. Podstawą programu jest jednak jasne wyznaczenie granic: „Chcemy dać tym młodym ludziom szansę, ale wszystko zaczyna się od wyraźnego sygnału, że przestępstwa nie będą tolerowane”.
Krytyka tradycyjnych metod i uzasadnienie nowego podejścia
Władze Mechelen krytykują krótkie pobyty w zamkniętych placówkach dla nieletnich. „To ma zerowy wpływ. Młoda osoba wraca jako bohater, negatywny wzorzec do naśladowania w wrażliwym środowisku” – mówi Somers.
Takie środki często wzmacniają tożsamość przestępczą zamiast ją osłabiać. Dlatego miasto stawia na długoterminową, indywidualną pracę trwającą miesiące lub lata, która ma realnie zmienić zachowania i otworzyć drogę do nowych perspektyw.
Działania infrastrukturalne i zwiększona obecność służb
Programowi towarzyszą działania poprawiające bezpieczeństwo w okolicach dworca kolejowego – miejscu listopadowego pobicia. Zainstalowano dodatkowe oświetlenie, rozbudowano monitoring, zwiększono liczbę patroli policyjnych oraz wprowadzono prywatną ochronę. Wczoraj rada miejska zatwierdziła odpowiednie zarządzenie umożliwiające takie rozwiązanie.
„W ostatnich tygodniach nie doszło tam do żadnych zdarzeń, ale młodzi ludzie mogą przenosić się w inne miejsca. Będziemy szybko reagować” – deklaruje Somers.
Połączenie indywidualnego wsparcia z działaniami infrastrukturalnymi pokazuje kompleksowe podejście Mechelen do problemu przestępczości młodzieży – jednoczesne adresowanie źródeł problemu i zwiększanie bezpieczeństwa w przestrzeni publicznej.
