Herstappe, najmniejsza gmina Belgii, jako jedyna miejscowość w Limburgii odnotowuje od dekady stały spadek liczby mieszkańców. Najnowsze dane demograficzne pokazują, że w tym roku zamieszkują ją zaledwie 72 osoby, podczas gdy pod koniec 2023 roku było ich 75. W ujęciu dziesięcioletnim – od 2014 do 2024 roku – liczba mieszkańców zmniejszyła się o 10,6 procent. Jest to sytuacja wyjątkowa na tle pozostałych gmin limburskich, które notują wzrost populacji. Burmistrz Marlutje Jackers z ugrupowania GB-IC podkreśla, że władze chcą przyciągnąć młode rodziny poszukujące spokojnego miejsca do życia, lecz napotykają podstawową przeszkodę – całkowity brak dostępnych nieruchomości.
Podczas gdy Herstappe mierzy się z depopulacją, pozostałe gminy Limburgii rosną. Największy wzrost liczby mieszkańców w ostatniej dekadzie zanotowały: Leopoldsburg (12,6 procent), Pelt (9,4 procent) i Beringen (9,3 procent). Dane te podkreślają specyficzną sytuację Herstappe, wynikającą z lokalnych uwarunkowań i stanowiącą wyzwanie dla samorządu.
Przyczyny demograficznego spadku i struktura wiekowa społeczności
Zmniejszająca się liczba mieszkańców ma bezpośred związek ze strukturą wiekową gminy. Jak wyjaśnia burmistrz Jackers, wielu obecnych mieszkańców to osoby w wieku emerytalnym, natomiast młode rodziny są rzadkością. Naturalna wymiana pokoleń działa więc na niekorzyść Herstappe – liczba zgonów przewyższa liczbę urodzeń, co prowadzi do stopniowego kurczenia się populacji. To zjawisko nie jest nagłe, lecz wynika z długotrwałych procesów związanych ze starzeniem się społeczności i brakiem napływu młodszych mieszkańców.
Herstappe odzwierciedla problemy wielu małych gmin wiejskich w Europie, gdzie młodzi wyprowadzają się do miast w poszukiwaniu pracy, edukacji i usług. W najmniejszej gminie Belgii efekt ten jest szczególnie widoczny – w tak małej społeczności każdy zgon lub wyprowadzka silnie odbija się na statystykach.
Ograniczenia rynku nieruchomości jako główna bariera rozwoju
Największym wyzwaniem pozostaje brak możliwości mieszkaniowych. W Herstappe nie ma obecnie ani domów wystawionych na sprzedaż, ani działek budowlanych. Władze chciałyby przyciągnąć trzy–cztery nowe rodziny, co wymagałoby stworzenia niewielkiej strefy mieszkaniowej. Realizacja tego celu napotyka jednak na przeszkodę w postaci braku dostępnych gruntów.
Jak podkreśla burmistrz, samorząd może jedynie zachęcać właścicieli do ewentualnej sprzedaży, lecz decyzja należy wyłącznie do nich. To pokazuje, jak ograniczone są możliwości interwencji władz w tak niewielkiej, w dużej mierze prywatnej strukturze własności.
Atuty lokalizacyjne i potencjał przyciągania nowych mieszkańców
Mimo trudności demograficznych Jackers jest przekonana, że gdyby pojawiła się jakakolwiek nieruchomość, szybko znalazłaby nabywcę. Herstappe oferuje wyjątkowy spokój, bezpieczeństwo i wiejski charakter, a jednocześnie korzystne położenie – blisko Tongeren oraz z dobrym dojazdem do autostrady E40, co ułatwia codzienne dojazdy do pracy.
To połączenie ciszy i dobrego dostępu do infrastruktury miejskiej jest atrakcyjne dla rodzin poszukujących równowagi między życiem na wsi a bliskością większych ośrodków.
Perspektywy rozwoju i zachowanie charakteru miejscowości
Szansą na zwiększenie liczby mieszkańców może być projekt przekształcenia budynku dawnej fermy, który wystawiono na sprzedaż. Obiekt mógłby zostać zaadaptowany na kilka jednostek mieszkalnych, o ile uda się znaleźć odpowiedniego inwestora. Władze widzą w tym potencjalną możliwość rozwoju.
Jednocześnie burmistrz jasno wskazuje, że rozwój Herstappe musi zachować jej spokojny, wiejski charakter. Wykluczone są inwestycje turystyczne, takie jak domy wakacyjne, a także projekty gastronomiczne czy hotelarskie. Priorytetem jest pozyskanie stałych mieszkańców, którzy staną się częścią lokalnej społeczności.
Przyszłość demograficzna Herstappe pozostaje zależna od pojawienia się nowych możliwości mieszkaniowych oraz zainteresowania młodych rodzin życiem w wyjątkowo spokojnym środowisku najmniejszej gminy Belgii.
