Od piątku 21 listopada 2025 roku w Etterbeek rozpoczął działalność nowy ośrodek zimowego schronienia dla osób bezdomnych. Placówka przy rue Antoine Gautier, mieszcząca się w budynku należącym do lokalnego CPAS/OCMW (Centrum Pomocy Społecznej), oferuje piętnaście miejsc noclegowych do 15 marca 2026 roku, z możliwością przedłużenia działania w przypadku wyjątkowo trudnych warunków atmosferycznych.
Inicjatywa finansowana jest ze środków własnych gminy, dzięki czemu Etterbeek dołącza do niewielkiej grupy brukselskich dzielnic prowadzących własny program zimowego wsparcia dla osób bezdomnych, uzupełniający system funkcjonujący na poziomie regionalnym. Decyzja o utworzeniu dodatkowej placówki pokazuje lokalną odpowiedź na narastające problemy związane z bezdomnością, szczególnie dotkliwą zimą.
Kompleksowe wsparcie wykraczające poza nocleg
Ośrodek przy rue Antoine Gautier nie jest jedynie miejscem, w którym można ogrzać się i przenocować. Placówka udostępnia łóżka, gorący posiłek, łazienki i prysznice, a także przestrzeń umożliwiającą odpoczynek, kontakt z innymi i chwilę wytchnienia w bezpiecznym otoczeniu.
Zespoły pracowników socjalnych CPAS/OCMW współpracują z gminnymi pracownikami ulicznymi ze służby Prewencji. Dzięki tej koordynacji możliwe jest utrzymywanie kontaktu z osobami bezdomnymi przebywającymi na terenie dzielnicy, szybkie reagowanie w sytuacjach nagłych oraz – w miarę możliwości – budowanie długoterminowych ścieżek wsparcia prowadzących do stabilnego mieszkania, dostępu do opieki zdrowotnej i zabezpieczenia dochodów.
Jedną z podstawowych zasad funkcjonowania placówki jest bezwarunkowy charakter przyjęć. Każda osoba bezdomna obecna na terytorium Etterbeek może skorzystać z pomocy, niezależnie od statusu administracyjnego czy życiowej sytuacji. Podejście to odpowiada na zróżnicowane przyczyny i okoliczności, które prowadzą do bezdomności, oraz eliminuje bariery utrudniające dostęp do wsparcia.
Filozofia zintegrowanego wsparcia społecznego
Arnaud Van Praet, przewodniczący CPAS/OCMW w Etterbeek, podkreśla, że gmina nie traktuje ośrodka zimowego jako zwykłego miejsca doraźnego noclegu. Władze lokalne zwracają uwagę na relacyjny i długofalowy wymiar pomocy osobom bezdomnym.
Jak zaznacza Van Praet, system wdrażany we współpracy z gminą ma zapewniać nie tylko łóżko i gorący posiłek, ale również obecność drugiego człowieka, możliwość rozmowy i profesjonalne wsparcie społeczne. Każda noc spędzona w placówce ma stwarzać okazję do odbudowy więzi społecznych i przygotowania drogi do powrotu do stabilnych warunków mieszkaniowych.
Model ten wykracza poza klasyczną formę doraźnej pomocy i ma stanowić element szerszej filozofii reintegracji społecznej.
System kierowania do ośrodka i współpraca instytucjonalna
Skierowania do ośrodka odbywają się poprzez kilka instytucji: służby społeczne CPAS/OCMW, gminną służbę Prewencji, służby ratownicze, policję oraz organizacje działające w terenie w ramach pierwszej linii pomocy.
Wielokanałowy system kontaktu ma ułatwić dostęp do wsparcia osobom znajdującym się w kryzysie bezdomności. Współpraca służb publicznych i organizacji społecznych tworzy sieć, która umożliwia szybkie identyfikowanie potrzeb i kierowanie osób do odpowiedniej formy pomocy.
Kontekst regionalny i znaczenie lokalnych inicjatyw
Nowy ośrodek zimowego schronienia wpisuje się w szerszy system wsparcia osób bezdomnych działający w regionie Brukseli-Stolicy. Region prowadzi własny program zimowy, jednak liczba dostępnych miejsc wciąż pozostaje niewystarczająca wobec rosnących potrzeb podczas mroźnych miesięcy.
Lokalne inicjatywy, takie jak ta w Etterbeek, stanowią istotne uzupełnienie regionalnych działań. Choć obciążają budżet gminy, umożliwiają szybkie reagowanie na lokalne potrzeby oraz większą elastyczność w dostosowaniu pomocy do specyfiki danej dzielnicy.
Ponieważ tylko niewielka część gmin brukselskich prowadzi własne programy zimowego schronienia, decyzja Etterbeek ma szczególne znaczenie i stanowi cenny przykład lokalnego zaangażowania.
Wyzwania długoterminowe i perspektywy rozwoju
Choć sezonowe ośrodki schronienia są niezbędnym narzędziem wsparcia zimą, przedstawiciele władz i organizacji społecznych podkreślają konieczność działań wybiegających poza sam okres zimowy. Skuteczne przeciwdziałanie bezdomności wymaga inwestycji w mieszkania socjalne, programy aktywizacji zawodowej, dostęp do opieki zdrowotnej – w tym psychiatrycznej – oraz szeroko zakrojone działania reintegracyjne.
Placówka w Etterbeek ma służyć nie tylko jako schronienie doraźne, ale także jako punkt wyjścia do bardziej trwałych form pomocy. Realizacja tej wizji zależeć będzie od współpracy różnych instytucji oraz dostępności mieszkań i programów społecznych, które pozwolą osobom wychodzącym z bezdomności na rzeczywisty powrót do stabilnego życia.
