Niemal sześć na dziesięć osób zaangażowanych w wypadek drogowy doświadcza w krótkim czasie po zdarzeniu objawów stresu pourazowego, depresji lub zaburzeń lękowych – przynajmniej częściowo wynikających z przeżytej sytuacji. To główne wnioski z badania przeprowadzonego przez belgijski instytut bezpieczeństwa ruchu drogowego Vias, opublikowanego w niedzielę z okazji Światowego Dnia Pamięci Ofiar Wypadków Drogowych.
Wyniki raportu zwracają uwagę na szeroki i często niedostrzegany problem psychologicznych skutków wypadków drogowych. Wśród wszystkich uczestników zdarzeń drogowych w Belgii aż 55 procent wykazuje symptomy depresji, a 58 procent – oznaki stresu pourazowego lub zaburzeń lękowych. Co szczególnie alarmujące, niemal siedem osób na dziesięć (67 procent) doświadcza równocześnie różnych objawów psychicznych krótko po wypadku.
Długotrwałe konsekwencje psychologiczne
Badanie Vias pokazuje również, że skutki psychiczne wypadków są długotrwałe i nie zanikają wraz z upływem lat. Ponad dekadę po zdarzeniu cztery osoby na dziesięć (41 procent) wciąż deklarują, że zmagają się z depresją. Wynik ten potwierdza, jak głęboki i trwały wpływ na zdrowie psychiczne może mieć traumatyczne zdarzenie drogowe.
Zmieniają się również codzienne nawyki osób, które przeżyły wypadek. Aż 38 procent z nich przemieszcza się rzadziej lub unika określonych miejsc, a trzy osoby na dziesięć (30 procent) deklarują, że rzadziej korzystają z wybranego środka transportu – najczęściej samochodu lub roweru.
Wpływ na bliskich ofiar
Instytut Vias podkreśla, że psychologiczne skutki wypadków drogowych dotykają nie tylko osoby uczestniczące w zdarzeniu, ale również ich najbliższych. Krótko po wypadku aż 94 procent bliskich ofiar wykazuje symptomy depresji, 91 procent doświadcza zaburzeń lękowych, a 89 procent – objawów stresu pourazowego.
Długotrwały wpływ na otoczenie poszkodowanych jest równie niepokojący. Aż 85 procent bliskich deklaruje poczucie złości lub bezsilności wiele lat po zdarzeniu, a siedem osób na dziesięć przyznaje, że cierpi na lęk przed prowadzeniem pojazdu lub poruszaniem się po drogach.
Szerszy kontekst społeczny i zdrowotny
Wyniki badania podkreślają, jak ważne jest, by wsparcie dla ofiar wypadków drogowych obejmowało nie tylko pomoc medyczną i materialną, ale również długofalowe wsparcie psychologiczne. Konsekwencje psychiczne stanowią poważne wyzwanie dla systemu ochrony zdrowia i wymagają wieloletniej opieki specjalistycznej.
Publikacja raportu w Światowy Dzień Pamięci Ofiar Wypadków Drogowych ma zwrócić uwagę społeczeństwa i decydentów na często pomijany aspekt tragedii drogowych. Eksperci przypominają, że rzeczywisty koszt wypadków to nie tylko szkody materialne i obrażenia fizyczne, lecz także trwałe obciążenia psychiczne dotykające zarówno ofiary, jak i ich rodziny.
Dane zebrane przez instytut Vias mogą posłużyć jako podstawa do tworzenia skuteczniejszych programów wsparcia psychologicznego dla ofiar i ich bliskich. Badanie akcentuje także wagę działań prewencyjnych mających zmniejszyć liczbę wypadków drogowych w Belgii, co realnie przekłada się na ograniczenie skali problemów psychicznych w społeczeństwie.
