Minister sprawiedliwości Annelies Verlinden ogłosiła przydział około miliarda euro dodatkowego finansowania dla belgijskiego wymiaru sprawiedliwości w perspektywie całej kadencji parlamentarnej. Informacja została przekazana tuż po osiągnięciu przez koalicję Arizona porozumienia budżetowego w poniedziałkowy poranek. Nowe środki mają trafić na najważniejsze obszary wymagające pilnych działań: przeludnienie więzień, rosnącą przestępczość narkotykową oraz problemy strukturalne w systemie sądownictwa.
Struktura miliardowego planu inwestycyjnego
Przed rozpoczęciem negocjacji budżetowych minister sprawiedliwości opracowała szczegółowy plan podziału nowych środków. Założono równomierne rozłożenie dodatkowego budżetu: 500 milionów euro przeznaczono na bieżące funkcjonowanie wymiaru sprawiedliwości, a drugie 500 milionów na inwestycje infrastrukturalne w całej kadencji.
Annelies Verlinden, reprezentująca CD&V, podkreśliła, że żadna z tych kwot nie została wybrana przypadkowo – każdy wydatek miał zostać dopasowany do konkretnych potrzeb systemu. Porozumienie budżetowe umożliwia rozpoczęcie realizacji tego szeroko zakrojonego programu modernizacji. Jednocześnie zapowiedziano utworzenie specjalnego Funduszu Inwestycyjnego, który sfinansuje dodatkowe projekty infrastrukturalne. W 2026 roku fundusz udostępni 264 miliony euro, a w 2028 roku – 336 milionów euro, co łącznie daje 600 milionów euro.
Priorytet: walka z przeludnieniem więzień
Biuro minister Vanessy Matz, odpowiedzialnej za budynki rządowe (Régie des Bâtiments), doprecyzowało, że wspomniany fundusz w wysokości 600 milionów euro ma zostać przeznaczony przede wszystkim na rozwiązanie problemu przepełnienia zakładów karnych. Środki mają posłużyć zwiększeniu liczby miejsc w więzieniach, aresztach śledczych i ośrodkach psychiatrii sądowej, których w całej Belgii dramatycznie brakuje.
Najbardziej palącą kwestią pozostaje niedobór miejsc w ośrodkach psychiatrycznych przeznaczonych dla osób wymagających leczenia w warunkach zabezpieczonych. Obecnie wielu osadzonych z diagnozami psychiatrycznymi trafia do zwykłych więzień, gdzie nie otrzymują adekwatnej pomocy medycznej. Rozbudowa infrastruktury ma więc znaczenie zarówno humanitarne, jak i praktyczne – pozwoli na właściwe rozmieszczenie osadzonych zgodnie z ich potrzebami i poprawi warunki pracy personelu.
Vanessa Matz podkreśliła w oficjalnym komunikacie, że realizacja inwestycji będzie wymagała ścisłej współpracy między resortem sprawiedliwości, Régie des Bâtiments i pozostałymi zaangażowanymi instytucjami. Tylko skoordynowane działania mają zagwarantować skuteczne wdrażanie nowych projektów.
Konkretyzacja priorytetów w najbliższych tygodniach
Minister Verlinden zapowiedziała, że w ciągu kilku najbliższych tygodni doprecyzuje priorytety finansowe na podstawie zaakceptowanego planu budżetowego. Następnie rozpocznie organizację wdrożeń operacyjnych i infrastrukturalnych, co będzie kluczowe dla przekształcenia ogólnych założeń w realne projekty.
Współpraca z prokuraturą, sądami, służbą więzienną oraz instytucjami odpowiedzialnymi za infrastrukturę państwową będzie konieczna, aby odpowiedzieć na złożone wyzwania systemu sprawiedliwości. Wymaga to jednoczesnego podejścia organizacyjnego, kadrowego i infrastrukturalnego.
Pilna kwestia więźniów śpiących na podłogach
W nadchodzących dniach Verlinden zamierza ponownie wnioskować o dodatkowe fundusze na rozwiązanie problemu więźniów zmuszonych do spania na podłodze z powodu braku miejsc w celach. Sytuacja ta od lat stanowi jedną z najbardziej widocznych oznak kryzysu w belgijskich więzieniach.
Kwestia ta była poruszana na ostatnim posiedzeniu kern, kluczowego gremium decyzyjnego rządu federalnego, lecz spotkanie zakończyło się bez porozumienia. Brak konsensusu pokazuje, jak trudne są rozmowy dotyczące nagłych i kosztownych interwencji humanitarnych.
Organizacje praw człowieka i instytucje międzynarodowe, w tym Europejski Komitet ds. Zapobiegania Torturom, wielokrotnie krytykowały belgijski system penitencjarny za nieludzkie warunki w niektórych placówkach. Skala obecnego kryzysu wymaga nie tylko inwestycji, lecz również głębokich zmian systemowych – od reformy polityki karnej, po rozwój alternatywnych form odbywania kary i programów resocjalizacyjnych.
