Rząd federalny Barta De Wevera zapowiedział powołanie nowej, wyspecjalizowanej jednostki do zwalczania najpoważniejszych przestępstw finansowych. Krajowa Prokuratura Finansowa, wzorowana na francuskim modelu, ma dysponować dziesiątką prokuratorów oraz setką dodatkowych funkcjonariuszy. To jedno z najbardziej zaskakujących ustaleń porozumienia budżetowego, mające wzmocnić ściganie zorganizowanych oszustw podatkowych i przywrócić równowagę między walką z nadużyciami socjalnymi a zwalczaniem przestępczości gospodarczej.
Koalicja Arizona, poszukująca nowych źródeł dochodów do budżetu federalnego, zdecydowała się na rozwiązanie, które w średniej perspektywie może przynieść znaczące wpływy. Wicepremier Maxime Prévot z partii Les Engagés potwierdził 24 listopada 2025 r. podczas konferencji prasowej oraz w rozmowie z La Première, że Belgia powoła własną Krajową Prokuraturę Finansową. Projekt wpisuje się w szerszy plan walki z nadużyciami w systemie zabezpieczenia społecznego i oszustwami podatkowymi, w ramach którego ma zostać zatrudnionych 370 nowych funkcjonariuszy.
Francuski wzór przynoszący miliardy euro
Nowa instytucja czerpie inspirację z francuskiej Prokuratury Narodowej ds. Finansowych, utworzonej po głośnej aferze Cahuzaca. We Francji w ciągu dekady jej działalność przyniosła państwu 12 miliardów euro z tytułu grzywien, konfiskat i ugód finansowych. Samo postępowanie dotyczące Airbusa pozwoliło uzyskać 2,1 miliarda euro.
Poseł Les Engagés i przewodniczący komisji sprawiedliwości Ismaël Nuino podkreśla, że w Belgii potrzeba podobnego narzędzia jest oczywista. Jak wyjaśnia, obecnie prokuratura jest w stanie podjąć jedynie 5–6 proc. spraw zgłaszanych przez CTIF (Komórkę Przetwarzania Informacji Finansowych), co wynika z ograniczonych zasobów. Dodaje również, że Belgia, podobnie jak Francja, jest siedzibą wielu dużych przedsiębiorstw, co tworzy zarówno możliwości, jak i ryzyka w obszarze przestępczości gospodarczej.
Struktura i kompetencje nowej prokuratury
Według informacji uzyskanych przez Le Soir belgijska Krajowa Prokuratura Finansowa będzie składać się z dziesięciu wyspecjalizowanych prokuratorów. Każdego z nich wspomoże dziesięcioosobowy zespół prawników. Konieczne będą ustalenia dotyczące podziału zadań między prokuraturą federalną a nową instytucją, jednak przesądzone jest, że prokuratura finansowa zajmie się najpoważniejszymi oszustwami podatkowymi, korupcją i przestępczością zorganizowaną na najwyższych szczeblach.
Porozumienie budżetowe obejmuje również inwestycje w cały łańcuch wymiaru sprawiedliwości. W Brukseli powstaną stanowiska dla pięciu nowych sędziów śledczych zajmujących się przestępstwami gospodarczymi, a sąd apelacyjny otrzyma trzech dodatkowych sędziów i nowy wyspecjalizowany wydział.
Wzmocnienie potencjału śledczego policji
Reforma obejmie rozszerzenie zasobów policyjnych. Do federalnej policji kryminalnej dołączy około stu dodatkowych funkcjonariuszy specjalizujących się w przestępstwach gospodarczych. Część z nich zasili dwa kluczowe centralne biura.
Biuro Centralne ds. Zwalczania Korupcji (OCRC), kierowane przez komisarza Philippe’a Noppe’a, zwiększy liczbę etatów z 54 do 69. Z kolei Biuro Centralne ds. Zwalczania Zorganizowanej Przestępczości Gospodarczej i Finansowej (OCDEFO) powiększy swój zespół z 36 do 50 śledczych. Obie jednostki już dziś są znacząco obciążone liczbą spraw kierowanych przez Prokuraturę Europejską.
Poseł Nuino podkreśla, że skuteczność zależy od wzmocnienia całego systemu. Jego komentarz odnosi się do krytyki głównej prokurator europejskiej Laury Kövesi, która nazwała sytuację, w której jeden śledczy prowadzi dużą sprawę, „żartem”.
Harmonogram i oczekiwane wpływy do budżetu
Choć nie podano jeszcze ostatecznej daty rozpoczęcia działalności nowej jednostki, dokumenty budżetowe przewidują, że w 2026 r. na jej uruchomienie zostanie przeznaczonych 6 milionów euro. Koalicja Arizona liczy na szybko rosnący efekt finansowy i zakłada, że do 2029 r. działalność Krajowej Prokuratury Finansowej wygeneruje 175 milionów euro wpływów budżetowych.
Takie prognozy odzwierciedlają przekonanie, że intensyfikacja walki z przestępczością gospodarczą może stać się ważnym źródłem dochodów, a jednocześnie odpowiedzią na wieloletnie zarzuty dotyczące dysproporcji między zwalczaniem nadużyć socjalnych a ściganiem złożonych przestępstw podatkowych.
Dla mieszkańców Belgii, w tym polskich rezydentów pracujących w sektorze finansowym czy prowadzących działalność gospodarczą, planowana reforma oznacza większą uwagę organów na przestrzeganie przepisów podatkowych i gospodarczych oraz możliwe zaostrzenie kontroli w najbliższych latach.
